Τι είναι η κοιλιοκάκη ή δυσανεξία στη γλουτένη; Τι προκαλεί, πώς γίνεται η διάγνωση και ποια η σωστή διατροφή για τους ασθενείς;

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D.
Η κοιλιοκάκη είναι μια ασθένεια του πεπτικού συτήματος που καταστρέφει το λεπτό έντερο και παρεμβαίνει στην απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών των τροφίμων.

Οι άνθρωποι που έχουν κοιλιοκάκη δεν μπορούν να ανεχθούν την γλουτένη, μια πρωτεΐνη του σιταριού, της σίκαλης, και του κριθαριού.  Γι ‘αυτό και ονομάζεται επίσης δυσανεξία στη γλουτένη ή εντεροπάθεια από ευαισθησία στη γλουτένη Η γλουτένη είναι μια φυσική πρωτεΐνη σε πολλά δημητριακά, όπως το σιτάρι, το κριθάρι, τη σίκαλη και βρώμη. Βρίσκεται κυρίως σε τρόφιμα, αλλά μπορεί επίσης να βρεθεί σε προϊόντα καθημερινής χρήσης όπως στα φάρμακα, στις βιταμίνες, και στα βάλσαμα για τα χείλη. 

Όταν οι ασθενείς  με κοιλιοκάκη καταναλώσουν τρόφιμα ή διάφορα προϊόντα που χρησιμοποιούν και περιέχουν γλουτένη, το ανοσοποιητικό τους σύστημα ανταποκρίνεται με βλάβη ή καταστροφή των εντερικών λαχνών, που είναι  μικρές, στενόμακρες προεξοχές της επιφανειακής επένδυσης του λεπτού εντέρου. Οι λάχνες κανονικά επιτρέπουν  τις θρεπτικές ουσίες των τροφίμων να απορροφηθούν από τα τοιχώματα του λεπτού εντέρου στην κυκλοφορία του αίματος. Έτσι όταν οι λάχνες έχουν υποστεί ζημιά, το έντερο δεν μπορεί να απορροφήσει τα θρεπτικά συστατικά σωστά οπότε τότε ο οργανισμός μπορεί να υποστεί υποθρεψίες.
 Χωρίς υγιείς λάχνες, ένα άτομο  υποσιτίζεται  ανεξαρτήτως από τα πόσα τρόφιμα τρώει. Υπάρχει γενετική (κληρονομική) σύνδεση για την ανάπτυξη κοιλιοκάκης. Η κοιλιοκάκη είναι πιο συχνή σε βορειοευρωπαϊκές χώρες. Σύμφωνα με έρευνες 1 στα 100 άτομα πάσχει από κοιλιοκάκη και πολλές φορές το αγνοεί. Η κοιλιοκάκη δεν αναγνωρίζεται πάντα, επειδή τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια και μπορεί να αντιμετωπισθεί λανθασμένα στη ‘βάση’ άλλων εντερικών προβλημάτων.
Η κοιλιοκάκη μπορεί να διαγνωσθεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Άτομα με κοιλιοκάκη, είναι πιθανό να αναπτύξουν κι άλλες αυτοάνοσες ασθένειες (νόσος του θυρεοειδούς, σακχαρώδης διαβήτης τύπου Ι κα).

Η  κοιλιοκάκη είναι μια ασθένεια τόσο  δυσαπορρόφησης-με την έννοια  ότι οι θρεπτικές ουσίες δεν απορροφώνται σωστά-και μιας παθολογικής  ανοσοποιητικής αντίδρασης στην γλουτένη. Η κοιλιοκάκη είναι επίσης γνωστή και ως  εντερική άφθα  ,μη τροπική άφθα, η ως  εντεροπάθεια στην γλουτένη. Είναι μια  γενετική πάθηση  , κάτι που σημαίνει ότι περνά από οικογένεια σε οικογένεια. Μερικές φορές η νόσος προκαλείται ή ενεργοποιείται για πρώτη φορά μετά  από μια  εγχείρηση, μια εγκυμοσύνη, έναν τοκετό, μια  ιογενή  λοίμωξη, ή κάποιες σοβαρές συναισθηματικές διαταραχές.

Ποια είναι τα συμπτώματα της κοιλιοκάκης;

Τα συμπτώματα της κοιλιοκάκης ποικίλουν από άτομο σε άτομο. Μπορεί να εμφανιστούν στο πεπτικό σύστημα ή σε άλλα μέρη του σώματος. Τα παιδιά αναπτύσσουν γενικά συμπτώματα μόνο αφού αρχίσουν να τρώνε τροφές που περιέχουν γλουτένη. Τα συμπτώματα από το πεπτικό είναι πιο συχνά σε βρέφη και σε μικρά παιδιά και μπορεί να περιλαμβάνουν 

• Στομαχικές διαταραχές
• Κοιλιακό άλγος και φούσκωμα
• Χρόνια ή επαναλαμβανόμενη διάρροια
• Εμετό 
• Δυσκοιλιότητα
• Χλωμάδα, 
• δύσοσμα  ή λιπαρά κόπρανα
• Απώλεια βάρους
• Ευερεθιστότητα

Η ευερεθιστότητα είναι ένα άλλο κοινό σύμπτωμα στα παιδιά. Η δυσαπορρόφηση των θρεπτικών συστατικών κατά τη διάρκεια των ετών, όταν η διατροφή είναι κρίσιμη για τη φυσιολογική αύξηση και ανάπτυξη ενός παιδιού μπορεί να οδηγήσει σε άλλα προβλήματα, όπως την αποτυχία για ευδοκίμηση  στα βρέφη, καθυστέρηση της ανάπτυξης και χαμηλό ανάστημα, καθυστερημένη εφηβεία, και  ελαττώματα των μόνιμων δοντιών. 

Οι ενήλικες είναι λιγότερο πιθανό να έχουν συμπτώματα από το πεπτικό και μπορεί να έχουν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα: 

• Ανεξήγητη σιδηροπενική αναιμία
• Κούραση
• Συμπτώματα από τα οστά ή τις αρθρώσεις
• Οστικούς πόνους
• Αρθρίτιδα
• Απώλεια οστού ή οστεοπόρωση
• Κατάθλιψη ή άγχος
• Νευρολογικά προβλήματα, όπως αδυναμία, κακή ισορροπία, επιληπτικές κρίσεις, πονοκεφάλους, ή μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στα πόδια
• Σπασμούς
• Διαταραχές της εμμήνου  ρύσης
• Υπογονιμότητα, έλλειψη της εμμήνου ρύσεως
• Στειρότητα ή υποτροπιάζουσες αποβολές
• Αποχρωματισμό των δοντιών ή η απώλεια της αδαμαντίνης, πληγές στα χείλη ή τη γλώσσα
• Φαγούρα, επώδυνη δερματικό εξάνθημα (ερπητοειδή δερματίτιδα)

Οι ασθενείς με κοιλιοκάκη μπορεί να μην έχουν  συμπτώματα, αλλά  να αναπτύξουν ακόμη και  επιπλοκές της νόσου με την πάροδο του χρόνου. Μακροπρόθεσμες επιπλοκές μπορεί να είναι ο υποσιτισμός, που μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία, οστεοπόρωση και αποβολή, μεταξύ άλλων, σε ασθένειες του ήπατος και καρκίνο στο έντερο. 

Γιατί  τα κοιλιακά συμπτώματα της νόσου είναι τόσο ποικίλα;

Οι ερευνητές μελετούν τους λόγους γιατί η κοιλιοκάκη επηρεάζει τους ανθρώπους με διαφορετικό τρόπο. Το χρονικό διάστημα που ένα άτομο  θηλάζει, η ηλικία ενός ατόμου όταν άρχισε να τρώει τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη , καθώς και το ποσό της γλουτένης που περιέχουν τα τρόφιμα που τρώει είναι  τρεις παράγοντες που  πιστεύεται ότι παίζουν ρόλο στο πότε και πώς εμφανίζεται η κοιλιοκάκη. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει, για παράδειγμα, ότι όσο περισσότερο ένα άτομο  θηλάζει, τόσο αργότερα  εμφανίζονται τα συμπτώματα της κοιλιοκάκης. 

Τα συμπτώματα διαφέρουν επίσης ανάλογα με την ηλικία του ατόμου και το βαθμό της βλάβης του λεπτού εντέρου. Πολλοί ενήλικες έχουν την ασθένεια για μια δεκαετία ή και περισσότερο πριν από την διάγνωση. Όσο περισσότερο ένα άτομο βαίνει αδιάγνωστος και αθεράπευτος, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα ανάπτυξης μακροπρόθεσμων επιπλοκών. 

Ποια είναι τα άλλα προβλήματα υγείας που οι ασθενείς  με κοιλιοκάκη έχουν;

Οι ασθενείς  με κοιλιοκάκη, τείνουν να έχουν και  άλλες ασθένειες στις οποίες το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα υγιή κύτταρα και τους ιστούς του σώματος. Η σχέση μεταξύ κοιλιοκάκης και των ασθενειών αυτών μπορεί να είναι γενετική. Οι ασθένειες αυτές μπορεί να είναι:

• Ο διαβήτης τύπου 1
• Η αυτοάνοση  νόσος του θυρεοειδούς
• Η αυτοάνοση νόσος του ήπατος
• Η ρευματοειδή αρθρίτιδα
• Η νόσος του Addison, μια κατάσταση κατά την οποία η αδένες που παράγουν κρίσιμες ορμόνες είναι κατεστραμμένοι
• Το σύνδρομο Sjogren, μια κατάσταση κατά την οποία η αδένες που παράγουν τα δάκρυα και το σάλιο καταστρέφονται

Πόσο συχνή είναι η κοιλιοκάκη;

Η κοιλιοκάκη προσβάλλει  τους ανθρώπους σε όλα τα μέρη του κόσμου. Αρχικά  θεωρήθηκε ότι είναι ένα σπάνιο σύνδρομο της παιδικής ηλικίας, είναι όμως  πλέον γνωστό ότι είναι μια κοινή γενετική διαταραχή. Περισσότερα από 2 εκατομμύρια άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν την ασθένεια, ή περίπου 1 στους 133 κατοίκους. Εάν μεταξύ των ατόμων που έχουν πρώτου βαθμού συγγένεια- γονέας, αδελφός, ή  παιδιά ένας διαγνωστεί με κοιλιοκάκη, τότε υπάρχει πιθανότητα μία  στις  22 να υπάρχει η νόσος και σε άλλο συγγενή

Η κοιλιοκάκη είναι επίσης πιο κοινή μεταξύ των ανθρώπων με άλλες γενετικές διαταραχές όπως το σύνδρομο Down και το σύνδρομο Turner, μία κατάσταση που επηρεάζει την ανάπτυξη των κοριτσιών. 

Πώς γίνεται διάγνωση της κοιλιοκάκης;

Η διάγνωση της  κοιλιοκάκης μπορεί να είναι δύσκολη, διότι ορισμένα  από τα συμπτώματά της είναι παρόμοια με εκείνων  άλλων ασθενειών.  Η κοιλιοκάκη μπορεί να συγχέεται με το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, της σιδηροπενικής αναιμίας που προκαλείται από  απώλεια αίματος στην έμμηνο ρύση, τη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, την  εκκολπωματίτιδα, τις εντερικές λοιμώξεις, και το  σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να είναι για  καιρό υποδιαγνωσμένη  η μη διαγνωσμένη. Δεδομένου ότι οι γιατροί είναι περισσότερο ευαισθητοποιημένοι στα διάφορα πολλαπλά συμπτώματα της νόσου και  αξιόπιστες αναλύσεις αίματος καθίστανται διαρκώς περισσότερο διαθέσιμες, τα ποσοστά διάγνωσης συνεχώς  αυξάνονται.

The patient previously had a colonoscopy and endoscopy

Ποιες εξετάσεις αίματος χρειάζονται να γίνουν;

Οι ασθενείς με κοιλιοκάκη έχουν υψηλότερα από τα κανονικά επίπεδα ορισμένων πρωτεϊνών-αυτοαντισωμάτων που αντιδρούν κατά των ίδιων των κυττάρων του σώματος ή των ιστών-στο αίμα τους. Για τη διάγνωση της κοιλιοκάκης, οι γιατροί θα κάνουν εξέταση αίματος για τα υψηλά επίπεδα των   αντισωμάτων  τρανσγλουταμινάσης (tTGA) ή  των αντισωμάτων αντι-ενδομυσίου (EMA). Εάν τα αποτελέσματα των εξετάσεων  είναι αρνητικά, αλλά η κοιλιοκάκη είναι ακόμα ύποπτη, χρειάζονται πρόσθετες εξετάσεις. 

Πριν από τη εξέταση , ο ασθενής θα  πρέπει να συνεχίσει να τρώει μια  διατροφή που να περιλαμβάνει τρόφιμα με γλουτένη, όπως το ψωμί και τα ζυμαρικά. Εάν ένα άτομο σταματήσει να τρώει  τρόφιμα με γλουτένη πριν από την εξέταση , τα αποτελέσματα μπορεί να είναι αρνητικά για την κοιλιοκάκη, ακόμη και αν η ασθένεια είναι παρούσα. 

Χρειάζεται να γίνει εντερική βιοψία;

Αν οι εξετάσεις αίματος και τα συμπτώματα υποδεικνύουν κοιλιοκάκη, εκτελείται  μια βιοψία του λεπτού εντέρου ώστε να επιβεβαιωθεί η διάγνωση. Κατά τη διάρκεια της βιοψίας, ο γιατρός αφαιρεί μικροσκοπικά κομμάτια του ιστού του λεπτού εντέρου για να ελέγξει για βλάβες  στις λάχνες. Για να αποκτήσει το δείγμα  του  ιστού, ο γιατρός εισάγει  ένα μακρύ και λεπτό σωλήνα που λέγεται ενδοσκόπιο μέσα από το στόμα διαμέσου του οισοφάγου στο στομάχι και  στο λεπτό έντερο του ασθενούς. Ο γιατρός παίρνει  τα δείγματα χρησιμοποιώντας μια λαβίδα που διέρχεται διαμέσων του ενδοσκοπίου. 

Τι είναι η  ερπητοειδής δερματίτιδα;

Η  ερπητοειδής δερματίτιδα   είναι  ένα έντονα κνησμώδες, εξάνθημα  με φυσαλίδες και επηρεάζει 15 - 25 τοις εκατό των ανθρώπων με κοιλιοκάκη.  Το εξάνθημα εμφανίζεται συνήθως στους αγκώνες, τα γόνατα, και τους γλουτούς. Οι περισσότεροι άνθρωποι με  ερπητοειδή δερματίτιδα δεν έχουν συμπτώματα της κοιλιοκάκης  από το πεπτικό σύστημα . 

Η ερπητοειδής δερματίτιδα  διαγιγνώσκεται τόσο με εξετάσεις αίματος όσο και με  βιοψία δέρματος. Εάν οι  εξετάσεις αντισωμάτων είναι θετικές και το δέρμα έχει τα τυπικά  χαρακτηριστικά της ερπητοειδούς δερματίτιδας, οι ασθενείς δεν χρειάζεται να κάνουν   εντερική βιοψία. Τόσο η νόσος του δέρματος  όσο και η εντερική νόσος ανταποκρίνεται σε μια δίαιτα ελεύθερη γλουτένης και φυσικά υποτροπιάζουν σε περίπτωση  που η γλουτένη προστεθεί ξανά πίσω στο δίαιτα. Τα συμπτώματα του εξανθήματος  μπορούν να ελεγχθούν με αντιβιοτικά όπως η Δαψόνη. Επειδή η Δαψόνη δεν θεραπεύει την εντερική όρο, τα άτομα με ερπητοειδή δερματίτιδα πρέπει να διατηρήσουν μια δίαιτα χωρίς γλουτένη. 

Ποιός πρέπει να είναι ο προσυμπτωματικός έλεγχος;

Ο έλεγχος για την κοιλιοκάκη  γίνεται μέσω εξετάσεων για τυχόν  παρουσία αυτοαντισωμάτων στο αίμα σε άτομα χωρίς συμπτώματα. Οι Έλληνες δεν  ελέγχονται συνήθως για την κοιλιοκάκη. Ωστόσο, επειδή η κοιλιοκάκη είναι κληρονομική, τα μέλη της οικογένειας ενός προσώπου με την ασθένεια μπορεί έαν επιθυμεί να εξεταστεί. 4 έως 12 τοις εκατό από τους συγγενείς πρώτου βαθμού ενός ατόμου που πάσχει  θα έχει επίσης την νόσο. 

Πως αντιμετωπίζεται η κοιλιοκάκη;

Η αποτελεσματική αντιμετώπιση ακούγεται απλή:
«πλήρης εξάλειψη γλουτένης από τη διατροφή σας, η εντερική βλάβη θα θεραπευτεί με την πάροδο του χρόνου, και τα συμπτώματά σας θα βαθμιαία μπορεί και να εξαφανιστούν».
Αυτό είναι πιο εύκολο στα λόγια παρά στην πράξη, όμως.
Πολλά προϊόντα περιέχουν γλουτένη. Ορισμένα προϊόντα, ειδικά τα συσκευασμένα μπορεί να περιέχουν γλουτένη, χωρίς να την αναφέρουν ως συστατικό. Σήμερα ευτυχώς υπάρχουν πολλές διαδικτυακές και έντυπες εκδόσεις που βοηθούν τα άτομα με κοιλιοκάκη να αποφεύγουν τη γλουτένη στη διατροφή τους  Οι γιατροί μπορεί να ζητήσουν από το  νεοδιαγνωσθέντα άτομο να συνεργαστεί με έναν διαιτολόγο για ένα καλύτερο  σχέδιο διατροφής ελεύθερης γλουτένης. 

Για τους περισσότερους ασθενείς, μετά την εν λόγω δίαιτα θα σταματήσουν τα συμπτώματα, θα θεραπευτούν οι υπάρχουσες εντερικές βλάβες, καθώς  επίσης  θα  αποτραπούν περαιτέρω βλάβες. Η βελτίωση ξεκινά, εντός δέκα ημερών από την έναρξη της δίαιτας. Το λεπτό έντερο θεραπεύεται συνήθως  μέσα σε 3 έως 6 μήνες στα παιδιά αλλά μπορεί να διαρκέσει αρκετά χρόνια στους ενήλικες. Ένα θεραπευμένο  έντερο,   μπορεί  πλέον να απορροφήσει τις θρεπτικές ουσίες από τα τρόφιμα στην κυκλοφορία του αίματος. 

Για να παραμείνουν σε σταθερή κατάσταση, τα άτομα με κοιλιοκάκη πρέπει να αποφύγουν τα τρόφιμα με  γλουτένη  για το υπόλοιπο της ζωής τους. Τρώγοντας ακόμη και μια μικρή ποσότητα γλουτένης μπορεί να βλάψει το λεπτό έντερο τους. Οι  βλάβες θα εμφανιστούν σε οποιοδήποτε που πάσχει από   τη νόσο, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που δεν έχουν ιδιαίτερα εμφανή συμπτώματα. Ανάλογα με την ηλικία του ατόμου κατά τη διάγνωση, ορισμένα προβλήματα δεν πρόκειται να βελτιωθούν, όπως το  κοντό ανάστημα και οι οδοντιατρικές βλάβες. 

Μερικοί  ασθενείς με κοιλιοκάκη δεν παρουσιάζουν βελτίωση της νόσου   με μια δίαιτα χωρίς γλουτένη. Η πιο συνηθισμένη αιτία για την μικρή ανταπόκριση στη δίαιτα είναι ότι  συνεχίζουν να καταναλώνουν μικρές ποσότητες γλουτένης. Κρυφές πηγές γλουτένης  μπορεί να βρίσκονται σε πρόσθετα τροφίμων , όπως το τροποποιημένο άμυλο τροφίμων, τα συντηρητικά και σταθεροποιητές  που γίνονται με το σιτάρι. Και επειδή πολλά προϊόντα  καλαμποκιού και ρυζιού παράγονται σε εργοστάσια που κατασκευάζουν και τα προϊόντα σίτου, μπορούν να μολυνθούν με γλουτένη σίτου. 

Σπάνια, η εντερική ζημία θα συνεχιστεί, παρά την αυστηρή δίαιτα χωρίς γλουτένη. Στους  ασθενείς με αυτήν τη κατάσταση, γνωστή και ως ανθεκτική κοιλιοκάκη,  το εντερικό επιθήλιο  έχει καταστραφεί σημαντικά και  δεν μπορεί να επουλωθεί. Επειδή το έντερο τους δεν μπορεί να απορροφήσει  αρκετά  θρεπτικά συστατικά, μπορεί να χρειαστεί να πάρουν θρεπτικές ουσίες απευθείας στην κυκλοφορία του αίματός τους ενδοφλεβίως. Οι ερευνητές αξιολογούν φαρμακευτικές αγωγές για την ανθεκτική κοιλιοκάκη. 

Ποια είναι η δίαιτα χωρίς γλουτένη;

Μια δίαιτα ελεύθερη γλουτένης  είναι εκείνη που αποτελείται από τρόφιμα που δεν  περιέχουν σιτάρι, σίκαλη και κριθάρι. Τα τρόφιμα και τα προϊόντα που παράγονται από αυτούς τους σπόρους θα πρέπει επίσης να αποφεύγονται. Με άλλα λόγια, ένα άτομο με κοιλιοκάκη δεν θα πρέπει να τρώει τα περισσότερα σιτηρά, ζυμαρικά, δημητριακά, και πολλά άλλα επεξεργασμένα τρόφιμα. 

Παρά τους περιορισμούς αυτούς, τα άτομα με κοιλιοκάκη μπορεί να έχουν μια καλά ισορροπημένη διατροφή με ποικιλία τροφών. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν πατάτα, ρύζι, σόγια, φασόλια . Μπορούν να αγοράσουν  ψωμί χωρίς γλουτένη , ζυμαρικά, και άλλα προϊόντα από τα καταστήματα που έχουν βιολογικά τρόφιμα, ή να παραγγείλουν προϊόντα  από ειδικές εταιρείες τροφίμων. Όλο και περισσότερα καταστήματα περιέχουν προϊόντα χωρίς γλουτένη.

• Αποφύγετε δημητριακά, ψωμί ή άλλα προϊόντα δημητριακών που περιλαμβάνουν σιτάρι, σίκαλη, κριθάρι, βύνη ή βρώμη (μπισκότα, κράκερς, κέικ, σιμιγδάλι, κουσκούς, φρυγανιές, τα περισσότερα ζυμαρικά και τη και τα άλλα παρεμφερή που περιέχουν αλεύρι λευκό ή ολικής αλέσεως)

• Αποφύγετε πολλά από τα επεξεργασμένα προϊόντα – εδώ είναι το δύσκολο. Χρειάζεται καλή εκπαίδευση διαβάσματος της ετικέτας, επάρκεια του ασθενούς να αναγνωρίζει τους κινδύνους.
Τέτοια προϊόντα είναι: μίγματα τυριών χαμηλής συνήθως περιεκτικότητας σε λιπαρά, γαλακτοκομικά προϊόντα όπως γιαούρτι ή κρέμα παγωτό που περιέχουν υλικά πληρώσεως ή πρόσθετα, κονσερβοποιημένες σούπες, προϊόντα που περιέχουν τροποποιημένο άμυλο τροφίμων, άμυλο τροφίμων, υδρολυμένη φυτική πρωτεΐνη, σταθεροποιητές, ή υποκατάστατα λίπους ή υποκατάστατα, επεξεργασμένα ή μεταποιημένα κρέατα (πχ αλλαντικά), μπύρα, τζιν, ουίσκι, καφές με γεύσεις κα..
• 
Γενικά ψάξτε για προϊόντα που φέρουν την ένδειξη "χωρίς γλουτένη". Καθώς όλο και περισσότερη προσοχή δίνεται σε αυτή την ασθένεια, περισσότερα προϊόντα γίνονται διαθέσιμα. Έχει τεθεί σε ισχύ η υποχρεωτική αναγραφή ύπαρξης γλουτένης σε όλα τα συσκευασμένα προϊόντα. Ο ισχυρισμός «ελεύθερο γλουτένης» μπορεί να χρησιμοποιείται μόνο για τρόφιμα των οποίων η περιεκτικότητα σε γλουτένη δεν ξεπερνά τα 20ppm σύμφωνα με τους νέους κανονισμούς της Ε.Ε.
Τα τρόφιμα που δεν περιέχουν γλουτένη περιλαμβάνουν τα προϊόντα που παρασκευάζονται από σόγια, ρύζι, καλαμπόκι, φαγόπυρο, πατάτες, ταπιόκα. 
• 
Άλλα τρόφιμα χωρίς γλουτένη είναι οι ξηροί καρποί (σκέτοι και απλοί), το φρέσκο ψάρι, το νωπό κρέας και πουλερικά, τα φρέσκα, κατεψυγμένα ή κονσερβοποιημένα λαχανικά χωρίς σάλτσες, το κρασί, τα απλά, φυσικά τυριά και το γιαούρτι.

• Τα υφιστάμενα στοιχεία δείχνουν ότι 50 γρ καθαρής βρώμης κάθε μέρα μπορεί να είναι καλά ανεκτή από άτομα με κοιλιοκάκη.
 
• Εάν τα συμπτώματα δεν υποχωρούν παρά τον περιορισμό/ αποκλεισμό της γλουτένης ή εάν η φλεγμονή στο έντερο εξακολουθεί να είναι σοβαρή επισκεφτείτε το συντομότερο το γιατρό σας!

Η δίαιτα ελεύθερη γλουτένης απαιτεί μια εντελώς νέα προσέγγιση στο φαγητό. Νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς  και οι οικογένειές τους μπορούν να βρουν χρήσιμες τις ομάδες υποστήριξης καθώς μαθαίνουν να προσαρμόζονται  σε ένα νέο τρόπο ζωής. Οι  ασθενείς  με κοιλιοκάκη πρέπει να είναι προσεκτικοί για το τι αγοράζουν   στο σχολείο ή την εργασία τους, τι αγοράζουν στο κατάστημα της γειτονιάς τους, τι τρώνε σε εστιατόρια ή  σε διάφορα πάρτυ, και αυτό που τρώνε ως  σνακ.  Το φαγητό έξω μπορεί να είναι μια πρόκληση. Όταν αμφιβάλλετε για ένα συστατικό του μενού, θα πρέπει να ζητήσετε από τον σερβιτόρο ή τον σεφ για τα συστατικά και την προετοιμασία ή αν υπάρχει  διαθέσιμο ένα μενού  χωρίς γλουτένη. 

Η γλουτένη χρησιμοποιείται επίσης σε μερικά φάρμακα. Οι ασθενείς με κοιλιοκάκη θα πρέπει να ρωτήσουν τον φαρμακοποιό  τους εάν  τα   φάρμακα τους  περιέχουν γλουτένη. Επειδή  η γλουτένη   χρησιμοποιείται  μερικές φορές ως πρόσθετο σε  απίθανα  προϊόντα, όπως τα κραγιόν  το να διαβάζει κανείς τις ετικέτες είναι πολύ σημαντικό.   Αν   τα συστατικά δεν  αναγράφονται στην ετικέτα, ο κατασκευαστής  μπορεί  να παρέχει έναν κατάλογο κατόπιν αιτήματος. Με την πρόοδο του χρόνου και τον συνεχή πρακτική ο έλεγχος για τη γλουτένη γίνεται δεύτερη φύση.

Περισσότερα στο medlabgr που μας το κοινοποίησε