Oλα τα σενάρια για το κοινωνικό μέρισμα - Ποιοι θα πάρουν και πόσα

Σενάριο επιστροφής μέρους της εισφοράς αλληλεγγύης που καταλογίστηκε φέτος στους φορολογούμενους επεξεργάζονται στο οικονομικό επιτελείο προκειμένου να εντάξουν το συγκεκριμένο μέτρο στο «πακέτο» του κοινωνικού μερίσματος.
Η εισφορά αλληλεγγύης είναι το κατεξοχήν μέτρο επιβάρυνσης της μεσαίας τάξης –σε πραγματικούς και όχι στατιστικούς όρους- καθώς επιβαρύνει όλους όσοι έχουν ατομικό εισόδημα άνω των 12.000 ευρώ τον χρόνο.

Σε ετήσια βάση, η εισφορά αλληλεγγύης αποδίδει περίπου 650 εκατ. ευρώ οπότε με ένα διαθέσιμο κονδύλι της τάξεως των 100-150 εκατ. ευρώ, η κυβέρνηση θα μπορούσε να «επιστρέψει» ένα ποσοστό της τάξεως των 20-25% είτε αναλογικά (κάτι που σημαίνει ότι θα είχαν την ίδια ποσοστιαία έκπτωση όλοι) είτε και κλιμακωτά ώστε να ευνοηθεί περισσότερο η μεσαία τάξη με τα εισοδήματα των 20-30.000 ευρώ τον χρόνο.

Η εισφορά αλληλεγγυής ξεκινάει από τα 66 ευρώ για φορολογούμενο με εισόδημα 15.000 ευρώ και μπορεί να φτάσει στα 676 ευρώ για φορολογούμενο με εισόδημα 30.000 ευρώ. Από τις 40.000 ευρώ και πάνω εκτοξεύεται καθώς φτάνει να υπολογίζεται με συντελεστή 7,5%, 9% ή και 10%. Έτσι, φορολογούμενος με ατομικές αποδοχές 50.000 ευρώ πληρώνει 2076 ευρώ μόνο για την εισφορά αλληλεγγύης.

Το σενάριο «υπακούει» στα όσα είπε και χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος περί ανάγκης να ενισχυθούν και όσοι έπεσαν θύματα της υπερφορολόγησης. Η εισφορά αλληλεγγύης ήταν το κατεξοχήν εργαλείο για να χτυπηθεί η μεσαία τάξη. Δεδομένου μάλιστα ότι η νέα κυβέρνηση έχει δεσμευτεί για την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, το μέτρο θεωρείται ως πρώτης τάξεως ευκαιρία να δοθούν δείγματα γραφής ειδικά σε μια περίοδο κατά την οποία η κυβέρνηση δέχεται έντονη κριτική για το γεγονός ότι έχει «ξεχάσει» τα μεσαία εισοδήματα.

Οι αποφάσεις θα ληφθούν την επόμενη εβδομάδα καθώς το οικονομικό επιτελείο θέλει να έχει εικόνα και για την απόδοση των εσόδων του Νοεμβρίου. Σήμερα, είναι μια πολύ δύσκολη ημέρα καθώς καταβάλλονται και ο φόρος εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων και  ΕΝΦΙΑ και ο ΦΠΑ. Με βάση τα «ευρήματα» από την εισπραξιμότητα φόρων του Νοεμβρίου, θα κλειδώσει και το τελικό ποσό διάθεσης το οποίο πάντως αναμένεται να κυμανθεί στα 300-350 εκατ. ευρώ.

Τόσο από τις δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών στη Βουλή όσο και από τα όσα υποστήριξε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας, φάνηκε ως δεδομένο ότι θα υπάρξει «περίσσευμα» έστω και αν δεν προσδιορίστηκε ποσοτικά από κανέναν εκ των δύο. Και ενώ ο υπουργός Οικονομικών αναφέρθηκε για μια ακόμη φορά στη χορήγηση ποσού σε «ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες», ο κυβερνητικός εκπρόσωπος συμπεριέλαβε στον υπό διαμόρφωση κατάλογο των δικαιούχων και τους πολίτες που έχουν υποστεί τις συνέπειες της υπερφορολόγησης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Σταϊκούρας στη Βουλή, μέχρι στιγμής έχει ήδη διατεθεί στους πολίτες «υπερπλεόνασμα» της τάξεως των 472 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό έχει διανεμηθεί ως εξής:

1.       Η μείωση του ΕΝΦΙΑ είχε δημοσιονομικό κόστος 205 εκατ. ευρώ (σ.σ συνολικά ήταν πάνω από 500 εκατ. ευρώ αλλά η μισή μείωση είχε ήδη ληφθεί υπόψη από την προηγούμενη κυβέρνηση στον προϋπολογισμό).

2.       Η εμπροσθοβαρής καταβολής του επιδόματος θέρμανση –η οποία θα καλυφθεί και αυτή από το υπερπλεόνασμα- ανέρχεται στα 68 εκατ. ευρώ

3.       Η μείωση της προκαταβολής φόρου για τις επιχειρήσεις (από το 100% στο 95%) μέσα στο 2019, θα απαιτήσει διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο ύψους 138 εκατ. ευρώ.

4.       Η κάλυψη των δαπανών προμήθειας καυσίμων του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, η επιχορήγηση των νοσοκομείων για ην αντιμετώπιση δαπανών άμεσου χαρακτήρα, η επιχορήγηση του ΟΑΣΘ για λειτουργικές δαπάνες και κάλυψη ληξιπρόθεσμων δαπανών χρειάστηκε χώρο 61 εκατ. ευρώ.

Μέχρι το τέλος του έτους, θα πρέπει να διατεθούν 15 εκατ. ευρώ για την κάλυψη της καθολικής ταχυδρομικής υπηρεσίας αλλά και περίπου 150 εκατ. ευρώ που είναι το απαιτούμενο ποσό για την εξόφληση παλαιών οφειλών Υπηρεσιών κοινωνικής Ωφέλειας της ΔΕΗ. Αυτή η κίνηση είναι αναγκαία για τη διάσωση της ΔΕΗ όπως είπε στη Βουλή ο κ. Σταϊκούρας. Έτσι, το «δεσμευμένο» από το πρωτογενές υπερπλεόνασμα ποσό, ανέρχεται μέχρι τώρα στα 637 εκατ. ευρώ όπως είπε και ο υπουργός Οικονομικών. Από εκεί και πέρα, το ποσό που θα διανεμηθεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα είναι το ποσό που θα απομείνει αφού διακρατηθούν και περίπου 150-200 εκατ. ευρώ ως «μαξιλάρι ασφαλείας». Ως προς το πώς θα διανεμηθεί το έκτακτο μέρισμα:

1. Ο κ. Σταϊκούρας τόνισε ότι το ποσό θα χορηγηθεί τις προσεχείς εβδομάδες σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες

2. Ο κ. Πέτσας υποστήριξε ότι αυτοί που σήκωσαν το βάρος είναι αυτοί που υπερφορολογήθηκαν άρα ένα κομμάτι (σ.σ του υπερπλεονάσματος) θα πάει σε αυτούς που υπερφορολογήθηκαν και ένα στους πιο ευάλωτους

Ποια θα μπορούσαν να είναι τα μέτρα για τις ευαίσθητες ομάδες;

Στο «τράπεζι» έχουν πέσει διάφορες επιλογές:

·   η ενίσχυση των χαμηλοσυνταξιούχων που μέχρι τώρα έπαιρναν το ΕΚΑΣ. Το επίδομα παύει να υπάρχει και θεωρείται έξυπνη και πολιτικά ως κίνηση, να δοθεί ένα «υποκατάστατο ΕΚΑΣ» και ενόψει του 2020. Ως γνωστόν, οι δικαιούχοι του ΕΚΑΣ πήραν μόλις 12 ευρώ τον μήνα μέσα στο 2019 και από το νέο έτος δεν θα λαμβάνουν καμία ενίσχυση διαπιστώνοντας νέα μείωση στο εισόδημά τους. Το να τους δοθεί μια έκτακτη οικονομική ενίσχυση είναι περιορισμένου κόστους παρέμβαση. Το επίδομα που δόθηκε ολόκληρο το 2019 δεν κόστιζε πάνω από 2-3 εκατ. ευρώ τον μήνα. Έτσι, για να πάρουν μια ολόκληρη σύνταξη οι δικαιούχοι (σ.σ ποσό έως 640 ευρώ καθώς πάνω από αυτό το όριο δεν είναι κάποιος δικαιούχος του ΕΚΑΣ) απαιτούνται όχι περισσότερα από 100-120 εκατ. ευρώ.

·  Η δεύτερη κοινωνική ομάδα είναι οι δικαιούχοι του ΚΕΑ. Ένα «μηνιάτικο» για τη συγκεκριμένη κατηγορία πολιτών (σ.σ εισπράττουν 200 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, 100 ευρώ επιπλέον για κάθε ενήλικο μέλος και 50 ευρώ επιπλέον για κάθε ανήλικο μέλος) κοστίζει περίπου 55 εκατ. ευρώ. Οι δικαιούχοι υπολογίζονται σε περίπου 260.000 αλλά μαζί με τα μέλη των νοικοκυριών, ενισχύονται συνολικά 480.000 άτομα.

·  Η 3η ευρεία κοινωνική ομάδα είναι οι άνεργοι (σ.σ πολλοί εκ των οποίων εντάσσονται και στους δικαιούχους του ΚΕΑ). Ένα «μηνιάτικο» στους ανέργους χρειάζεται περίπου 100 εκατ. ευρώ.