Λιάνα Σουβαλτζή: Η αρχαιολόγος που λέει ότι βρήκε τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Το 1989 η αρχαιολόγος Λιάνα Σουβαλτζή ξεκίνησε ανασκαφές στην Αίγυπτο, στην όαση της Σίβα. Ήταν σίγουρη ότι εκεί θα έβρισκε τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Τρία χρόνια αργότερα, δημοσίευσε στο αγγλόφωνο επιστημονικό περιοδικό “Classical Papers” του Πανεπιστημίου του Καΐρου, δέκα στοιχεία που κατά τη γνώμη της αποδείκνυαν ότι ο τάφος ανήκε στον βασιλιά της Μακεδονίας.

Οι αποδείξεις αμφισβητήθηκαν από την επιστημονική κοινότητα και η Σουβαλτζή παραδέχτηκε ότι ο τάφος που βρήκε ήταν ψεύτικος, κατασκευασμένος για να παραπλανήσει τους τυμβωρύχους. Παρά το μεγάλο κόστος και την κριτική, η αρχαιολόγος συνέχισε την ανασκαφή, την οποία χαρακτήριζε ως “πάθος ζωής”. Τη χρηματοδότηση ανέλαβε ο σύζυγός της.

Τελικά, τον Ιανουάριο του 1995, ανακοίνωσε “στον ελληνικό Τύπο και στον ελληνικό λαό” ότι υπήρχαν αδιάσειστα στοιχεία ότι ο τάφος ήταν του μεγάλου Αλεξάνδρου.

Τα στοιχεία ήταν τρεις ελληνόγλωσσες επιγραφές που, σύμφωνα με τηΗ αιγυπτιακή κυβέρνηση έδωσε μεγάλη έκταση με ανακοινώσεις, συνεντεύξεις και πολλά υπονοούμενα ότι η αρχαιολόγος έχει δίκιο. Ευθέως όμως κρατούσαν κάποιες αποστάσεις. Ωστόσο, έπαιξαν το παιχνίδι της προβολής της χώρας τους που βασίζει την οικονομία της στον ιστορικό τουρισμό. Ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι το ιερό δισκοπότηρο της αρχαιολογίας και η Αίγυπτος έγινε πρώτο θέμα παγκοσμίως. Όπως ήταν αναμενόμενο, στην Ελλάδα η ανακοίνωση της αρχαιολόγου προκάλεσε σάλο, καθώς μάλιστα η είδηση έφθασε από τα ξένα πρακτορεία. Δημοσιογράφοι από κάθε γωνιά της γης συνέρρεαν στη Σίβα για να παρακολουθήσουν από κοντά την ιστορική ανασκαφή. Ενώ οι ξένοι δημοσιογράφοι περίμεναν με ανυπομονησία τις δηλώσεις της αρχαιολόγου, οι Έλληνες ασχολούνταν περισσότερο με την απόδειξη της εγκυρότητας ή μη των ισχυρισμών της. Παράλληλα, κυκλοφόρησε και η φήμη ότι Σκοπιανοί αρχαιολόγοι κατέφθασαν στο σημείο για να ερευνήσουν το θέμα. Η φήμη αποδείχτηκε αναληθής, αλλά ήταν αρκετή για να προκαλέσει αντιδράσεις, καθώς το θέμα της ονομασίας των Σκοπίων απασχολούσε πολύ την κοινή γνώμη εκείνη την περίοδο.

Η ελληνική επιστημονική κοινότητα αντιμετώπισε εξ’ αρχής με δυσπιστία τα λεγόμενα της Σουβαλτζή. Το ελληνικό υπουργείο πολιτισμού διοργάνωσε άμεσα αποστολή στην Σίβα. Τα μέλη της αρχαιολογικής ομάδας που έφτασαν λίγες μέρες μετά την ανακοίνωση της Σουβαλτζή, κατέληξαν ότι οι επιγραφές όχι μόνο δεν αποδείκνυαν ότι ο τάφος ανήκε στον Μέγα Αλέξανδρο, αλλά χρονολογούνταν στον 2ο αιώνα μ.Χ., δηλαδή τεσσερισήμισι αιώνες μετά τον θάνατό του. Το ρεπορτάζ της εποχής έλεγε ότι οι επιγραφολόγοι, από την Αθήνα ακόμη, μελετώντας τις φωτογραφίες από την ανασκαφή γνώριζαν το επιστημονικό λάθος, αλλά περίμεναν να φθάσουν στην περιοχή. Η ανακοίνωση έδωσε τέλος στο όνειρο, αλλά η αρχαιολόγος επέμενε. Ωστόσο δε συνέχισε την ανασκαφή. Σύμφωνα με τη Λένια Σουβαλτζή, υπεύθυνος ήταν ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, που προσπάθησε να σταματήσει την επιχείρηση.

Σε συνέντευξή της στο arcadiavoice.gr, η Σουβαλτζή δήλωσε ότι συναντήθηκε με τον τότε υπουργό Εξωτερικών, ο οποίος της είπε ότι το θέμα προκαλούσε εθνικιστές εντάσεις σε μια κρίσιμη περίοδο, όπου τα πνεύματα έπρεπε να διατηρούνται ήρεμα. Ισχυρισμός που δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ. Πάντως, οι ανασκαφές στην περιοχή σταμάτησαν αν και σίγουρα υπάρχουν αρχαία ευρήματα. Τίποτα όμως εκτός από την ελληνίδα αρχαιολόγο δεν δείχνει ως τάφο του στρατηλάτη τη Σίβα. Άλλωστε, σύμφωνα με τις πηγές, ο Μ. Αλέξανδρος ετάφη στην Αλεξάνδρεια. Για εκείνη την εποχή η απόσταση είναι τεράστια.

mixanitouxronou