Πρωτοπόρος ο δήμος Θέρμης στην υλοποίηση του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου

Εκδήλωση με θέμα «Δήμος Θέρμης: Εμπειρίες και συμπεράσματα από την ολοκληρωμένη εφαρμογή του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου” πραγματοποίησε ο δήμος Θέρμης, στο πλαίσιο του 31ου BALKANS MONEY SHOW. Η εκδήλωση η οποία τελούσε υπό την αιγίδα της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, έγινε την Παρασκευή 27 Ιανουαρίου στο Hyatt Regency Θεσσαλονίκης, με τη συμμετοχή δεκάδων αιρετών, υπηρεσιακών στελεχών δήμων καθώς και του δήμου Θέρμης. Εισηγήσεις έκαναν ο δήμαρχος Θέρμης Θεόδωρος Παπαδόπουλος, η γενική γραμματέας του δήμου Εύη Λάππα, η προϊσταμένη στο Αυτοτελές Τμήμα Εσωτερικού Ελέγχου δήμου Θέρμης Έφη Νικολαΐδου, ο οικονομολόγος, σύμβουλος εσωτερικού ελέγχου Θεοδόσης Χατζηιωαννίδης και ο επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου Βασίλης Καραμάνης. Παρέμβαση έκανε ο αντιδήμαρχος Οικονομικών Απόστολος Τσολάκης. Στους εισηγητές περιλαμβανόταν και ο γενικός διευθυντής της ΚΕΔΕ Γιάννης Καραγιάννης ο οποίος όμως δεν κατέστη δυνατόν να παρευρεθεί καθώς συμμετείχε στο συντονιστικό όργανο για τη διαχείριση των επιπτώσεων της κακοκαιρίας στο λεκανοπέδιο. Ο δήμος Θέρμης ήταν από τους πρώτους δήμους στην Ελλάδα που εφάρμοσαν Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου και στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν τα συμπεράσματα και η τεχνογνωσία από την έως τώρα εφαρμογή αυτού του νέου Συστήματος.

Το “παρών” στην εκδήλωση έδωσαν ο περιφερειακός σύμβουλος Κωνσταντίνος Πάλλας, ως εκπρόσωπος του περιφερειάρχη Απόστολου Τζιτζικώστα, ο αντιπεριφερειάρχης Μεταφορών και Επικοινωνιών Σωκράτης Δωρής, η Μαρία Τατάγια, διευθύντρια Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών του δήμου Θεσσαλονίκης, ως εκπρόσωπος του δημάρχου Κωνσταντίνου Ζέρβα, ο δήμαρχος Δίου Ολύμπου Βαγγέλης Γερολιόλιος, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Γενικών Γραμματέων Δήμων Ελλάδας Μιχάλης Χρηστάκης, ο δημοτικός σύμβουλος του δήμου Πυλαίας Χορτιάτη Πάρις Τσογκαρλίδης, η γενική γραμματέας του δήμου Λαγκαδά Λίλη Δραγατίδου, ο Γιάννης Νικλήτσας, γενικός διευθυντής της εταιρείας International Forum Training, Consulting & Software, η πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Νανά Παπαδάκη, αντιδήμαρχοι (Απόστολος Τσολάκης, Στέλιος Αποστόλου, Στέλιος Γκιζάρης), δημοτικοί σύμβουλοι, πρόεδροι κοινοτήτων και υπηρεσιακά στελέχη του δήμου Θέρμης, ο πρώην υπουργός Γιάννης Μαγκριώτης, ο πρώην περιφερειακός διευθυντής Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας Γιώργος Καρατάσιος κ.ά.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ ΘΕΣΜΟΣ

Ο δήμαρχος Θέρμης Θεόδωρος Παπαδόπουλος στην εισήγησή του ανέφερε πως “όταν η Εθνική Αρχή Διαφάνειας δημοσίευσε το εγχειρίδιο εσωτερικού ελέγχου για τους ΟΤΑ αντιληφθήκαμε πόσο σημαντική είναι η εφαρμογή του στον δήμο Θέρμης και πως πρέπει άμεσα να τροποποιήσουμε τον Οργανισμό Εσωτερικών υπηρεσιών του δήμου μας για να προβλέψουμε μια αυτοτελή και ανεξάρτητη οργανική μονάδα εσωτερικού ελέγχου. Έτσι, τον Φεβρουάριο του 2021, δυο μήνες πριν από τη δημοσίευση του ν.4795/2021 που οριοθέτησε το Σύστημα Εσωτερικού ελέγχου στους ΟΤΑ, ο δήμος μας είχε ήδη συστήσει με ΦΕΚ το Αυτοτελές Τμήμα εσωτερικού ελέγχου που άμεσα το στελεχώσαμε με δυο ικανότατους και έμπειρους υπαλλήλους μας, μια νομικό επιστήμονα την κ. Έφη Νικολαΐδου που ορίσαμε και αναπληρώτρια προϊσταμένη και μια οικονομολόγο την κ. Χρύσα Τσολάκη”.

Ο κ. Παπαδόπουλος υπογράμμισε ότι “φροντίσαμε έγκαιρα και χωρίς καθυστέρηση στις διαδικασίες έτσι ώστε κατά την έναρξη της λειτουργίας της μονάδας εσωτερικού ελέγχου και της πρώτης πιλοτικής εφαρμογής της στο δήμο μας να υπάρχει η σύμβαση με εξωτερικό συνεργάτη – με εμπειρία στο αντικείμενο. Επίσης τα στελέχη του δήμου μας που απαρτίζουν τη μονάδα εσωτερικού ελέγχου παρακολούθησαν το πρόγραμμα ελεγκτικής επάρκειας που διοργάνωσε του υπουργείο Εσωτερικών και το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, έλαβαν μέρος στις εξετάσεις πιστοποίησης και από τον Οκτώβριο του 2022 είναι πλέον πιστοποιημένοι εσωτερικοί ελεγκτές της δημόσιας διοίκησης και αυτοδιοίκησης”.

Εξηγώντας γιατί είναι σημαντικός ο θεσμός του εσωτερικού ελέγχου στους δήμους ο δήμαρχος Θέρμης σημείωσε ότι “ο εσωτερικός έλεγχος είναι ένα πολυχρηστικό εργαλείο στα χέρια των δημοτικών διοικήσεων γιατί εξασφαλίζει τη συνοχή και τη συνέχεια στον δήμο (στις υπηρεσίες του, στις λειτουργίες του, στον τρόπο και το είδος της παροχής των υπηρεσιών του προς τους πολίτες, στην εξυπηρέτηση, τη βελτίωση και την αποτελεσματικότητα) και ενισχύει την αξιοπιστία του δήμου σε περίπτωση εξωτερικού ελέγχου από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς της πολιτείας.

Επιπλέον, έχει τη δυνατότητα να προσαρμόζεται στις εξειδικευμένες ανάγκες, τις προτεραιότητες και τις απαιτήσεις του κάθε δήμου, μέσα στο νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας και να επιδιώκει την βέλτιστη ισορροπία μεταξύ των κινδύνων που καθημερινά αντιμετωπίζει ένας δήμος σε όλα τα επίπεδα και τομείς δράσης του και του κόστους που συνεπάγεται η ελαχιστοποίηση αυτών των κινδύνων. Ο εσωτερικός έλεγχος παρακολουθεί τις αποδόσεις των υπηρεσιών και των λειτουργιών κάθε δήμου, συγκρίνει, αξιολογεί, επισημαίνει, συμβουλεύει και δίνει κατευθύνσεις με στόχο τη βελτίωση της απόδοσης των υπηρεσιών και των λειτουργιών του. Με την εφαρμογή του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου διασφαλίζεται επιπλέον η ενίσχυση της υπευθυνότητας, της λογοδοσίας και της ορθής διακυβέρνησης, η πρόληψη, ο εντοπισμός, η αποκατάσταση και η παρακολούθηση περιστατικών παραβάσεων αλλά και η αξιοποίηση ευκαιριών βελτίωσης στη λειτουργία του φορέα”.

Τέλος, ο κ. Παπαδόπουλος έθεσε ένα σοβαρό ζήτημα, όπως είπε, που ήδη έχει τεθεί ως προβληματισμός τόσο από την ΚΕΔΕ όσο και από την ΠΕΔ Κεντρικής Μακεδονίας. Επισήμανε συγκεκριμένα, το γεγονός ότι ο εσωτερικός έλεγχος δεν μπορεί να συνεχίσει να γίνεται από εξωτερικούς συνεργάτες. “Εμείς ως δήμος στερηθήκαμε τις υπηρεσίες τις οποίες παρείχαν έως τώρα τα δυο στελέχη μας προκειμένου να στελεχώσουμε την μονάδα εσωτερικού ελέγχου. Υπάρχουν όμως δήμοι που δεν έχουν αυτήν τη δυνατότητα, δεν έχουν υπαλλήλους να διαθέσουν. Ο εσωτερικός έλεγχος απαιτεί εξειδικευμένα στελέχη και ζητάμε από την πολιτεία να μεριμνήσει άμεσα για την πρόσληψη μέσω προκήρυξης εξειδικευμένων στελεχών ικανών να προσφέρουν στους δήμους τον υποχρεωτικό πλέον εσωτερικό έλεγχο. Αν αυτό δε γίνει δυστυχώς σύντομα θα υπάρξουν δήμοι δυο ταχυτήτων και αυτό δεν το θέλουμε και δεν μας τιμά ως χώρα”.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ

Η γενική γραμματέας του δήμου Εύη Λάππα, τόνισε πως “η επιλογή του δημάρχου να είναι η Οικονομική υπηρεσία και η Πολεοδομία από τις πρώτες υπηρεσίες που θα ελεγχθούν δείχνει τη σοβαρότητα και τη βαρύτητα με την οποία αντιμετωπίσαμε στο δήμο μας τον εσωτερικό έλεγχο”. Εξήγησε ότι μετά την αρχική καχυποψία και τα προβλήματα τα οποία παρουσιάστηκαν “έγινε πλέον αντιληπτό ότι ο εσωτερικός έλεγχος δεν επιβάλλει ποινές, σκοπός του δεν είναι να εντοπίσει πράξεις που επισύρουν πειθαρχικές ή ποινικές διώξεις µε σκοπό την παραποµπή των υπευθύνων. Έχει συµβουλευτικό ρόλο, είναι λειτουργία της διοίκησης, προτείνει λύσεις και βελτιώσεις και βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία και συνεργασία µε τη διοίκηση του δήμου. Το έργο του δεν πρέπει να περιορίζεται στην διαπίστωση φαινοµένων διαφθοράς και κακοδιοίκησης, αλλά πρέπει να αναπτύσσει τεχνολογίες και µεθόδους βελτίωσης της αποτελεσµατικότητας του δήμου και των υπηρεσιών που παρέχει στους πολίτες. Πρωταρχικό µέληµά του είναι να διαβεβαιώσει τη διοίκηση του δήμου ότι τα συστήµατα ελέγχου είναι επαρκή και καλύπτουν τους κινδύνους που έχουν αναγνωριστεί από τη διοίκηση”. Η γενική γραμματέας υπογράμμισε τέλος, ότι “χρειάζεται αλλαγή νοοτροπίας και καλλιέργειας ενός κλίµατος ηθικής και επαγγελµατικής δεοντολογίας. Το κλειδί της επιτυχίας του εσωτερικού ελέγχου στους δήμους είναι ο ανθρώπινος παράγοντας δηλαδή ο δημοτικός υπάλληλος και κινητήρια δύναμη η εμπιστοσύνη και ο σεβασµός απέναντι στους θεσµούς της δημόσιας διοίκησης και της αυτοδιοίκησης”.

Η Έφη Νικολαΐδου, προϊσταμένη στο Αυτοτελές Τμήμα Εσωτερικού Ελέγχου του δήμου Θέρμης, περιέγραψε τις ενέργειες οι οποίες έγιναν για τη συγκρότηση και λειτουργία του Τμήματος καθώς και τα έως τώρα βήματα.

Ο Θεοδόσης Χατζηιωαννίδης, οικονομολόγος, σύμβουλος εσωτερικού ελέγχου, τόνισε πως ο δήμος Θέρμης ήταν από τους πρωτοπόρους στη συγκρότηση Τμήματος Εσωτερικού Ελέγχου και παρουσίασε και τα πρώτα αποτελέσματα από την έως τώρα εφαρμογή του.

Τέλος, ο Βασίλης Καραμάνης, επίτροπος Ελεγκτικού Συνεδρίου, μίλησε για τις νέες μορφές ελέγχου των πεπραγμένων των ΟΤΑ από το Ελεγκτικό Συνέδριο και για τη σχέση αυτών με το νέο Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου, παρουσιάζοντας μια σειρά από παραδείγματα.