Νησί Χασίμα, το φάντασμα στη μέση του Ωκεανού που κάποτε ήταν από τα πιο πυκνοκατοικημένα μέρη της Γης

Το νησί Χασίμα ή Gunkanjima – που σημαίνει «νησί θωρηκτό»-, λόγω του σχήματος του, βρίσκεται κοντά στην πόλη Ναγασάκι και κατοικήθηκε πρώτη φορά το 1887, όταν ξεκίνησε η παραγωγή άνθρακα στα υποθαλάσσια ορυχεία της περιοχής στο πλαίσιο της εκβιομηχάνισης της Ιαπωνίας. Πρόκειται για ένα από τα 505 ακατοίκητα νησιά του νομού Ναγκασάκι.

Ο όμιλος Mitsubishi αγόρασε το 1890 το νησί, κατασκευάζοντας περιμετρικά «θαλάσσια τείχη» ως κυματοθραύστες. Το 1916, η εταιρεία έχτισε μια επταώροφη πολυκατοικία από οπλισμένο σκυρόδεμα – για την προστασία από τυφώνες – ώστε να διαμείνουν οι εργάτες μαζί με τις οικογένειες τους.

Μέσα στα επόμενα 55 χρόνια κατασκευάστηκαν περισσότερα κτίρια, συμπεριλαμβανομένων σχολείων, νηπιαγωγείων, νοσοκομείων και δημαρχείων. Παράλληλα, μέριμνα υπήρξε και για την ψυχαγωγία των ανθρακωρύχων και, έτσι, κατασκευάστηκαν κινηματογράφοι, κοινόχρηστα λουτρά, πισίνες, καθώς και διάφορα καταστήματα.

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1930 έως το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, Κορεάτες και Κινέζοι αιχμάλωτοι πολέμου αναγκάστηκαν να εργαστούν στο νησί κάτω από σκληρές συνθήκες. Υπολογίζεται ότι εκείνη την περίοδο έχασαν τη ζωή τους 1300 εργάτες λόγω εργατικών ατυχημάτων, της υπερκόπωσης και του υποσιτισμού.

Το 1959 ο πληθυσμός του νησιού υπολογιζόταν στους 5.259 κατοίκους και ήταν ένα από τα πιο πυκνοκατοικημένα μέρη του κόσμου. Δεδομένου, όμως, ότι το πετρέλαιο αντικατέστησε σταδιακά τον άνθρακα κατά τη δεκαετία του ’60, μπήκε «λουκέτο» στα ανθρακωρυχεία της Ιαπωνίας, καθώς και στα ορυχεία της Χασίμα.

Έτσι, η Mitsubishi έκλεισε επίσημα το ορυχείο τον Ιανουάριο του 1974 και στις 20 Απριλίου, οι εργάτες του νησιού εγκατέλειψαν οριστικά τα σπίτια τους. Έκτοτε, το νησί έμεινε ερειπωμένο και για 35 χρόνια ήταν μη επισκέψιμο. Μέχρι το 2002 ανήκε στην εταιρεία Mitsubishi, η οποία το παραχώρησε στην πόλη Τακασίμα και μετατράπηκε σε δημοφιλές αξιοθέατο της περιοχής.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2009 η Ιαπωνία ζήτησε να συμπεριληφθεί το ορυχείο του νησιού – μαζί με άλλες 22 βιομηχανικές περιοχές – στον κατάλογο με τα Μνημεία Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Αυτή η κίνηση προκάλεσε την αντίδραση των κυβερνήσεων της Νοτίου Κορέας και της Κίνας.

Μάλιστα, η Νότια Κορέα υποστήριξε ότι η επίσημη αναγνώριση αυτών των τοποθεσιών θα «παραβίαζε την αξιοπρέπεια των επιζώντων που εξωθήθηκαν σε καταναγκαστική εργασία» και ότι «οι τοποθεσίες παγκόσμιας κληρονομιάς πρέπει […] να είναι αποδεκτές απ’ όλους τους λαούς του κόσμου». Μετά από πολλές διαμάχες, το ανθρακωρυχείο του νησιού εγκρίθηκε επίσημα ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO τον Ιούλιο του 2015.

Το 2002 ο Σουηδός σκηνοθέτης, Thomas Nordanstad έφτιαξε μια ταινία για το νησί, αναδεικνύοντας τις αναμνήσεις από την καθημερινότητα που είχε ο Dotokou, ένας Ιάπωνα που μεγάλωσε εκεί.

Στο «νησί – φάντασμα» με τα εγκαταλελειμμένα κτίρια έχουν γυριστεί και δεκάδες ταινίες. Η πιο γνωστή από αυτές, είναι το «Skyfall» του Τζέιμς Μποντ που γυρίστηκε το 2012 με τον Ντάνιελ Κρεγκ στον ρόλο του πράκτορα και τον Χαβιέρ Μπαρδέμ στο ρόλο του κακού, Ραούλ Σίλβα.