Οι επιστήμονες ενδέχεται να εντόπισαν τον πλανήτη που γέννησε τη Σελήνη

Πριν από περίπου 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, συνέβη το πιο καθοριστικό γεγονός στην ιστορία του πλανήτη μας: ένα τεράστιο ουράνιο σώμα, που ονομάστηκε Θέα, συγκρούστηκε με τη νεαρή Γη.

Ο τρόπος που εξελίχθηκε η σύγκρουση και τι ακριβώς ακολούθησε παραμένει ασαφής. Αυτό που είναι σίγουρο, όμως, είναι ότι το μέγεθος, η σύνθεση και η τροχιά της Γης άλλαξαν σημαντικά, και η σύγκρουση σηματοδότησε τη γέννηση του φυσικού μας δορυφόρου, της Σελήνης.

Τι γνωρίζουμε για τη Θέα

Πόσο μεγάλος ήταν ο Θέα; Από τι αποτελείτο; Και από ποιο σημείο του Ηλιακού Συστήματος προήλθε;

Η αναζήτηση απαντήσεων σε αυτά τα ερωτήματα είναι δύσκολη, καθώς η Θέα καταστράφηκε ολοκληρωτικά στη σύγκρουση. Παρ’ όλα αυτά, ίχνη της παραμένουν στη σύνθεση της Γης και της Σελήνης μέχρι σήμερα.

Σε πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στις 20 Νοεμβρίου 2025 στο περιοδικό Science, ερευνητές του Ινστιτούτου Max Planck για την Έρευνα του Ηλιακού Συστήματος και του Πανεπιστημίου του Σικάγο χρησιμοποίησαν αυτά τα στοιχεία για να ανασυνθέσουν τα πιθανά “συστατικά” της Θέας και, κατά συνέπεια, τον τόπο προέλευσής της.

Από πού προήλθε το σώμα που δημιούργησε τη Σελήνη;

Η ομάδα προσδιόρισε με πρωτοφανή ακρίβεια τις αναλογίες διαφόρων ισοτόπων του σιδήρου σε γήινα και σεληνιακά πετρώματα. Εξέτασαν 15 δείγματα από τη Γη και έξι σεληνιακά δείγματα που επέστρεψαν με τις αποστολές Απόλλων.

Το αποτέλεσμα δεν ήταν έκπληξη: όπως είχαν δείξει και προηγούμενες μετρήσεις των ισοτόπων του χρωμίου, του ασβεστίου, του τιτανίου και του ζιρκονίου, η Γη και η Σελήνη δεν διαφέρουν σε αυτόν τον τομέα.

Για να μάθουν περισσότερα για τη Θέα, οι επιστήμονες εφάρμοσαν μια μορφή αντίστροφου σχεδιασμού.

Με βάση τις σημερινές αναλογίες ισοτόπων, ανάλυσαν ποια σύνθεση και μέγεθος θα μπορούσαν να είχε η Θέα και ποια η πρώιμη Γη, ώστε να φτάσουμε στο σημερινό αποτέλεσμα.

Τα συμπεράσματα των επιστημόνων

Στη μελέτη εξετάστηκαν όχι μόνο ισότοπα σιδήρου, αλλά και χρωμίου, μολυβδαινίου και ζιρκονίου.

Πολύ πριν από την καταστροφική σύγκρουση, η πρώιμη Γη είχε ήδη υποστεί μια διαδικασία διαχωρισμού. Με τον σχηματισμό του σιδηρού πυρήνα, ορισμένα στοιχεία, όπως ο σίδηρος και το μολυβδαίνιο, συσσωρεύτηκαν εκεί, με αποτέλεσμα να απουσιάζουν από τον πετρώδη μανδύα.

Ο σίδηρος που βρίσκεται σήμερα στον μανδύα της Γης μπορεί επομένως να προήλθε μόνο μετά τον σχηματισμό του πυρήνα, για παράδειγμα “μεταφερόμενος” από τη Θέα. Άλλα στοιχεία, όπως το ζιρκόνιο, που δεν κατατέθηκαν στον πυρήνα, αποτυπώνουν ολόκληρη την ιστορία σχηματισμού του πλανήτη μας.

Το πιο πειστικό σενάριο

Ενώ η σύνθεση της πρώιμης Γης μπορεί να αναπαρασταθεί κυρίως ως μίγμα γνωστών κατηγοριών μετεωριτών, κάτι τέτοιο δεν ισχύει για τη Θέα.

Οι διάφορες κατηγορίες μετεωριτών προέρχονται από διαφορετικές περιοχές του εξωτερικού Ηλιακού Συστήματος.

Στην περίπτωση της Θέας, όμως, φαίνεται ότι εμπλέκεται και άγνωστο υλικό. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η προέλευσή του είναι πιο κοντά στον Ήλιο παρά στη Γη.

Το πιο πειστικό σενάριο είναι ότι τα περισσότερα από τα δομικά στοιχεία της Γης και της Θέας προήλθαν από το εσωτερικό Ηλιακό Σύστημα και ότι η Γη και η Θέα βρίσκονταν σε σχετικά κοντινή απόσταση μεταξύ τους.