Τι αλλάζει στον νόμο για τους βιασμούς ανηλίκων

Ενα βήμα προτού τεθεί σε δημόσια διαβούλευση βρίσκεται το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης για την αντιμετώπιση του ζητήματος των ανήλικων θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης ή δραστών αξιόποινων πράξεων. Η νέα νομοθετική πρωτοβουλία έρχεται τη στιγμή που οι καταγγελίες για σεξουαλική κακοποίηση παιδιών και εφήβων πληθαίνουν και οι εν εξελίξει έρευνες της Δικαιοσύνης για τέτοιου είδους υποθέσεις κορυφώνονται.

Οπως αναφέρουν πληροφορίες του «protothema.gr», το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης προβλέπει την κατάργηση των 19 Εταιρειών Προστασίας Ανηλίκων, στις οποίες μέχρι σήμερα απασχολούνται μόλις έξι άτομα ως προσωπικό, και παράλληλα τη δημιουργία μιας νέας δομής που θα λειτουργεί με τη μορφή Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου. Υπό τη σκέπη της νέας αυτής δομής, θα οργανωθούν διοικητικά και τα Σπίτια του Παιδιού, οι ειδικά δηλαδή διαμορφωμένοι χώροι εκτός των δικαστηρίων, όπου θα λαμβάνονται οι καταθέσεις των ανηλίκων από ειδικά καταρτισμένους επιστήμονες, με στόχο την προστασία τους, αλλά και τη δημιουργία συνθηκών που θα συντελούν στη λεγόμενη φιλική προς τα παιδιά Δικαιοσύνη. Βάσει των νέων διατάξεων, η κατάθεση-εξέταση του ανηλίκου θα διεξάγεται πλέον στους ειδικά διαμορφωμένους αυτούς χώρους με τις δυνατότητες της σύγχρονης τεχνολογίας και ακολουθώντας εδικά πρωτόκολλα εξέτασης σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές. Ηδη το Σπίτι του Παιδιού στην Αθήνα έχει πλήρως ανακαινιστεί και εξοπλίζεται με τις συγκεκριμένες προδιαγραφές και αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία μέσα στον επόμενο μήνα.

Η νέα δομή που θα δημιουργηθεί μετά την αναδιάρθρωση των Εταιρειών Προστασίας Ανηλίκων προβλέπεται να διοικείται από επιστημονικό συμβούλιο, το οποίο θα παρέχει τις κατευθύνσεις για τη σωστή αντιμετώπιση των υποθέσεων ανηλίκων θυμάτων ή παραβατών και θα στελεχωθεί με επιστημονικό προσωπικό από τον χώρο της ψυχικής υγείας.

Παράλληλα, το νέο ΝΠΔΔ θα έχει τη δυνατότητα, βάσει της προωθούμενης νομοθεσίας, να προχωρά σε συμφωνίες και συνεργασίες με άλλους φορείς όπως δήμους και περιφέρειες, καθώς και να συμμετάσχει σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα για την προώθηση των σκοπών του. Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Δικαιοσύνης, θα εξοπλίσει τη νέα δομή με ειδικά πρωτόκολλα λειτουργίας, τα οποία ισχύουν ήδη σε άλλες χώρες, θα ετοιμάσει το απαραίτητο νομικό πλαίσιο πέρα από το νομοσχέδιο (υπουργικές αποφάσεις, κανονισμούς λειτουργίας κ.λπ.) και θα αναλάβει την εκπαίδευση των

υπαλλήλων. Για τον λόγο αυτό καταρτίστηκε ήδη προγραμματική σύμβαση με την Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ).

Οπως ανέφεραν πηγές του υπουργείου, στόχος είναι η νέα νομοθεσία να αντιμετωπίζει οριστικά το ζέον ζήτημα των ανηλίκων παραβατών και θυμάτων και όχι μόνο το θέμα της κατάθεσης των παιδιών ενώπιον των Αρχών. Οι βασικοί άξονες επί των οποίων αναπτύχθηκε η νέα νομοθεσία είναι κατά βάση η ορθολογική διοικητική οργάνωση της νέας δομής και η μεταχείριση των ανηλίκων με όλες τις σύγχρονες παιδαγωγικές μεθόδους με σκοπό την αποφυγή της παραμονής τους σε ίδρυμα, αλλά την παραμονή τους εντός των οικογενειών τους, έτσι ώστε να έχουν τη δυνατότητα να ανακάμψουν και να ενταχθούν πλήρως στο κοινωνικό σύνολο.

Ουραγός η Ελλάδα

Η Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του έτους 2019, είναι ουραγός στις προσπάθειες δημιουργίας μιας φιλικής προς τα παιδιά Δικαιοσύνης και αυτό παρότι ο σχετικός θεσμός εισήχθη στη χώρα μας το 2017 σε εφαρμογή συγκεκριμένης ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία, η Ελλάδα όπως και η Ιρλανδία αλλά και η Κύπρος δεν έχουν προβεί σε καμία απολύτως ενέργεια που θα μπορούσε να κατατείνει στη φιλικότερη αντιμετώπιση των ανηλίκων θυμάτων ή παραβατών εντός του δικαστικού τους συστήματος.

Τα προβλήματα αυτά είχε επισημάνει, άλλωστε, σε έκθεσή του και ο Συνήγορος του Πολίτη, τον Σεπτέμβριο του 2020, ζητώντας «την άμεση μέριμνα της πολιτικής ηγεσίας για την άρση των κωλυμάτων και τον ορισμό χρονοδιαγράμματος για την έναρξη λειτουργίας των δομών». Σύμφωνα με την έκθεση, οι πέντε δομές που είχαν δημιουργηθεί σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πειραιά, Πάτρα και Ηράκλειο, από το 2017, επί της ουσίας παρέμειναν ένα «άδειο κέλυφος», αφού δεν είχαν εξασφαλιστεί οι σχετικές υποδομές για τη λειτουργία τους.