Δυσανεξία στη γλουτένη, τρόφιμα χωρίς γλουτένη και διατροφικό marketing

της Αναστασίας Μοσχοβάκη, Ειδικής Παθολόγου

Η γλουτένη είναι πρωτεΐνη του ενδοσπερμίου του μαλακού σιταριού, κριθαριού και σίκαλης, η οποία αποτελείται από τη γλοιαδίνη και γλουτελίνη.

Η δυσανεξία στην γλουτένη είναι πάθηση αρκετά διαδεδομένη σήμερα και μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Παρά ταύτα η έγκαιρη διάγνωση είναι σπάνια. Αρκετές περιπτώσεις ήπιας δυσανεξίας αποδίδονται σε ευερέθιστο έντερο δυσανεξία στην λακτόζη  ή άγχος. 

Τα συμπτώματα που παρουσιάζονται μετά από κατανάλωση γλουτένης  είναι ποικίλα, εμφανίζονται μαζί ή μεμονωμένα:

• Φούσκωμα
• Ναυτία
• Κοιλιακός πόνος
• Διάρροια
• Δυσκοιλιότητα
• Εξάνθημα
• Δύσπνοια
• Κνησμός
• Ζάλη
• Πονοκέφαλος
• Εφίδρωση
• Λιποθυμία
• Ατονία

Η δυσανεξία στην γλουτένη μπορεί να είναι αιτία ανεξήγητης υπογονιμότητας οστεοπόρωσης ινομυαλγίας καθυστέρησης ανάπτυξης σε παιδιά και εφήβους ανεξήγητης απώλειας βάρους.
Στις ομάδες υψηλού κινδύνου ανήκουν, άνθρωποι με κληρονομική προδιάθεση και αντίστοιχο οικογενειακό ιστορικό. Η δυσανεξία στην γλουτένη είναι συνηθέστερη σε άτομα βορειοευρωπαϊκής καταγωγής και πιο σπάνια στα άτομα βορειοαφρικανικής, ασιατικής και ινδιάνικης καταγωγής. 

Σε βαρέως πάσχοντες από δυσανεξία σε γλουτένη το ανοσοποιητικό σύστημα δημιουργεί αυτοαντισώματα, τα οποία κινητοποιούνται με την λήψη γλουτένης και προκαλούν εκτεταμένες αλλοιώσεις στον βλεννογόνο του λεπτού εντέρου ποικίλλουσας βαρύτητας: Απουσία αλλοίωση ή βράχυνση λαχνών, αύξηση της συσσώρευσης λεμφοκυττάρων, παθολογική βιοψία, συμπτώματα δυσανεξίας, αυξημένη πιθανότητα προσβολής από διαβήτη, καρκίνο, λεμφώμτα, νευρολογικές διαταραχές, αυτοάνοσα νοσήματα.

Στους ανθρώπους με ελαφρά ή βαριά δυσανεξία σε γλουτένη απευθύνονται τα τρόφιμα ελεύθερα γλουτένης. Η απομάκρυνση της γλουτένης από την διατροφή συνεπάγεται την βελτιστοποίηση της πέψης τους και την ομαλοποίηση της απορρόφησης των θρεπτικών συστατικών των τροφών, τα οποία όταν δεν έχει απομακρυνθεί η γλουτένη από την διατροφή τους απορροφώνται πλημμελώς ή καθόλου. 

Τι πρέπει να ξέρετε εσείς που πάσχετε από δυσανεξία στην γλουτένη αναφορικά με την διατροφή:

1.     Πρέπει να ξέρετε ότι πολλά υγιεινά φαγητά είναι χωρίς γλουτένη και μπορείτε να τα καταναλώνετε ελεύθερα:
•        Φασόλια, σπόροι, ξηροί καρποί σε φυσική, ακατέργαστη μορφή
•        Φρέσκα αυγά
•        Φρέσκα κρέατα, ψάρια και πουλερικά ψητά ή βραστά
•        Φρούτα και λαχανικά
•        Ορισμένα γαλακτοκομικά προιόντα
•        Εxtra παρθένο ελαιόλαδο
•        Φαγόπυρο, καλαμπόκι και καλαμποκάλευρο, λινάρι. Άλευρα χωρίς γλουτένη είναι γενικώς τα άλευρα από ρύζι, σόγια, καλαμπόκι, πατάτα, φασόλια, κεχρί, Quinoa, ρύζι, σόγια.

2.     Τρόφιμα και ποτά που έχουν γλουτένη και πρέπει να αποφεύγονται είναι η βύνη, το σιτάρι, η σίκαλη το κριθάρι, το σιμιγδάλι, το πλιγούρι και τα προϊόντα τους.

3.     Πολλά τυποποιημένα προϊόντα όπως η μπύρα, τα φάρμακα, τα συμπληρώματα, το τροποποιημένο άμυλο, τα ψωμιά, τα κέικ, οι πίτες, οι καραμέλες, τα σιτηρά, μπισκότα και κράκερ, κρουτόν, τηγανητές πατάτες, σάλτσες, απομιμήσεις κρέατος ή θαλασσινά, ζυμαρικά, επεξεργασμένα, έτοιμες σάλτσες, μείγματα ρυζιού, σνακ, tortilla chips, έτοιμες σούπες, έχουν γλουτένη και πρέπει να αποφεύγονται. Ιδιαίτερα ορισμένα δημητριακά, κατά την επεξεργασία τους και την τυποποίηση, όπως η βρώμη, μπορεί να έχουν μολυνθεί με το σιτάρι. Αποφεύγετε γενικά την βρώμη και κάθε επεξεργασμένο προϊόν στη συσκευασία του οποίου δεν αναγράφεται gluten free.

4.     Τα άτομα με μικρού βαθμού δυσανεξία στην γλουτένη μπορούν να ανεχτούν τη σταδιακή επανεισαγωγή τροφίμων με μικρή συγκέντρωση γλουτένης.

5. Η απόσυρση της γλουτένης από την διατροφή μπορεί να είναι εξαιρετικά επιβλαβής όταν δεν είναι απολύτως απαραίτητη. Τα δημητριακά ολικής αλέσεως , αποτελούν μια μεγάλη πηγή ινών και συντελούν στην καλή λειτουργία της πέψης, στον έλεγχο του βάρους και στη μείωση της χοληστερόλης, του σακχάρου αίματος και της αρτηριακής πίεσης στην αποτελεσματική εξουδετέρωση καρκινογόνων. Εξάλλου, η γενετική τροποποίηση είναι περισσότερο διαδομένη σε τρόφιμα χωρίς γλουτένη (π.χ. καλαμπόκι, σόγια) συγκριτικά με τα σιτηρά. Χρόνια σύνδρομα κόπωσης υψηλή συγκέντρωση αρσενικού και βιταμινικές ανεπάρκειες έχουν συνδεθεί με την χρόνια στέρηση γλουτένης. Προσοχή λοιπόν, γιατί το μάρκετινγκ στην αγορά για τα προϊόντα χωρίς γλουτένη προσπαθεί να σας πείσει να αγοράζετε αντίστοιχα προϊόντα, τα οποία κοστίζουν πιο ακριβά χωρίς να σας προσφέρουν όφελος εάν δεν πάσχετε από αντίστοιχη δυσανεξία. 


Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη
Φραγκοπούλου 10 Κηφισιά
Έκτακτα-νοσοκομειακά περιστατικά
24ωρη γραμματεία: 2106252770 και 6945575287
Facebook https://www.facebook.com/pages/Aναστασία-Μοσχοβάκη-Ιατρός-Ειδική-Παθολόγος
Twitter http://twitter.com/amoschovaki
Γενική ενημέρωση στο http://anastasiamoschovaki1.blogspot.com και στο
http://amoschovakineaprolipsi.blogspot.gr/
Για ραντεβού, γενικές ερωτήσεις ή σχόλια στείλτε e mail στο amoschovaki@yahoo.gr ή καλέστε στο ιατρείο στα τηλέφωνα 2107457028 και 2106252770 (24ώρες το 24ωρο, 365 ημέρες τον χρόνο).