Περιφερική αγγειακή αρτηριακή νόσος, αποφρακτική αρτηριοπάθεια. Προκαλεί χωλότητα, πόνο, κράμπες, μούδιασμα στα πόδια, πληγές

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D.
Η Περιφερική Αρτηριακή νόσος (ΠΑΝ) είναι η νόσος που χαρακτηρίζεται από μειωμένη αιμάτωση των κάτω άκρων, λόγω στένωσης ή απόφραξης των αρτηριών των κάτω άκρων.

Η κύρια αιτία της ΠΑΝ των κάτω άκρων είναι η αθηροσκλήρωση, που σημαίνει σκλήρυνση των αρτηριών. Φυσιολογικά, το εσωτερικό τοίχωμα των αρτηριών σας (ενδοθήλιο) είναι ομαλό και απρόσκοπτο, με τα χρόνια όμως μπορεί να σχηματίσει μια ανώμαλη προβολή που ονομάζεται αθηρωματική πλάκα. Η πλάκα αυτή αποτελείται από χοληστερόλη, ασβέστιο και ινώδη ιστό. Στην αθηροσκλήρωση οι αρτηρίες στενεύουν ή αποφράσουν καθώς η αθηρωματική πλάκα των τοιχωμάτων τους αυξάνεται.

Οι αρτηρίες των κάτω άκρων παρέχουν στους μύες των ποδιών οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά μέσω του αίματος. Εάν η ροή του αίματος διακοπεί, εξαιτίας της απόφραξης μίας αρτηρίας, τότε η έλλειψη οξυγόνου στην περιοχή, προκαλεί μυαλγία, ιδίως κατά την άσκηση, το περπάτημα ή όταν ο ασθενής επιχειρεί να ανέβει σκάλες. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο ασθενής σταματάει την άσκηση ή το περπάτημα και συνεχίζει ξανά μετά από λίγα λεπτά ξεκούρασης. Τα αιμοφόρα αγγεία με την πάροδο του χρόνου συνεχίζουν να στενεύουν και κάποια στιγμή αποφράσσονται εντελώς. Όταν συμβεί απόφραξη μίας ή περισσότερων αρτηριών του κάτω άκρου, τότε η ροή του αίματος στο πόδι μειώνεται σημαντικά και η έλλειψη οξυγόνου απειλεί μύες και ιστούς. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται "κρίσιμη ισχαιμία".

Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της αθηρωματικής νόσου είναι:

• η ηλικία,
• η οικογενειακή προδιάθεση,
• η αυξημένη χοληστερίνη,
• ο σακχαρώδης διαβήτης,
• η υπέρταση,
• Στεφανιαία νόσος
• Εγκεφαλικό επεισόδιο
• η παχυσαρκία και
• το κάπνισμα
• Υψηλά επίπεδα της ομοκυστεΐνης στο αίμα

Ποια είναι τα συμπτώματα της περιφερικής αρτηριακής νόσου;

Το πιο σύνηθες αρχικό σύμπτωμα είναι η διαλείπουσα χωλότητα (ΔΧ), που είναι δυσφορία ή πόνος στα πόδια σας (μπορεί να εντοπίζεται στους γλουτούς, μηρούς, γάμπες) τη στιγμή που περπατάτε και περνάει όταν σταματάτε. Με την επιδείνωση της νόσου ο πόνος εμφανίζετε σε όλο και μικρότερες αποστάσεις.

Οι άνδρες μπορεί να εμφανίσουν διαταραχές στύσεως. Σε πολύ προχωρημένα στάδια της αποφρακτικής νόσου ο ασθενής εμφανίζει πόνο το βράδυ όταν ξαπλώνει (άλγος αναπαύσεως), πληγές των κάτω άκρων που δεν κλείνουν ή και νέκρωση ιστών (γάγγραινα).

• Χωλότητα, πόνος, κόπωση,
• κράμπες ή τσούξιμο στο πόδι σας
• Μούδιασμα και πόνο στο πόδι ή τα πόδια
• Κρύα χέρια, πόδια
• Τριχόπτωση στα πόδια
• Χλωμά ή μπλε πόδια
• Αδύναμη ή απουσία παλμού στα πόδια
• Πληγές, έλκη στα πόδια και κνήμες και αργή επούλωση
• Στυτική δυσλειτουργία
• Οίδημα των κάτω άκρων

Ποιες εξετάσεις χρειάζονται για τη διάγνωση της περιφερικής αρτηριακής νόσου;

Το πιο σημαντικό τεστ για τη διάγνωση της νόσου είναι ο Δείκτης του λόγου της Αρτηριακής πιέσεως στους αστραγάλους του ασθενούς προς την Αρτηριακή πίεση στο βραχιόνιο του ασθενούς. Είναι μία ανώδυνη εξέταση κατά την οποία με την βοήθεια ενός καθετήρα υπερηχογραφικού Doppler συγκρίνεται η διαφορά της αρτηριακής πιέσεως στα πόδια και στα χέρια του ασθενούς. Σύμφωνα με τον δείκτη που προκύπτει, καθώς και με βάση την συμπτωματολογία του ασθενούς και τους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη αυτής της νόσου, ο ιατρός αποφασίζει εάν θα προχωρήσει σε περαιτέρω εξετάσεις.

Άλλη διαγνωστική εξέταση είναι το triplex κοιλιακής αορτής, λαγονίων και αρτηριών κάτω άκρων. Σε πολλές περιπτώσεις απαιτείται αξονική ή μαγνητική αγγειογραφία ή ψηφιακή αγγειογραφία κοιλιακής αορτής, λαγονίων και αρτηριών κάτω άκρων. Με την Μαγνητική Αγγειογραφία ο ασθενής πρέπει να ξαπλώσει για περίπου 20 λεπτά στον Αγγειογράφο. Γίνεται μία σύντομη ενδοφλέβια έγχυση σκιαγραφικής ουσίας και με αυτόν τον τρόπο γίνεται η απεικόνιση των αρτηριών των κάτω άκρων. Στην εικόνα απεικονίζεται με την βοήθεια του βέλους στην αριστερή πυελική αρτηρία.

Θεραπεία της περιφερικής αρτηριακής νόσου.

H πρόγνωση της νόσου είναι καλή αν αντιμετωπισθούν οι επιβαρυντικοί παράγοντες και τεθεί μία θεραπεία.

Η θεραπεία της ΠΑΝ εξαρτάται από τα συμπτώματα του ασθενούς και το βαθμό στένωσης των αρτηριών.

Φαρμακευτική Αγωγή Οι ασθενείς αυτοί συχνά παρουσιάζουν αυξημένα επίπεδα λιπιδίων στο αίμα, γεγονός που συμβάλλει στην επιδείνωση της νόσου. Μία διατροφή χαμηλή σε λιπαρά και σκευάσματα μείωσης των λιπιδίων στο αίμα, αποτελούν συχνά μέρος της θεραπείας. Επίσης μπορεί να συνταγογραφηθούν και σκευάσματα για τον έλεγχο της Υπέρτασης. Πολλές μελέτες σε ασθενείς με τη νόσο αυτή, απέδειξαν ότι η χορήγηση χαμηλής δόσεως ασπιρίνης μπορεί να παρεμποδίσει την δημιουργία θρόμβων. Συνεπώς συστήνεται και η λήψη της από συμπτωματικούς ασθενείς με Αποφρακτική Νόσο Περιφερικών Αρτηριών. 

Αγγειοπλαστική

Εκτός της φαρμακευτικής αγωγής υπάρχει και η επεμβατική θεραπεία, όπου ενδείκνυται, που γίνεται με δύο μεθόδους (ενδαγγειακή και ανοικτή μέθοδος).

Κατά την ενδαγγειακή μέθοδο γίνεται παρακέντηση μιας αρτηρίας του ποδιού (συνήθως της μηριαίας) ή του χεριού (βραχιόνιος) και η αποκατάσταση της στένωσης γίνεται από το εσωτερικό του αγγείου. 
Αγγειοπλαστική με μπαλόνι
Η αγγειοπλαστική με μπαλόνι είναι η πιο κοινή μέθοδος για το άνοιγμα μιας αποφραγμένης αρτηρίας. Πρώτον περνάει ένα σύρμα μέσα από την στενωμένη αρτηρίας. Ένα ξεφούσκωτο μπαλονάκι συνδεδεμένο σε έναν καθετήρα περνάει μέσα από το σύρμα μέσα στο αγγείο έως το σημείο της στενώσεως. Το μπαλονάκι φουσκώνεται και ξεφουσκώνεται επανειλημμένως σε ένα ή περισσότερα σημεία του αγγείου.
Αυτή η μέθοδος ισοπεδώνει την πλάκα επάνω στο τοίχωμα του αγγείου, αυξάνοντας το μέγεθος του ανοίγματος στο αγγείο.
Ενδοαυλικές προθέσεις ή Stents
Εάν μία αρτηρία που έχει ανοιχθεί προηγουμένως αποφράξει ή στενέψει στην διάρκεια ή μετά την επέμβαση τοποθετείται ένας εσωτερικός νάρθηκας που ονομάζεται και διατηρεί το αγγείο ανοικτό.
Άλλες παρόμοιες τεχνικές είναι η αγγειοπλαστική με Laser και η αθηρεκτομή που γίνονται με ειδικούς καθετήρες.
Μηροιγνυακό By Pass (παράκαμψη)
Ένα στενωμένο ή αποφραγμένο σημείο μιας αρτηρίας μπορεί να παρακαμφθεί με μοσχεύματα. Το μόσχευμα μπορεί να είναι συνθετικό ή να είναι μία γνήσια φλέβα που αφαιρέθηκε από άλλο σημείο του σώματος , πιο συχνά το πόδι. Η μία άκρη του μοσχεύματος εφαρμόζεται στην αρτηρία κάτω από την απόφραξη. Το αίμα κυκλοφορεί στην επάνω αρτηρία μέσω του μοσχεύματος και στην αρτηρία κάτω της αποφράξεως όπου κυκλοφορεί το αίμα στα κάτω

Αλλαγές στον τρόπο ζωής
Στην πλειοψηφία των ασθενών αυτών, στα πλαίσια της θεραπείας τους συμπεριλαμβάνεται και ο τρόπος ζωής τους. Η διακοπή του καπνίσματος και ένα καλά οργανωμένο πρόγραμμα καθημερινής φυσικής άσκησης, είναι όλα όσα χρειάζονται για την μείωση και την ανακούφιση από την συμπτωματολογία της νόσου καθώς και για την παρεμπόδιση επιδείνωσή της.

• Διακοπή του καπνίσματος
• Θεραπεία του διαβήτη
• Έλεγχος της πίεσης του αίματος
• Αυξημένη φυσική δραστηριότητα (για παράδειγμα, σπορ)
• Μείωση του βάρους, αν είστε υπέρβαρος
• Χαμηλή κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών, χαμηλή διατροφή χοληστερόλης;
• Φροντίδα των ποδιών (Είναι σημαντικό για τα άτομα με διαβήτη);
• Φορώντας άνετα παπούτσια;
• Κατάλληλη φροντίδα τραυματισμοί ποδιών.

Περισσότερα στο medlabgr που μας το κοινοποίησε