Ερχόμαστε εν ειρήνη – Επιστήμονας αποκαλύπτει πώς ακριβώς θα μοιάζει η πρώτη μας επαφή με εξωγήινους και δεν θυμίζει σε τίποτα τις ταινίες

Καθώς οι αστρονόμοι σαρώνουν το σύμπαν αναζητώντας ίχνη εξωγήινης ζωής, ένας ερευνητής αποκαλύπτει πώς ακριβώς θα μπορούσε να μοιάζει η πρώτη επαφή. Ωστόσο, αυτή η συνάντηση δεν θα θυμίζει τις εντυπωσιακές σκηνές των χολιγουντιανών ταινιών επιστημονικής φαντασίας.

Σύμφωνα με την αποκαλούμενη «Εσχατιανή Υπόθεση» (Eschatian Hypothesis), ο πρώτος εξωγήινος πολιτισμός που ενδέχεται να εντοπίσουμε είναι πιθανό να βρίσκεται στις τελευταίες στιγμές μιας ολοκληρωτικής κατάρρευσης. Όπως ακριβώς τα ετοιμοθάνατα άστρα και οι υπερκαινοφανείς αστέρες (supernovae), έτσι και οι πολιτισμοί φαίνεται να «καίνε» πιο έντονα λίγο πριν χαθούν στο σκοτάδι.

Σύμφωνα με τον Δρ Ντέιβιντ Κίπινγκ του Πανεπιστημίου Κολούμπια, αυτή η θεωρία σημαίνει ότι οι πρώτοι εξωγήινοι που θα εντοπίσουμε είναι πιθανό να είναι «ασυνήθιστα θορυβώδεις». Σε βίντεο που ανάρτησε στο YouTube, ο Δρ Κίπινγκ αναφέρει ότι «το Χόλιγουντ μάς έχει προετοιμάσει να περιμένουμε μία από δύο μορφές πρώτης επαφής: είτε μια εχθρική εισβολή είτε ένα καλοπροαίρετο είδος που χαρίζει σοφία στην ανθρωπότητα». Όπως εξηγεί, «η Εσχατιανή Υπόθεση δεν είναι τίποτα από τα δύο. Εδώ, η πρώτη επαφή γίνεται με έναν πολιτισμό που βρίσκεται στο τέλος του, έναν πολιτισμό που σπαρταρά βίαια πριν από το τέλος».

Σε νέα επιστημονική μελέτη, η οποία πρόκειται να δημοσιευτεί στο περιοδικό Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, ο Δρ Ντέιβιντ Κίπινγκ υποστηρίζει ότι η ανακάλυψη εξωγήινης ζωής θα πρέπει να ακολουθεί τους ίδιους κανόνες που διέπουν όλες τις άλλες αστρονομικές ανακαλύψεις. Αυτό σημαίνει ότι τα πρώτα παραδείγματα που εντοπίζουμε δεν είναι συνήθως αντιπροσωπευτικά, αλλά σπάνιες και ακραίες περιπτώσεις.

Για να εξηγήσει πώς λειτουργεί αυτή η «μεροληψία ανίχνευσης», ο ερευνητής ζητά να φανταστούμε ότι κοιτάμε τον νυχτερινό ουρανό μια καθαρή νύχτα. Από τα χιλιάδες άστρα που μπορούμε να δούμε, περίπου το ένα τρίτο είναι γιγάντια, ετοιμοθάνατα άστρα που βρίσκονται στα τελικά στάδια της ζωής τους. Αυτή η μεταβατική φάση διαρκεί λιγότερο από το 10% της συνολικής ζωής ενός άστρου και μόλις το 1% των άστρων στο σύμπαν βρίσκεται σε αυτό το γιγάντιο στάδιο. Ωστόσο, επειδή τα ετοιμοθάνατα άστρα είναι πολύ πιο φωτεινά από τους τυπικούς «γείτονές» τους, αποτελούν μεγάλο ποσοστό των άστρων που μπορούμε να ανιχνεύσουμε με γυμνό μάτι.

Το ίδιο ισχύει ακόμη περισσότερο για ακραία φαινόμενα όπως οι υπερκαινοφανείς αστέρες, δηλαδή οι τεράστιες εκρήξεις που συμβαίνουν όταν μεγάλα άστρα εξαντλούν τα καύσιμά τους και καταρρέουν. Αυτές οι εκρήξεις είναι εξαιρετικά σπάνιες, καθώς ένας γαλαξίας στο μέγεθος του γαλαξία μας βιώνει κατά μέσο όρο μία κάθε 50 χρόνια. Παρ’ όλα αυτά, οι αστρονόμοι ανακαλύπτουν χιλιάδες υπερκαινοφανείς αστέρες κάθε χρόνο, απλώς επειδή είναι απίστευτα φωτεινοί.

Σύμφωνα με τον Δρ Κίπινγκ, δεν υπάρχει λόγος η πρώτη ανακάλυψη εξωγήινης ζωής να μη διέπεται από ακριβώς τους ίδιους κανόνες. Όπως σημειώνει, «κατά προέκταση, θα πρέπει να περιμένουμε ότι η πρώτη ανίχνευση ενός εξωγήινου πολιτισμού θα αφορά κάποιον που είναι ασυνήθιστα θορυβώδης. Η συμπεριφορά του πιθανότατα θα είναι άτυπη, αλλά η τεράστια “έντασή” του τον καθιστά τον πιο πιθανό υποψήφιο για ανακάλυψη».

Αυτό σημαίνει ότι οι πρώτοι εξωγήινοι που θα εντοπίσουμε θα μοιάζουν με έναν θορυβώδη και ενοχλητικό καλεσμένο σε ένα πάρτι: οι περισσότεροι δεν συμπεριφέρονται έτσι, αλλά όσοι το κάνουν γίνονται αντιληπτοί από όλους. Ωστόσο, όταν εξετάζεται τι θα μπορούσε να προκαλέσει έναν πολιτισμό να γίνει τόσο «θορυβώδης», η εικόνα γίνεται πολύ πιο ζοφερή.

Καθώς οι πολιτισμοί εξελίσσονται, γίνονται πιο αποδοτικοί, σπαταλώντας λιγότερη ενέργεια και χρησιμοποιώντας αυτή που διαθέτουν με πιο βιώσιμο τρόπο. Όπως ένα καλά συντηρημένο σύγχρονο σπίτι χάνει λιγότερη θερμότητα από ένα παλιό και ετοιμόρροπο κτίσμα, έτσι και οι υγιείς πολιτισμοί δεν θα έπρεπε να εκπέμπουν τεράστιες ποσότητες πλεονάζουσας ενέργειας. Υπό αυτή την έννοια, η «ένταση» ενός πολιτισμού αποτελεί ένδειξη ακραίας ανισορροπίας που προμηνύει επικείμενη κατάρρευση.

Για παράδειγμα, η έντονη θερμότητα και ενέργεια που θα απελευθέρωνε ένας πυρηνικός πόλεμος θα έκανε έναν πλανήτη να «φωτιστεί» με τρόπο που θα μπορούσαν να ανιχνεύσουν ευαίσθητα τηλεσκόπια. Αντίστοιχα, ορισμένοι επιστήμονες έχουν προτείνει ότι ακόμη και η ταχεία, ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ένδειξη νοήμονος ζωής στον πλανήτη μας.

Ορισμένοι πολιτισμοί που βρίσκονται σε πλήρη ελεύθερη πτώση ενδέχεται ακόμη και να αρχίσουν να εκπέμπουν σήματα στο Διάστημα, σε μια απελπισμένη προσπάθεια επικοινωνίας με άλλες μορφές ζωής, αναφέρει η Daily Mail. Ο Δρ Ντέιβιντ Κίπινγκ έχει προτείνει ότι το διάσημο «Σήμα Wow!», το οποίο ανιχνεύθηκε από επιστήμονες το 1977, θα μπορούσε να ήταν το τελευταίο απελπισμένο μήνυμα ενός πολιτισμού.

Αντί να πραγματοποιούν σε βάθος μελέτες σε υποσχόμενα αστρικά συστήματα ή να περιμένουν υπομονετικά ένα συνεκτικό μήνυμα, ο Δρ Κίπινγκ υποστηρίζει ότι οι επιστήμονες θα πρέπει να σαρώνουν συχνά ολόκληρο τον ουρανό. Σύντομα και ανεξήγητα σήματα, αιφνίδιες λάμψεις ή συστήματα που υφίστανται ταχείες και ανώμαλες μεταβολές θα μπορούσαν να αποτελούν ενδείξεις ενός «θορυβώδους» πολιτισμού που βρίσκεται σε διαδικασία κατάρρευσης.

Έτσι, αν και δεν πρόκειται για μια ιδιαίτερα αισιόδοξη προοπτική, αυτή η θεωρία θα μπορούσε να βοηθήσει στον εντοπισμό των πρώτων ενδείξεων ζωής ανάμεσα στα άστρα.