Tα στάδια που περνάει ο ασθενής μέχρι την αποδοχή του θανάτου

Γράφει ο Γιάννης Ξηντάρας, Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπευτής στην Αθήνα

Η ψυχίατρος Kübler-Ross μιλάει για τα στάδια του πένθους, στα οποία κατέληξε μετά από μακρά βιωματική εργασία με ανθρώπους που βίωσαν τον θάνατο καθώς και με τους συγγενείς τους.

Τα στάδια του πένθους είναι τα εξής παρακάτω:

1. Άρνηση

Στο πρώτο στάδιο, το άτομο αρνείται ή δυσκολεύεται να αποδεχθεί τον θάνατο. Δεν μπορεί να δεχθεί πως του έχει συμβεί αυτή η κατάσταση και οι σκέψεις του έχουν να κάνουν με ανησυχία, άγχος για όσους μένουν πίσω. Συνήθης φράση «Δεν μπορεί να μου συνέβη αυτό… αποκλείεται».

2. Θυμός

Στο δεύτερο στάδιο, το άτομο κατακλύζεται από έντονο θυμό, στον οποίο συνήθως επιρρίπτει ευθύνες στον περίγυρο του, στο θεό, στον εαυτό του, στον εαυτό του ή γενικώς στην κοινωνία. Συνήθης φράση "Γιατί συνέβη αυτό σε εμένα; Φταίει ο γιατρός… ο Θεός… το τσιγάρο".

3. Διαπραγμάτευση

Στο τρίτο στάδιο, το άτομο αντιλαμβάνεται την ύπαρξη του θανάτου. Νιώθει έντονο άγχος και προσπαθεί να διαπραγματευτεί την κατάσταση, προκειμένου να μην συμβεί το κακό. Σε αυτό το στάδιο πιστεύεται πως αν γίνουν οι ιδανικές κινήσεις , η προσπάθεια θα ανταμειφθεί. Συνήθης φράση «Θα είμαι πιο δίκαιος, δωσ’ μου την ευκαιρία να στο αποδείξω».

4. Κατάθλιψη

Στο τέταρτο στάδιο, το άτομο βιώνει έντονη στενοχώρια καθώς κατανοεί πως δεν μπορεί να αλλάξει την κατάσταση. Θρηνεί για τον εαυτό του και σύμφωνα με την Kübler-Ross αρχίζει να αποδέχεται πως πλησιάζει στο τέλος του. Συνήθης φράση «Δεν υπάρχει ελπίδα. Τα ο τέλος μου πλησιάζει».

5. Αποδοχή

Στο πέμπτο στάδιο, το άτομο, συνειδητοποιημένο και αποδεχόμενο την «ήττα» του πως θα πεθάνει, αισθάνεται μία γαλήνη. Απαλλαγμένος από κάθε συναίσθημα χαράς-λύπης, έπαρσης-φόβου. Συνήθης φράση «Θα πάνε όλα καλά».

Τα ίδια στάδια θα μπορούσαμε να πούμε πως περνάνε και οι συγγενείς-φίλοι. Γενικώς αυτά είναι τα στάδια που περνάμε σε δυσάρεστες καταστάσεις αποχωρισμού όποιας μορφής, όπως θάνατος ή χωρισμός.

Το σημαντικότερο στάδιο είναι το τελευταίο, αυτό της αποδοχής. Είναι η στιγμή της λύτρωσης που έρχεται να ακουμπήσει δίπλα στον πόνο. Η ησυχία της πραγματικότητας δίπλα στον θόρυβο της απώλειας...

Τέλος, κάθε στάδιο είναι απαραίτητο για να φτάσει κανείς στην αποδοχή. Κάθε συναίσθημα είναι απολύτως φυσιολογικό, όπως ο ανθρώπινος πόνος όσο βασανιστικός και επίμονος κι αν είναι..

Να θυμάστε πως κάποια στιγμή όλα περνάνε… ή τουλάχιστον απαλύνονται…


Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπευτής στην Αθήνα, πτυχιούχος Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων και της Εθνικής Εταιρείας Ψυχοθεραπείας Ελλάδος. τ. συνεργ. στο Ευγενίδειο Νοσοκομείο Επιστημονικός Υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”.