Όχι στην υποκρισία-ναι στη συνεργασία (μέρος 1ο)

Γράφει ο Διονύσιος Ευγενίδης
Προέδρος του Φαρμακευτικού
Συλλόγου Θεσσαλονίκης

Η πρόσφατη ψήφιση από τη Βουλή του νόμου που επιτρέπει τον αντιγριπικό εμβολιασμό για τους ενήλικες και από τους φαρμακοποιούς, άνοιξε δύο μέτωπα, ένα εξωτερικό με τον ιατρικό κόσμο και ένα εσωτερικό στον ίδιο τον κλάδο μας.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας είναι η φροντίδα υγείας που παρέχεται στο πλαίσιο της κοινότητας, συνήθως από οικογενειακούς ιατρούς, νοσηλευτές και άλλους επαγγελματίες υγείας, στους οποίους τον πιο σημαντικό ρόλο έχουν οι φαρμακοποιοί. Αναπόσπαστο τμήμα της ΠΦΥ είναι και η πρόληψη.
Ειδικότερα, μια από τις πιο αποτελεσματικές και αποδοτικές μορφές πρόληψης είναι οι εμβολιασμοί. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ ο φαρμακοποιός πρέπει να ασκεί και το ρόλο του εμβολιαστή, συμμετέχοντας σε εμβολιαστικά προγράμματα, αυξάνοντας την εμβολιαστική κάλυψη και συμβάλλοντας με πρωταγωνιστικό ρόλο στη διασφάλιση της ανοσοποίησης του πληθυσμού. Συνεπώς φαρμακοποιοί και εμβολιασμοί είναι αναπόσπαστα κομμάτια της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. (1)

Αυτό έρχεται να επιβεβαιώσει και η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ασφάλεια Υγείας και Τροφίμων προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με θέμα την ενίσχυση της συνεργασίας για την καταπολέμηση των νόσων που προλαμβάνονται με εμβολιασμό, περίπου ένα χρόνο πριν, στις 26/4/2018. (2)

Ο καθ’ ύλην αρμόδιος, πρόεδρος του ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Ελέγχου Λοιμώξεων (Ε.Ε.Ε.Λ.),παθολόγος – λοιμωξιολόγος, Θεόδωρος Πέππας, με δηλώσεις του συμφωνεί πλήρως με τη διενέργεια αντιγριπικού εμβολιασμού στα φαρμακεία. (3)

Αν λάβουμε υπόψη μας ότι η Ελλάδα κατέχει μία αρνητική πρωτιά ως ο τόπος με την πιο υψηλή ενδημικότητα της εποχικής γρίπης, γίνεται αντιληπτό ότι η αξιοποίηση του φαρμακοποιού στον αντιγριπικό εμβολιασμό κρίνεται επιβεβλημένη. Αν συνυπολογίσουμε δε το παγκόσμιο πρόβλημα της μικροβιακής αντοχής στα αντιβιοτικά - όπου η χώρα μας και εδώ δυστυχώς κατέχει πανευρωπαϊκά τα ηνία στην άσκοπη λήψη αντιβιοτικών – τότε, ο εμβολιασμός αποτελεί μονόδρομο για την προστασία της κοινωνίας.

Στον υπόλοιπο κόσμο, περίπου το 20% των φαρμακείων σε διεθνές επίπεδο (σχεδόν 193.000 φαρμακεία) αξιοποιούνται ως κέντρα εμβολιασμού της κοινότητας απευθυνόμενα αθροιστικά σε συνολικό πληθυσμό 940 εκατομμυρίων ανθρώπων. Ειδικά στο Idaho (Β.Δ. ΗΠΑ) έγινε για πρώτη φορά εμβόλιο σε ασθενή από βοηθό φαρμακείου το 2017, κατόπιν ειδικής εκπαίδευσης. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι παρατηρείται σημαντική αύξηση του ποσοστού των εμβολιασμών του πληθυσμού στις χώρες που ο εμβολιασμός επιτρέπεται στο φαρμακείο.

Θεωρώ ότι σε μια σύγχρονη κοινωνία, θα πρέπει όλοι οι επαγγελματίες ενός τομέα, της υγείας εν προκειμένω, να συνεργάζονται για την καλύτερη δυνατή επίτευξη τέτοιων στόχων. Αποτελεί υποκρισία να «ανακαλύπτουν» κάποιοι σήμερα, ότι τα αντιγριπικά εμβόλια γίνονται στα φαρμακεία, εκτός κι αν προτιμούν να συνεχίσουμε να είμαστε όμηροι, εν έτει 2019.

Με λίγα λόγια, ο κόσμος και οι ανάγκες του αλλάζουν, εμείς κοιτάμε μπροστά, ψάχνουμε συνεργασίες μέσα από τους διακριτούς ρόλους μας και όλοι μαζί χαράσσουμε το δρόμο.

Όσο για το εσωτερικό μέτωπο, θα το χαρακτήριζα με μια παροιμία: Κάποιου τού χάριζαν γάιδαρο και τον κοίταγε στα δόντια.


Διονύσιος Ευγενίδης
Προέδρος του Φαρμακευτικού
Συλλόγου Θεσσαλονίκης


Επεξηγήσεις

(1) Το πνεύμα της Παγκόσμιας Στρατηγικής για την αντιμετώπιση της γρίπης ανακοίνωσε στις 11 Μαρτίου 2019 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (World Health Organisation). Ο Π.Ο.Υ. ήδη από το 2011 έχει εκδώσει και επικαιροποιεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα κατευθυντήριες οδηγίες για τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις παροχής επαρκών και κατάλληλων φαρμακευτικών υπηρεσιών (W.H.O., Technical Report Series, No. 961, 2011), στις οποίες, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι ο Φαρμακοποιός πρέπει να ασκεί και το ρόλο του εμβολιαστή, συμμετέχοντας σε εμβολιαστικά προγράμματα, αυξάνοντας την εμβολιαστική κάλυψη και συμβάλλοντας με πρωταγωνιστικό ρόλο στη διασφάλιση της ανοσοποίησης του πληθυσμού.

(2) Στην ανακοίνωση αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι η πρόσβαση στον εμβολιασμό θα πρέπει να διευρυνθεί και να καταστεί πιο εύκολη για τον αποδέκτη. Αυτό απαιτεί την εξάλειψη τυχόν νομικών, οικονομικών ή διαρθρωτικών φραγμών για τη βελτίωση της ισότιμης πρόσβασης, αλλά ενδεχομένως και τον πολλαπλασιασμό των σημείων εμβολιασμού, μεταξύ άλλων μέσω κοινοτικών υπηρεσιών που περιλαμβάνουν νοσηλευτές, φαρμακεία ή σχολικά προγράμματα. (Euporean Commision, Directorate General for Health & Food Safety, 26-4-2018 COM(2018) 245 final).

(3) Με την ιδιότητα του Προέδρου Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Ελέγχου Λοιμώξεων (Ε.Ε.Ε.Λ.), ο παθολόγος – λοιμωξιολόγος, Διευθυντής Γ’ Παθολογικού Τμήματος, Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας – Πειραιά «Ο Άγιος Παντελεήμων», Θεόδωρος Πέππας, προέβη στις εξής δηλώσεις:

«Να μου επιτραπεί, με την ιδιότητα του Προέδρου της Ελληνικής Εταιρείας Ελέγχου Λοιμώξεων να διαφωνήσω με την κατωτέρω ανακοίνωση του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών στο θέμα της αίτησης για απαγόρευση διενέργειας εμβολιασμών στα φαρμακεία. Όταν θέλουμε, όλοι ελπίζω, να αυξηθεί το ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης έναντι της γρίπης (που σημειωτέον, και μεταξύ ιατρών δεν είναι ιδιαίτερα υψηλό!) είναι το ολιγότερο ανεδαφικό να το χαρακτηρίζουμε "ιατρική πράξη"-στα νοσοκομεία το εκτελούν ιατροί ή οι επισκέπτριες υγείας;

Ο αριθμός των εχόντων ένδειξη ανέρχεται σε εκατομμύρια. Θεωρεί ο ΙΣΑ ρεαλιστικό να πάνε όλοι αυτοί σε νοσοκομεία και ιδιωτικά ιατρεία; Η ένδειξη του εμβολιασμού, ναι, βεβαιότατα, ε ί ν α ι ιατρική πράξη. Και ευθύνη. Μπορώ να προσθέσω ότι έχω δει εκατοντάδες ατόμων που άλλοι ιατροί, θεράποντες και μη, ΔΕΝ τους τον είχαν συστήσει.

Ως προς το να μην συνιστούν οι φαρμακοποιοί λήψη αντιμικροβιακών συμφωνώ απόλυτα. Με την προσθήκη και του να μην τα συνταγογραφούν ά κ ρ ι τ α, εκατοντάδες ιατρών, εντός και εκτός νοσοκομείων!»