Τι σημαίνει να έχεις ηπατίτιδα C, πόσο επικίνδυνο είναι και τι μπορεί να κάνεις;

Συντάκτης: Aλέξανδρος Γιατζίδης, M.D.
H ηπατίτιδα C αποτελεί ένα από τα συχνότερα αίτια ηπα­τικής νόσου παγκοσμίως. Ειδικότερα στην Ελλάδα υπο­λογίζεται ότι περίπου 2,5% του γενικού πληθυσμού, δηλαδή 250.000 άνθρωποι, έχουν χρόνια λοίμωξη με τον ιό της ηπα­τίτιδας C. Η υψηλότερη συχνότητα ηπατίτιδας C συναντά­ται σε άτομα ηλικίας 40-60 ετών.

Είναι γεγονός ότι οι νέες περιπτώσεις ηπατίτιδας C έχουν ελαττωθεί αρκετά μετά τα τέλη της δεκαετίας του 1980, κυρίως λόγω του υποχρεωτι­κού ελέγχου του αίματος και παραγώγων του αλλά και γε­νικότερα της βελτίωσης των συνθηκών νοσηλείας και των κανόνων αποστείρωσης. Πολλές όμως παλαιές περιπτώσεις ηπατίτιδας C παραμένουν ακόμη αδιάγνωστες.

Τι είναι η ηπατίτιδα C;

Η λέξη "ηπατίτις" σημαίνει φλεγμονή του ήπατος. Αυτή η φλεγμονή μπορεί να προκληθεί από χημικές ουσίες, φάρμακα, πίνοντας πολύ αλκοόλ ή από ιούς. Η Ηπατίτιδα C, προκαλείται από τον ιό ηπατίτιδας C. Η ηπατίτιδα C είναι ένας ιός που απαντάται στο αίμα (κυκλοφορεί στο αίμα) που μπορεί να προκαλέσει βλάβη στο συκώτι σας. Μπορεί να την έχετε για πολλά χρόνια (χρόνια πάθηση) χωρίς να αισθανθείτε οποιεσδήποτε ενδείξεις ασθένειας, ή μπορεί να σας είχαν παρουσιαστεί τα ακόλουθα κοινά συμπτώματα – αυτά είναι ο τρόπος που σας λέει το σώμα σας ότι το συκώτι σας δεν είναι υγιές:

• Μια ασυνήθιστη έλλειψη ενέργειας (κόπωση)

• Αίσθηση της ανάγκης να κάνετε εμετό (ναυτία)

• Πόνος κάτω από τα πλευρά

• Δυσανεξία (έλλειψη ανοχής) λαδερών, λιπαρών τροφών

• Δυσανεξία στο αλκοόλ και ορισμένα φάρμακα


Υπάρχουν τουλάχιστον έξι σημαντικοί τύποι ηπατίτιδας C, γνωστοί ως γονότυποι ηπατίτιδας C. Είναι όλοι ελαφρώς διαφορετικοί και αριθμούνται ως 1,2,3,4,5,6...

Ποιά η σχέση της ηπατίτιδας C με την Α και Β;

Η ηπατίτιδα Α, ηπατίτιδα Β και C είναι διαφορετικοί ιοί οι οποίοι μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή στο ήπαρ (συκώτι). Κάθε ιός μεταφέρεται με διαφορετικό τρόπο. Μπορείτε να εμβολιασθείτε για την ηπατίτιδα Α και Β, αλλά δεν υπάρχει εμβόλιο για την πρόληψη της ηπατίτιδας C. Είναι δυνατόν να έχετε διαφορετικούς ιούς ηπατίτιδας ταυτοχρόνως.

Περίπου 1 στα 100 άτομα στον κόσμο έχουν ηπατίτιδα C και πολλά άτομα δεν γνωρίζουν ότι το έχουν. Αυτό μπορεί να συμβεί γιατί καμία φορά παίρνει χρόνια για να εκδηλωθούν τα συμπτώματα.

Πώς μεταδίδεται η ηπατίτιδα C

Η Ηπατίτιδα C μεταφέρεται όταν αίμα από ένα άτομο με ηπατίτιδα C μπει στην κυκλοφορία άλλου ατόμου. Αυτό ονομάζεται επαφή δια αίματος.Ακόμη κι αν η ποσότητα του αίματος είναι τόσο μικρή που δεν φαίνεται με το μάτι , μπορεί να μεταφέρει τον ιό. Υπάρχουν πολλοί μύθοι για το πώς μεταφέρεται η ηπατίτιδα C, έτσι είναι σημαντικό να θυμάστε ότι:

ΜΠΟΡΕΙΤΕ να κολλήσετε ηπατίτιδα C από:

Οποιοσδήποτε μπορεί να προσβληθεί από αυτό τον ιό αν το αίμα του (ή μια ανοιχτή πληγή) έρθει σε επαφή με το αίμα κάποιου που ήδη έχει τον ιό. Αυτό μπορεί να συμβεί αν μοιράζεστε εξοπλισμό για ενέσεις ναρκωτικών, από τραυματισμό με τσίμπημα βελόνας, από μη αποστειρωμένο εξοπλισμό ιατρικής, οδοντιατρικής ή εμβολιασμού, από τατουάζ, τρύπημα του σώματος ή αν κάνατε μετάγγιση αίματος (ή παραγώγου αίματος) πριν από το 1992.

Υπάρχει ένας μικρός κίνδυνος να περάσει ο ιός από μια έγκυο μητέρα που έχει ηπατίτιδα C στο αγέννητο μωρό της (μετάδοση από μητέρα σε βρέφος). Ο κίνδυνος μετάδοσης της ηπατίτιδας C κατά τη διάρκεια σεξουαλικής επαφής είναι επίσης πολύ χαμηλός. Δεν μπορείτε να προσβληθείτε από ηπατίτιδα C μέσω κοινής χρήσης οικιακών σκευών, όπως από φλιτζάνια ή πιάτα, ή αν μοιράζεστε τροφές με άλλους.

Υψηλός κίνδυνος


• Μη αποστειρωμένες ιατρικές ή οδοντιατρικές διαδικασίες όπου τρυπιέται το δέρμα. Σε πολλές χώρες αυτός είναι ο πιο συνηθισμένος τρόπος που μεταδίδεται η ηπατίτιδα C .

• Από την χρήση μεταχειρισμένων συριγγών για ναρκωτικά και στεροειδή.


• Τατουάζ ή τρύπες στο σώμα χωρίς αποστείρωση.

Χαμηλός κίνδυνος


• Τσιμπήματα βελόνας σε άτομα που εργάζονται στο σύστημα υγείας.


• Μπορεί να περάσει από τη μητέρα στο παιδί κατά την εγκυμοσύνη ή τον τοκετό αν η μητέρα έχει ηπατίτιδα C.


• Μετάγγιση παραγώγων αίματος.


• Χρήση προσωπικών αντικειμένων κάποιου άλλου ατόμου, που μπορεί να έχουν αίμα πάνω τους, όπως ξυράφια και οδοντόβουρτσες.


• Από αίμα σε αίμα κατά την σεξουαλική επαφή.


• Τσιμπήματα από βελόνες χρήσης ναρκωτικών πεταμένες σε δημόσιους χώρους.

ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΤΕ να πάθετε ηπατίτιδα C από:


• Κοινές τουαλέτες


• Σκεύη φαγητού ή ποτήρια


• Βήχα, φτάρνισμα, φιλί ή αγκαλιά


• Πισίνες


• Κουνούπια και άλλα έντομα

Τι προκαλεί η ηπατίτιδα C;

Αν έχετε εκτεθεί στον ιό της ηπατίτιδας C, το σώμα σας θα προσπαθήσει πρώτα να αμυνθεί παράγοντας αντισώματα - αυτά είναι σαν ένας στρατός στρατιωτών που παράγονται από τον οργανισμό σας για να καταπολεμήσουν τον ανεπιθύμητο ιό που ζει στο σώμα σας. Αν αυτά τα αντισώματα παρουσιαστούν στο αίμα σας, θα σας πουν ότι το αίμα σας βρέθηκε θετικό στο αντίσωμα της ηπατίτιδας C [tested positive to hepatitis C antibody]. Αυτό δεν σημαίνει ακόμη ότι έχετε αναπτύξει τη νόσο της ηπατίτιδας C.

Ο ένας σε κάθε τέσσερις ανθρώπους που εκτέθηκαν στην ηπατίτιδα C μπορεί επιτυχώς να απαλλαγεί από τον ιό - τα αντισώματά του θα κερδίσουν τη μάχη. Για πολλούς, ωστόσο, ο ιός είναι ισχυρότερος από το αμυντικό σύστημα του σώματος και ο ιός θα παραμείνει ζωντανός.

• Στα 100 άτομα που προσβλήθηκαν με ηπατίτιδα C, ένα στα τέσσερα άτομα απαλλάσσονται από τον ιό φυσιολογικά στους πρώτους 12 μήνες.


• Το υπόλοιπο 75% των ατόμων εξακολουθούν να έχουν τον ιό στον οργανισμό τους, χωρίς φανερά συμπτώματα.


• Χωρίς ιατρική θεραπεία 30 από αυτά τα άτομα θα παρουσιάσουν συμπτώματα αισθητά εντός των 10 ή 15 χρόνων μετά που μολύνθηκαν


• Μετά από 20 χρόνια, χωρίς θεραπεία, περίπου 10 άτομα θα παρουσιάσουν σοβαρή πάθηση του ήπατος. Πέντε άτομα θα παρουσιάσουν κίρρωση του ήπατος, ή καρκίνο του ήπατος.

Πολλοί άνθρωποι δεν εμφανίζουν συμπτώματα ηπατίτιδας C. Εάν κάποιος έχει συμπτώματα, τα πιο συνηθισμένα είναι: κόπωση, ναυτία και κοιλιακοί πόνοι.

Εξετάσεις για διάγνωση της ηπατίτιδας C

Ο μόνος τρόπος να βρείτε αν έχετε ηπατίτιδα C είναι να κάνετε εξέταση αίματος.

Ένα τεστ PCR (polymerase chain reaction - αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης) δείχνει αν έχετε απαλλαγεί από τον ιό της ηπατίτιδας C ή αν παραμένει ακόμη. Ένα τεστ γονοτύπου δείχνει σε ποιον τύπο ιού ηπατίτιδας έχετε εκτεθεί. Ένας έλεγχος ιικού φορτίου μετρά την ποσότητα του ιού στον οργανισμό σας. Τα τεστ γονοτύπου και ιικού φορτίου χρησιμοποιούνται για να επιλεγεί η καλύτερη θεραπεία για σας. Το τεστ PCR θα χρειαστεί να επαναληφθεί και πάλι στο τέλος της θεραπείας σας για να εξακριβωθεί αν έχετε επιτυχώς απαλλαγεί από τον ιό της ηπατίτιδας C.

Τα τεστ ηπατικής λειτουργίας εξετάζουν την υγεία του συκωτιού σας. Ένα από αυτά τα τεστ αποκαλείται τεστ ALT (αλανίνης αμινοτρανσφεράσης). Αυτό δείχνει την υπάρχουσα ηπατική βλάβη και μπορεί να αλλάξει με τον καιρό για πολλούς λόγους, όπως: χρήση αλκοόλ, χρήση άλλων ναρκωτικών ουσιών, ή αν το σώμα σας καταπολεμά άλλη μόλυνση. Μπορεί επίσης να αλλάξει ως αποτέλεσμα της ηπατίτιδας C.

Σε εξετάσεις για ηπατίτιδα C πρέπει υποχρεωτικά να υποβάλλονται:

• Όλα τα άτομα με αυξημένες τρανσαμινάσες

• Όλοι οι πρώην και ενεργοί χρήστες ενδοφλεβίων ναρ­κωτικών

• Όλοι όσοι έχουν υποβληθεί σε μεταγγίσεις αίματος ή παραγώγων του πριν από το 1992

• Όλοι όσοι έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση οργά­νου πριν το 1992.

• Όλοι όσοι υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση (τεχνητό νεφρό)

• Όλοι όσοι εκτίθενται παρεντερικά σε

δυνητικά μολυσμένα ιατρικά εργαλεία

• Οι ερωτικοί σύντροφοι ατόμων με ηπατίτιδα C

• Άτομα με πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους

• Tα παιδιά μητέρων με ηπατίτιδα C

• Ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα Β, λοίμωξη με το HIV, ή ηπατική νόσο από κατάχρηση οινοπνεύματος

Θεραπεία της ηπατίτιδας C

Ο στόχος της θεραπείας είναι η αφαίρεση της ηπατίτιδας C από το σώμα σας και η αποφυγή/μείωση της βλάβης στο συκώτι σας. Δεν χρειάζεται ο καθένας θεραπεία δεδομένου ότι η ηπατίτιδα C είναι συχνά ήπια και δεν θα έχει επιπτώσεις στη μακροπρόθεσμη υγεία. Ορισμένοι τύποι ηπατίτιδας C ανταποκρίνονται καλύτερα στη θεραπευτική αγωγή από άλλους – μπορούν να εξαλειφθούν εντελώς από το σώμα, αφαιρώντας όλες τις ενδείξεις της ασθένειας. 
Η θεραπεία χορηγείται συνήθως για 6 έως 12 μήνες. 

Η θεραπεία της χρόνιας ηπατίτιδας C συνίσταται στη χορήγηση συνδυασμού πεγκυλιωμένης ιντερφερόνης και ριμπαβιρίνης. Είναι πολύ σημαντικό ότι μπορούν οι γιατροί να προβλέπουν, σε συγκεκριμένα σημεία-ορόσημα της θεραπείας, την πιθανότητα ανταπόκρισης των ασθενών, εξασφαλίζοντας έτσι καλύτερη συμμόρφωση. Πρόσφατα, δύο νέοι θεραπευτικοί παράγοντες για την αντιμετώπιση της χρόνιας ηπατίτιδας C έχουν εγκριθεί στις ΗΠΑ και η έγκρισή τους στη χώρα μας αναμένεται σύντομα. 

Η θεραπευτική αγωγή της ηπατίτιδας C βελτιώνεται συνεχώς - σήμερα περίπου 50 έως 60 τοις εκατό όλων των ατόμων που λαμβάνουν θεραπεία απαλλάσσονται από τον ιό. (Μερικοί γονότυποι παρουσιάζουν ποσοστό κάθαρσης 80%).

Υποστήριξη και κατανόηση

H ηπατίτιδα C είναι ίσως η πιο παρεξηγημένη μορφή ηπατίτιδας και φέρει στίγμα στους φορείς της. Άτομα που έχουν αυτόν τον τύπο αισθάνονται ντροπή και απομονώνονται. Για το λόγο αυτό η υποστήριξη και κατανόηση από τον κοινωνικό τους περίγυρο είναι ιδιαίτερης σημασίας γι αυτούς.

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα για άτομα με ηπατίτιδα C είναι σε ποιόν να το πουν (εκμυστηρευτούν). Στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν χρειάζεται να πείτε σε κανέναν ότι έχετε ηπατίτιδα C πέρα από τον γιατρό σας.

Περισσότερα στο medlabgr