ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΜΕ: 50 ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ Δ.Σ. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Κ. Τσίρος: Ο «κεντρώος» δήμαρχος που συνεχάρη τη χούντα Ένα σπάνιο ντοκουμέντο για το δημοτικό συμβούλιο εκείνης της εποχής και το ψήφισμα που εξυμνούσε τους συνταγματάρχες για λίγη εξουσία ακόμη...

ΤΗΣ ΜΑΡΟΥΛΑΣ ΠΛΗΚΑ

«Με την επιβολή του στρατιωτικού πραξικοπήματος στις 21 Απριλίου του 1967 διακόπτεται ουσιαστικά η θητεία του Κωνσταντίνου Τσίρου και του δημοτικού συμβουλίου, αν και παραμένουν για λίγο διάστημα ακόμη, περίπου ένα τετράμηνο, αλλά με πολλές μεταβολές.
Μετά την έκπτωση των συμβούλων Βάμβαλη, Γρίμπα, Ιωσηφίδη, Καρατζή, Καρρά, Καστρινού, Μπετζούνη, Νικολάί'δη, Εμ. Παπαδόπουλου, Μιχ. Παπαδόπουλου, Σκίζα, Ταντανάση, Τζώτζα, Τριανταφυλλίδη, Χιωτάκη, Βασίλα, Αραβανόπουλου από το αξίωμά τους «δια σοβαρούς λόγους δημοσίας τάξεως και συμφέροντος», καλούνται στις 18 Μαΐου οι επιλαχόντες: Σιμ. Βελισσαρίδης, Παν. Παγουλάτος, Δ. Καραθεοδωρής, Β. Χατζηγεωργίου, Ευ. Καραμάνος, Β. Γκάσιος, Αρ. Σπηλιωτόπουλος, Β. Ζηκόπουλος, Γ. Κοτζάς, Γ. Γιοσμάνογλου, Χρ. Ταμουρίδης, Αθ. Παπαγγελόπουλος και Αρ. Φασιανός. Η οριστική απόλυση του δημάρχου και των δημοτικών συμβούλων γίνεται λίγο αργότερα, στις 21 Αυγούστου 1967. Κατά τη διάρκεια της επταετίας 1967-1974 ο αριθμός των μελών του δημοτικού συμβουλίου μειώνεται σε 19 και διορίζονται ως σύμβουλοι συνολικά 24 επιστήμονες, επιχειρηματίες, συνταξιούχοι κ.ά. Η αντικατάσταση δε όλων αυτών των προσώπων γίνεται αυτομάτως μετά την πτώση της δικτατορίας»...
Τα παραπάνω είναι ένα απόσπασμα από το Αρχείο Δημάρχων και Δημοτικών Συμβούλων Δήμου Θεσσαλονίκης του Κέντρου Ιστορίας του δήμου. Διαβάζοντάς το ο αναγνώστης δεν χρειάζεται να διαθέτει μεγάλη φαντασία για να καταλάβει ότι πίσω από την έκπτωση των 17 δημοτικών συμβούλων «διά λόγους δημοσίας τάξεως και συμφέροντος» κρύβεται το γεγονός ότι και η τοπική αυτοδιοίκηση μπήκε στον «γύψο» από τη χούντα των συνταγματαρχών, αφού άμεσα κατήργησαν όλους τους εκλεγμένους κεντρώους και αριστερούς δημοτικούς συμβούλους. Διαβάζοντας ο ίδιος αναγνώστης τα ίδια αρχεία για τη θητεία του Κ. Τσίρου δεν πρόκειται να μάθει ποτέ ότι ο τότε εκλεγμένος δήμαρχος με τη στήριξη της 'Ενωσης Κέντρου (στην οποία και ανήκε) και της ΕΔΑ μετεξελίχθηκε σε υμνητή της χούντας. Όχι μόνο δεν παραιτήθηκε, όταν με το «αποφασίζομεν και διατάσσομεν» η χούντα κατήργησε τη δημοτική του ομάδα, αλλά την ίδια ώρα που δημοτικοί σύμβουλοι του είχαν βγει στην παρανομία ή ήδη είχαν σταλεί για «διακοπές» στη Γυάρο, πέρασε - και μάλιστα με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, σε έκτακτη συνεδρίαση του δ.σ. Θεσσαλονίκης ένα συγχαρητήριο ψήφισμα, ύμνο για το «θεάρεστο» έργο των πραξικοπηματιών της 21ης Απριλίου. Φυσικά το ψήφισμα ήταν ομόφωνο από τους παρόντες σε εκείνη τη συνεδρίαση δημοτικούς συμβούλους, αρκετοί εκ των οποίων πήραν τις θέσεις των έκπτωτων … διά σοβαρούς λόγους δημόσιας τάξης.
Αυτή την πτυχή της πραγματικής ιστορίας αποκαλύπτει σήμερα η «Θ» μέσα από τα αρχεία των πρακτικών του δημοτικού συμβουλίου και είναι τα γεγονότα κατά το τετράμηνο που παρέμεινε δήμαρχος ο Κων. Τσίρος, μέχρι η χούντα να διορίσει αρχικά τον βιομήχανο Βύρωνα Αντωνιάδη και στη συνέχεια τον Αλέκο Κωνσταντινίδη και τον απόστρατο Χρήστο Φλωρίδη.
Το ψήφισμα Το ψήφισμα έχει ως εξής: «Το Δημοτικόν Συμβούλιον Θεσσαλονίκης εν εκτάκτω αυτώ συνεδριάσει ομοφώνως αποφασίζει και απευθύνει προς την Εθνικήν Κυβέρνησιν τα ειλικρινή του συγχαρητήρια διότι αυτή ανέλαβε το βαρύτατον έργον της διασώσεως του Έθνους από τον άμεσον κίνδυνον του κομμουνισμού διά κεραυνοβόλου και αναιμάκτου επεμβάσεως του ένδοξου στρατού μας και εύχεται όπως με την βοήθειαν του Θεού φέρη τούτο εις αίσιον πέρας».
«Η παρούσα απόφασις έλαβεν αύξ. αριθ.299/1967» και ελήφθη, όπως δείχνουν τα πρακτικά, παρουσία του δημάρχου, ενώ την εισηγήθηκε κάποιος Κ. Ζερβακάκος, δημοτικός σύμβουλος. «Ήτο εθνική ανάγκη. Από την ημέρα της επαναστάσεως έπρεπε να συνέλθη εκτάκτως το δ.σ., όπως έκαναν και άλλα δημοτικά συμβούλια», διακήρυττε ο Μ. Θεοδωρακόπουλος για το κατεπείγον του θέματος και καταλήγοντας τόνιζε πως «το συμβούλιο της πόλεως παρέμεινε εις αδράνειαν, με μεγαλύτερο περιεχόμενο να γίνη το ψήφισμα ώστε να ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους αυτούς». Το περίεργο είναι ότι ενώ τα αρχεία του ΚΙΘ αναφέρουν ότι οι επιλαχόντες δημοτικοί σύμβουλοι που θα λάμβαναν τις θέσεις των 17 έκπτωτων κλήθηκαν στις 18/7/67, στην εν λόγω έκτακτη συνεδρίαση έξι ημέρες νωρίτερα (12/7/67) συμμετέχουν κάποιοι από αυτούς και το υπερψηφίζουν...

Ανάμεσα στους δημοτικούς συμβούλους που συνελήφθησαν λίγες ημέρες μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου του 1967 και στάλθηκαν στη Γυάρο ήταν ο νεότερος σε ηλικία δημοτικός σύμβουλος Αλέκος Γρίμπας, ενώ ο Αλέκος Ιωσηφίδης και η Ασπασία Καρρά από την πρώτη στιγμή είχαν βγει στην παρανομία και στη συνέχεια ο ένας συνελήφθη και εκπαραθυρώθηκε από τα γραφεία της Ασφάλειας και η άλλη έμεινε ανάπηρη από τα βασανιστήρια στο λεγόμενο «χειρουργείο» της ΚΥΠ, που βρισκόταν στο σημερινό Πολεμικό Μουσείο, στο Γ' Σώμα Στρατού.
Ο αείμνηστος Αριστόβουλος Μάνεσης είχε γράψει πως «μετά τα Ιουλιανό του 1965, ο διάχυτος φόβος των κυρίαρχων τάξεων τις έκανε αντικειμενικά πρόθυμες να αποδεχτούν την αντικατάσταση του κοινοβουλευτικού καθεστώτος από ένα καθεστώς έκτακτης ανάγκης».
Σύμφωνα με τον Αλέκο Γρίμπα, ο Τσίρος ανήκε μάλλον σ' αυτή την κατηγορία. «Του άρεσε και να είναι δήμαρχος, οπότε έδωσε διαπιστευτήρια στη χούντα για να παραμείνει. Μπορεί βέβαια και να φοβόταν», σχολίασε στη «Θ», όταν τον ρωτήσαμε πώς εξηγεί τη στάση του. Για τον ίδιο, ο τότε δήμαρχος Θεσσαλονίκης ήταν επίσης «άτολμος» και «ευθυνόφοβος». «Εξάλλου, ο άνθρωπος με την πρώτη δυσκολία έδειξε τον 'δημοκρατικό' του χαρακτήρα κι αυτό φαίνεται από το ψήφισμα-ύμνο στη χούντα», πρόσθεσε με νόημα...

Μας κοινοποιήθηκε από τον Τριαντάφυλλο Μηταφίδη