Παγκόσμια ημέρα κατά του καπνίσματος - Το κάπνισμα στους εφήβους - Αποτελέσματα έρευνας ΕΠΙΨΥ

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καπνίσματος, 31 Μαΐου 2023

Τουλάχιστον δύο στα 5 αγόρια και κορίτσια της Α’ Λυκείου (15/16 ετών) (41,5%) στην Ελλάδα έχουν καπνίσει έστω και μία φορά παραδοσιακό ή/και ηλεκτρονικό τσιγάρο. • Το ηλεκτρονικό τσιγάρο αποτελεί σήμερα το επικρατέστερο καπνικό προϊόν μεταξύ των εφήβων, με τη χρήση του να έχει αυξηθεί σημαντικά κατά την τελευταία 8ετία, ιδιαίτερα στα κορίτσια. • Το κάπνισμα του παραδοσιακού τσιγάρου εμφανίζεται σταθερό σε σχέση με το 2018, αλλά είναι σήμερα λιγότερο δημοφιλές συγκριτικά με πριν από 8 (2014) ή 12 (2010) χρόνια. • Μια σημαντική μερίδα των εφήβων (τουλάχιστον ένας στους 4) αναφέρει κάπνισμα ναργιλέ, κυρίως αγόρια. • Ο επιπολασμός του καπνίσματος είναι σημαντικά υψηλότερος στους εφήβους των οποίων έστω κι ένας/μια γονιός καπνίζει (έστω και σπάνια).

Τα παραπάνω συνοψίζουν τα σημαντικότερα ευρήματα της πιο πρόσφατης (2022) σχολικής έρευνας του ΕΠΙΨΥ με τίτλο «Πανελλήνια έρευνα για τις συμπεριφορές που συνδέονται με την υγεία των έφηβων-μαθητών» (Έρευνα HBSC/WHO), η οποία περιλάμβανε ερωτήσεις για το κάπνισμα. Σύμφωνα με την επιστημονικά υπεύθυνη της έρευνας, Ομότιμη Καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, κυρία Άννα Κοκκέβη, «τα πρόσφατα ευρήματα για το κάπνισμα στους εφήβους αναδεικνύουν για μία ακόμα φορά τη μεγάλη σημασία που το περιβάλλον έχει στην πιθανότητα έναρξης και παραμονής των εφήβων σε συμπεριφορές που θέτουν την υγεία τους σε κίνδυνο (ασφαλώς, κι άλλοι παράγοντες συνδράμουν στο παραπάνω). Διότι, αφενός -από άποψη κανονιστικού πλαισίου-, οι έφηβοι φαίνεται να διατηρούν στη χώρα μας μία σχετικά απρόσκοπτη πρόσβαση σε προϊόντα τα οποία βάσει νόμου προορίζονται μόνο για ενήλικους, αφετέρου -από άποψη οικογενειακών προτύπων- ένα μεγάλο ποσοστό εφήβων μεγαλώνουν σε νοικοκυριά στα οποία έστω κι ένας γονιός καπνίζει, με αποτέλεσμα οι έφηβοι αυτοί να εμφανίζονται στην έρευνά μας με μεγαλύτερη πιθανότητα να καπνίζουν και οι ίδιοι.

Τα στοιχεία για το κάπνισμα στους έφηβους-μαθητές στην Ελλάδα παρουσιάζονται αναλυτικά στο θεματικό τεύχος του ΕΠΙΨΥ «Κάπνισμα στους Εφήβους στην Ελλάδα», διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου στο www.epipsi.gr.

Η Πανελλήνια Έρευνα του ΕΠΙΨΥ για τις Συμπεριφορές που Συνδέονται με την Υγεία των Εφήβων-Μαθητών εκπονείται από το 1998 ανά 4ετία ως το εθνικό σκέλος του διεθνούς ερευνητικού προγράμματος Health Behaviour in School-aged Children (www.hbsc.org), το οποίο τελεί υπό την αιγίδα του Π.Ο.Υ. Στην έρευνα του 2022 συμμετείχε πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα 6250 μαθητών της ΣΤ΄ Δημοτικού, της Β΄ Γυμνασίου και της Α΄ Λυκείου. Οι μαθητές με γονική συναίνεση συμπλήρωσαν στο σχολείο ανώνυμο ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο. Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε μερικώς από το Υπουργείο Υγείας. Το ΕΠΙΨΥ ευχαριστεί το ΥΠΑΙΘ, το ΙΕΠ, τις διοικήσεις και τους/τις εκπαιδευτικούς των σχολείων για τη συνεργασία, καθώς και τους/τις μαθητές/ριες για τη συμμετοχή τους στην έρευνα. Πληροφορίες: ΕΠΙΨΥ, 210.61.70.014 | erevna.HBSC@epipsi.gr | www.epipsi.gr.


Για την ερευνητική ομάδα HBSC-GR στο ΕΠΙΨΥ,

Μυρτώ Σταύρου