Ποιοι αγρότες υπάγονται σε κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και υποχρεώνονται να τηρούν βιβλία - Παραδείγματα

Στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, το οποίο συνεπάγεται την υποχρέωση τήρησης βιβλίων και έκδοσης φορολογικών στοιχείων (τιμολογίων, αποδείξεων λιανικών συναλλαγών κ.λπ.) και υποβολής περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ κάθε τρίμηνο, εντάσσονται υποχρεωτικά από την 1/1/2017 χιλιάδες αγρότες που μέχρι σήμερα υπάγονταν στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ, απολαμβάνοντας πλήθους απαλλαγών από φορολογικές υποχρεώσεις.

Ακόμη και γιατροί, δικηγόροι, λογιστές και άλλοι ελεύθεροι επαγγελματίες, καθώς και εκμεταλλευτές φωτοβολταϊκών συστημάτων, οι οποίοι άσκησαν παράλληλα αγροτική δραστηριότητα το 2016 υποχρεούνται πλέον από το νέο έτος να ενταχθούν στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και για την αγροτική τους δραστηριότητα, ανεξαρτήτως του ύψους των πωλήσεων αγροτικών προϊόντων που πραγματοποίησαν το 2016 ή των επιδοτήσεων που έλαβαν κατά τη διάρκεια του 2016.

Όπως προκύπτει, ειδικότερα, από αναλυτική εγκύκλιο που εξέδωσε ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων Γ. Πιτσιλής με διευκρινίσεις για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 47 του ν. 4410/2016 σχετικά με το ειδικό καθεστώς ΦΠΑ των αγροτών:

1) Στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ υπάγονται υποχρεωτικά από την 1/1/2017 όλοι οι αγρότες –κατά κύριο επάγγελμα ή μη κατά κύριο επάγγελμα- οι οποίοι κατά τη διάρκεια του 2016:

α) Πραγματοποίησαν πωλήσεις (παραδόσεις) αγροτικών προϊόντων ιδίας παραγωγής προς οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή/και παρείχαν αγροτικές υπηρεσίες προς οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο συνολικής αξίας άνω των 15.000 ευρώ. Ειδικότερα, με τις νέες διατάξεις, στον προσδιορισμό του ορίου των 15.000 ευρώ περιλαμβάνεται το συνολικό ποσό, που προέρχεται από την παράδοση αγροτικών προϊόντων των αγροτών από δική τους αγροτική εκμετάλλευση ή παροχή αγροτικών υπηρεσιών στο πλαίσιο της αγροτικής τους εκμετάλλευσης, όχι μόνο προς άλλους υποκείμενους στο φόρο και προς απαλλασσόμενα πρόσωπα (νοσοκομεία, κλινικές κλπ) αλλά και σε άλλους αγρότες του ειδικού καθεστώτος και σε πρόσωπα μη υποκείμενα στο φόρο (ιδιώτες, ΝΠΔΔ, δημόσιο, δήμοι κλπ), όπως το ποσό αυτό προκύπτει από τα τιμολόγια αγοράς που εκδίδουν στον πωλητή αγρότη οι υποκείμενοι στο φόρο αγοραστές των αγροτικών προϊόντων, καθώς και από τα ειδικά στοιχεία που εκδίδει ο αγρότης του ειδικού καθεστώτος.

β) Έλαβαν επιδοτήσεις οποιουδήποτε είδους συνολικού ύψους άνω των 5.000 ευρώ. Ειδικότερα, στον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 ευρώ από επιδοτήσεις, από 1/1/2017 και εφεξής, λαμβάνεται υπόψη το συνολικό ποσό επιδοτήσεων ή ενισχύσεων κάθε μορφής που πράγματι καταβλήθηκε στον αγρότη εντός του προηγούμενου φορολογικού έτους, έστω και αν στο ποσό αυτό περιέχονται και ποσά επιδοτήσεων ή ενισχύσεων που αφορούν άλλα φορολογικά έτη (χρήσεις). Επιπλέον, στο ποσό των επιδοτήσεων, που λαμβάνεται υπόψη για να διαπιστωθεί εάν ξεπεράστηκε το όριο των 5.000 ευρώ, περιλαμβάνεται οποιοδήποτε ποσό επιδότησης ή ενίσχυσης καταβλήθηκε στον αγρότη, όπως πράσινη ενίσχυση, βασική ενίσχυση, ενίσχυση για γεωργούς νεαρής ηλικίας, συνδεδεμένες ενισχύσεις, εξισωτική, ειδική ενίσχυση για το βαμβάκι κ.λπ. Δεν θεωρούνται επιδοτήσεις ή ενισχύσεις και δεν λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό του ορίου των 5.000 ευρώ, οι κάθε είδους ενισχύσεις από το κράτος για την πραγματοποίηση επενδύσεων, καθώς και οι αποζημιώσεις που καταβάλλονται από τον ΕΛΓΑ.

γ) Άσκησαν παράλληλα με την αγροτική δραστηριότητα οποιαδήποτε άλλη επιχειρηματική δραστηριότητα (π.χ. ως γιατροί, δικηγόροι, λογιστές, έμποροι προϊόντων σε λαϊκές αγορές, λιανέμποροι ή χονδρέμποροι άλλων προϊόντων και αγαθών, εκμεταλλευτές φωτοβολταϊκών συστημάτων κ.λπ.), ανεξαρτήτως του ύψους του τζίρου που πραγματοποίησαν από την αγροτική δραστηριότητα ή του ύψους των επιδοτήσεων που εισέπραξαν. Ειδικότερα, οι αγρότες οι οποίοι, παράλληλα με την αγροτική εκμετάλλευση, ασκούν και άλλη δραστηριότητα για την οποία υποχρεούνται στην τήρηση λογιστικών βιβλίων (απλογραφικά ή διπλογραφικά), μεταξύ των οποίων και η διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η λειτουργία αγροτοτουριστικών μονάδων, υπάγονται υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ για την αγροτική τους εκμετάλλευση, έχοντας όλες τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που απορρέουν από το καθεστώς αυτό (τήρηση βιβλίων, έκδοση φορολογικών στοιχείων, υποβολή περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ). Η ανωτέρω υποχρέωση αφορά όχι μόνο επαγγελματίες που για την άσκηση της δραστηριότητάς τους υπάγονται σε ΦΠΑ (π.χ. λογιστές) αλλά και επαγγελματίες που απαλλάσσονται από το ΦΠΑ (π.χ. γιατροί, ασφαλιστικοί πράκτορες κ.λ.π).

Επίσης, σημειώνεται ότι ως άλλη, κι όχι αγροτική, δραστηριότητα, για την οποία υφίσταται υποχρέωση τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχειών, θεωρείται και η εκμετάλλευση αγροτικών μηχανημάτων, όπως είναι οι θεριζοαλωνιστικές μηχανές, τα σπαρτικά μηχανήματα που προσαρτώνται σε τρακτέρ κ.λπ., επομένως αγρότες οι οποίοι παρέχουν τις εν λόγω υπηρεσίες υποχρεούνται να ενταχθούν στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και για την αγροτική τους εκμετάλλευση.

Παραδείγματα

1. Γιατρός, ο οποίος ταυτόχρονα με την άσκηση του ιατρικού επαγγέλματος, κατά το φορολογικό έτος 2016 ασκεί και αγροτική εκμετάλλευση, ανεξαρτήτως ορίου για την εν λόγω αγροτική εκμετάλλευση θα υποχρεωθεί από 1/1/2017 να ενταχθεί στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ για την αγροτική του δραστηριότητα, εφόσον εξακολουθήσει να την ασκεί.

2. Αγρότης που καλλιεργεί και πουλά ακτινίδια λιανικώς και παράλληλα παρέχει υπηρεσίες με τη θεριζοαλωνιστική μηχανή του, ανεξαρτήτως της αξίας των παραδόσεων των ακτινιδίων παραγωγής του, θα υποχρεωθεί από 1/1/2017 να εντάξει στο κανονικό καθεστώς και την αγροτική του εκμετάλλευση (καλλιέργεια ακτινιδίων).

3. Συνταξιούχος δημόσιος υπάλληλος το φορολογικό έτος 2016 έχει αγροτική εκμετάλλευση (καλλιέργεια και παραγωγή λαδιού) από την οποία εισέπραξε, από χονδρικές πωλήσεις 12.000 ευρώ και έλαβε επιδότηση αξίας 3.000 ευρώ. Ο εν λόγω συνταξιούχος θα μπορεί να είναι αγρότης του ειδικού καθεστώτος και από 1/1/2017.

4. Αγρότης, ο οποίος παράλληλα με την αγροτική του εκμετάλλευση ασχολείται και με τη διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως 100 KW, για την οποία τηρεί απλογραφικά βιβλία, ανεξάρτητα του ύψους των πωλήσεων του κατά το φορολογικό έτος 2016 από την αγροτική του εκμετάλλευση καθώς και των επιδοτήσεων που έλαβε, από την 1/1/2017 θα υπάγεται στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και θα τηρεί βιβλία όχι μόνο για τη δραστηριότητα της διαχείρισης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά και για την αγροτική του εκμετάλλευση.