Τα πέντε "ψαλίδια" στις συντάξεις

Μπαράζ ανατροπών έρχεται στις συντάξεις, καθώς αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού, ενώ προβλέπεται μεγαλύτερο «πέναλτι» για όσους αποχωρούν πρόωρα.

Επίσης, από τη σύνταξη του Σεπτεμβρίου (που καταβάλλεται στο τέλος Αυγούστου) θα υπάρξει μεγαλύτερη εισφορά για υγειονομική περίθαλψη.

Την επόμενη πενταετία αναμένεται να επηρεαστούν 80.000 ασφαλισμένοι που θα στραφούν στην πρόωρη συνταξιοδότηση και περίπου 100.000 που θα πάρουν σύνταξη με τα κατώτατα όρια (π.χ. μανάδες). Ο νέος τρόπος υπολογισμού αφορά 70.000 ασφαλισμένους που βγαίνουν φέτος στη σύνταξη, ωστόσο, στην πλειονότητα των περιπτώσεων η όποια αλλαγή είναι οριακή.

Όσον αφορά στην αύξηση της εισφοράς στην υγειονομική περίθαλψη, το μέτρο αφορά το σύνολο των συνταξιούχων. Το φθινόπωρο θα κριθεί και η «τύχη» της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος, καθώς θα πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή αν δεν βρεθούν στο ενδιάμεσο ισοδύναμα μέτρα. Το «Έθνος της Κυριακής» παρουσιάζει με τη βοήθεια του ειδικού σε θέματα ασφαλιστικού Δικαίου Διονύση Ρίζου τις αλλαγές που μπαίνουν σε ισχύ:

1. Αυξάνεται η ποινή σε όσους επιλέγουν να στραφούν στην πρόωρη έξοδο, με μεγάλους χαμένους τους πενηντάρηδες. Η έξτρα περικοπή θα είναι 10% και θα διαρκεί μέχρι να φτάσει ο ασφαλισμένος το όριο της πλήρους συνταξιοδότησης (δηλαδή, μάξιμουμ για μία πενταετία).

Μέχρι τώρα σε όλα τα ασφαλιστικά ταμεία η μείωση ήταν 6% τον χρόνο (δηλαδή, 30% την πενταετία) σε περίπτωση πρόωρης εξόδου. Το ίδιο ποσοστό περικοπής ισχύει και για τους δημοσίους υπαλλήλους που θεμελιώνουν δικαίωμα από 1ης Ιανουαρίου 2011 και μετά. Όσοι θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010 έχουν μικρότερο πέναλτι, που διαμορφώνεται στο 4,5% τον χρόνο (δηλαδή 22,5% την πενταετία).

Πλέον προστίθεται ένα επιπλέον 10%, με αποτέλεσμα συνολική η μείωση για όποιον αποχωρεί πέντε έτη νωρίτερα να είναι 40% (ή 32,5% για δημοσίους υπαλλήλους που κλείδωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010).

2. Με μικτό τρόπο θα υπολογίζονται οι συντάξεις, καθώς θα εφαρμοστεί η νομοθεσία που είχε ψηφιστεί το 2010. Μάλιστα, οι αλλαγές ισχύουν αναδρομικά αι για όσους άνοιξαν την πόρτα εξόδου μετά την 1η Ιανουαρίου και μέχρι τώρα είχαν περιοριστεί στην προσωρινή σύνταξη. Για το τελικό ποσό λαμβάνονται υπόψη τα εξής:

- Τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στον χρόνο ασφάλισης έως 31 Δεκεμβρίου 2010 υπολογίζεται με τις διατάξεις που ίσχυαν. Δηλαδή με ποσοστό αναπλήρωσης στις συντάξιμες αποδοχές 80% για τα έτη μέχρι 2007 και 72% για τα έτη 2009-2010 επί τα 35α που έχουν συμπληρωθεί μέχρι το τέλος του 2010.

- Τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στον χρόνο ασφάλιση από 1ης Ιανουαρίου 2011 έως την ημερομηνία εξόδου και υπολογίζεται με τους νέους συντελεστές των νόμων 3863 και 3865/2010. Επίσης όλοι οι εν λόγω ασφαλισμένοι δικαιούνται τμήμα της Βασικής Σύνταξης. Από το άθροισμα αυτών των ποσών θα προκύψει το τελικό ποσό της σύνταξης.

Έτσι για παράδειγμα, δημοτικός υπάλληλος ΔΕ 59 ετών, ο οποίος προσελήφθη με σύμβαση στον Δήμο το 1983, έχει δύο χρόνια στο ΙΚΑ, έναν χρόνο στρατιωτικής θητείας και έπαιρνε βασικό μισθό 950 ευρώ τον Οκτώβριο του 2011, καθώς συμπλήρωσε την 25ετία για θεμελίωση το 2010 εάν θέλει να συνταξιοδοτηθεί με 35ετία στην ηλικία των 58 ετών θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσει τον χρόνο του ΙΚΑ αλλά και να εξαγοράσει τη στρατιωτική του θητεία. Εάν αποχωρήσει σήμερα θα λάβει 879,3 ευρώ κύρια σύνταξη. Με τον παλαιό τρόπο θα λάμβανε 860,9 ευρώ.

3. Σημαντική αλλαγή έρχεται σε όσους θέλουν να αποχωρήσουν με λίγα χρόνια ασφάλισης και οι εισφορές τους βασίζονταν σε χαμηλές αποδοχές. Μεγάλοι χαμένοι είναι και όσοι έχουν διαδοχική ασφάλιση και έχουν λίγα ένσημα στον συμμετέχοντα φορέα, με συνέπεια το εν λόγω τμήμα να υπολογίζεται με τα κατώτατα όρια.

Σύμφωνα και με εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικής Ασφάλισης, το νέο κατώτατο όριο που θα χρησιμοποιείται για τους υπολογισμούς της σύνταξης για τον χρόνο από 1η Ιανουαρίου 2011 και μετά θα είναι στα 392 ευρώ, σε αντίθεση με το κατώτατο όριο των 486 ευρώ που χρησιμοποιείτο έως σήμερα. Έτσι πέραν του ότι με τη νέα ρύθμιση το ποσό των κατώτατων ορίων θα χορηγείται με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας το ποσό αυτό θα είναι κατά 90 ευρώ περίπου χαμηλότερο.

Το μέτρο αυτό θίγει ιδιαίτερα τις μητέρες ανηλίκων που έφευγαν από το ΙΚΑ με μειωμένη σύνταξη, καθώς από τα 600 ευρώ κατά μέσο όρο θα περιοριστούν στα 320 με 340 ευρώ.

4. Για ακόμη έναν χρόνο ο υπολογισμός της σύνταξης των δημοσίων υπαλλήλων θα γίνεται με τις συντάξιμες αποδοχές που είχαν τον Οκτώβριο του 2011 και όχι τις σημερινές ή αυτές που λαμβάνουν τα τελευταία χρόνια με βάση το ενιαίο μισθολόγιο. Έτσι ακόμη και στις περιπτώσεις που υπάλληλος έχει λάβει μισθολογική αύξηση μέσω κλιμακίου την τελευταία τετραετία, αυτό δεν θα λαμβάνεται υπόψη.

Επί των ποσών σύνταξης η εν λόγω ρύθμιση αφήνει χαμένους τους Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης, αλλά και όσους έχουν θέση που προϋποθέτει τη λήψη του σχετικού επιδόματος. Με το ενιαίο Μισθολόγιο η σύνταξή τους θα μπορούσε να είναι ακόμη και 120 με 140 ευρώ μεγαλύτερη από τον υπολογισμό με τον μισθό του 2011.

5. Οι κρατήσεις για υγειονομική περίθαλψη, θα πάνε στο 6% στην κύρια σύνταξη και στο 6% στην επικουρική σύνταξη. Αυτό θα εφαρμοστεί από τη σύνταξη του Σεπτεμβρίου (που θα καταβληθεί στο τέλος Αυγούστου), ενώ σε τρεις ισόποσες δόσεις θα μοιραστούν τα αναδρομικά για τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο.

Για παράδειγμα, συνταξιούχος με κύρια σύνταξη 800 ευρώ θα έχει μείωση 15 ευρώ τον Σεπτέμβριο, ενώ ειδικά για το τρίμηνο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου θα έχει μία περικοπή 27 ευρώ. Αντίστοιχα για μια κύρια σύνταξη 1.200 ευρώ η μείωση του Σεπτεμβρίου θα είναι στα επίπεδα των 20 ευρώ, ενώ για το τρίμηνο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου θα είναι στα 37 ευρώ.

Στις κύριες συντάξεις η επιπλέον εισφορά 2% για παροχές ασθενείας σε είδος από τον ΕΟΠΥΥ θα υπολογιστεί επί του αρχικού μικτού μηνιαίου ποσού (δηλαδή πριν από τις περικοπές). Στις επικουρικές συντάξεις ο υπολογισμός θα είναι διαφορετικός, καθώς το 6% θα παρακρατείται από τις καταβαλλόμενες συντάξεις.


Πηγή: Έθνος της Κυριακής