ΠΑΡΑΜΥΘΙ Ο "ΠΛΑΤΩΝΙΚΟΣ ΕΡΩΤΑΣ"

Μια νέα έρευνα του δρ. Τζέι Κένεντι, ο οποίος προκάλεσε μεγάλη αίσθηση πριν ένα χρόνο με τη θεωρία του περί ενός κρυμμένου κώδικα στους πλατωνικούς διαλόγους, έρχεται να ανατρέψει κάτι που μέχρι σήμερα θεωρούσαμε δεδομένο: τον πλατωνικό έρωτα.

Στη θέση του οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να τοποθετήσουν το ερωτικό πάθος, που πηγάζει από τη δημιουργική δύναμη της αγάπης.

Ο δρ. Τζέι Κένεντι είναι ιστορικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ στη Βρετανία και ερευνητής του Κέντρου για την Ιστορία της Επιστήμης, της Τεχνολογίας και της Ιατρικής, που αποτελεί τμήμα της Σχολής Βιοεπιστημών του ίδιου ιδρύματος.

Είναι επίσης ειδικός στα πυθαγόρεια μαθηματικά και στη θεωρία της μουσικής. Πριν ένα χρόνο δημοσίευσε μια έρευνα για τις μαθηματικές και μουσικές δομές που κρύβονταν στους πλατωνικούς διαλόγους. Τώρα ήρθε η σειρά ενός εγχειριδίου που αποκωδικοποιεί το μυστικό περιεχόμενο των έργων του μεγάλου έλληνα φιλόσοφου.

Πολλά είναι τα στοιχεία που αναφέρονται στο καινούργιο βιβλίο του δρ. Κένεντι με τίτλο «Η μουσική δομή των πλατωνικών διαλόγων» (“The Musical Structure of Plato’s Dialogues”), τα οποία αναμένεται να προκαλέσουν συζητήσεις και προβληματισμούς μεταξύ των επιστημόνων.

«Ο Πλάτωνας, ο Αϊνστάιν της ελληνικής Χρυσής Εποχής, θεωρήθηκε υπέρμαχος του έρωτα χωρίς σεξ. Ωστόσο, οι νέες έρευνες αποκαλύπτουν ότι ο ίδιος δεν υπήρξε ποτέ σεμνότυφος», δηλώνει ο δρ. Κένεντι στην ιστοσελίδα αρχαιολογικών ειδήσεων Heritage Daily.

Και συμπληρώνει: «Τα αποκωδικοποιημένα σύμβολα αποδεικνύουν ότι ο αρχαίος φιλόσοφος παρότρυνε τη ‘μέση οδό’, δηλαδή την αποφυγή των άκρων, όπως η ακολασία και η αποχή. Για εκείνον, ηθική σήμαινε μετριοπάθεια.»

Κατά τον δρ. Κένεντι, ο Πλάτωνας σηματοδότησε μια στροφή στην ιστορία της σεξουαλικότητας στο δυτικό κόσμο, πολλοί μάλιστα θεωρούν ότι εφηύρε τον ρομαντισμό.

Στο πλατωνικό έργο, το ερωτικό πάθος είναι η πνευματική δύναμη που οδηγεί τους ανθρώπους στη δημιουργία βαθύτατων ανθρώπινων δεσμών και εντέλει στην αυτογνωσία. Η δημιουργική δύναμη του έρωτα (ή της αγάπης) ενέπνεε την τέχνη, τη λογοτεχνία και τις επιστήμες.

Οι μέχρι πρόσφατα καλά κρυμμένοι πλατωνικοί κώδικες, όπως τουλάχιστον εμφανίζονται στην έρευνα του καθηγητή, είχαν εφαρμοστεί και στο «Συμπόσιο», ένα από τα σημαντικότερα έργα του Πλάτωνα, με κεντρικό θέμα τον Έρωτα και πρωταγωνιστή τον Σωκράτη.

«Ο Πλάτωνας διηγείται την ιστορία για να δείξει ότι η αληθινή αγάπη ‘σημαδεύει’ την ψυχή και όχι το σώμα. Γι’ αυτό πολλοί πίστεψαν ότι ο συγγραφέας του ‘Συμποσίου’ τασσόταν κατά της σαρκικής ένωσης, με τον μύθο του πλατωνικού έρωτα να εξαπλώνεται παντού. Από την άλλη, όμως, ο Πλάτωνας είχε εξυμνήσει τον ερωτισμό και την ομοφυλοφιλία και συμμεριζόταν την αρχαιοελληνική ιδέα σχετικά με την ομορφιά των γυμνών σωμάτων. Γι’ αυτό και οι απόψεις του έχουν απασχολήσει επί σειρά ετών τους ιστορικούς», δηλώνει ο καθηγητής στη συνέντευξή του.

Ο συμβολισμός των πλατωνικών κειμένων, κατά τον δρ. Κένεντι, λειτούργησε ως εξής. Ο Πλάτωνας, φοβούμενος ότι θα είχε το ίδιο τέλος με τον δάσκαλό του τον Σωκράτη, ο οποίος κατηγορήθηκε για διαφθορά των νέων, έκρυψε τη φιλοσοφία του, χρησιμοποιώντας μουσικούς συμβολισμούς.

Διαίρεσε κάθε έργο του σε 12 μέρη, συμβολίζοντας το καθένα με μια μουσική νότα. Στις αρμονικές νότες τοποθετούσε τις θετικές ιδέες, όπως η αγάπη και η καλοσύνη, και στις παράφωνες τις αρνητικές, όπως η απόρριψη, η φιλονικία και το κακό.

Για παράδειγμα, στο ‘Συμπόσιο’ μεταξύ των ‘παραφωνιών’ ήταν το εμπόριο του σεξ, όχι όμως και το ερωτικό πάθος που γεννιέται από την αγάπη για την ψυχή του άλλου και το οποίο βρισκόταν κάτω από τις πιο μελωδικές νότες. Ο Πλάτωνας δηλαδή δεχόταν το σεξ ως μέρος της αληθινής αγάπης.

Ο όρος ‘πλατωνικός έρωτας’ επινοήθηκε τον 15ο αιώνα, παίζοντας πολύ σημαντικό ρόλο ως προς την κατεύθυνση της ισότητας των δύο φύλων. Την εποχή που μεταχειρίζονταν τις γυναίκες ως σκλάβες ή παραγωγικές μηχανές, ο πλατωνικός έρωτας ήρθε να δώσει στον γυναικείο πληθυσμό -τουλάχιστον της βασιλικής αυλής- περισσότερο χρόνο για φλερτ και συμμετοχή στα καλλιτεχνικά και πολιτιστικά δρώμενα.

«Η συμβολή του Πλάτωνα στην ανθρωπότητα και στη μεταστροφή από μια κοινωνία πολεμιστών σε μια κοινωνία σοφών ήταν τεράστια. Σήμερα, εξαιτίας του, οι ήρωες που έχουμε είναι ο Αϊνστάιν και ο Σαίξπηρ και όχι οι ιππότες με τις αστραφτερές πανοπλίες», καταλήγει ο δρ Τζέι Κένεντι.