Ποιος είναι ο χειρότερος τρόπος να πεθάνεις σύμφωνα με την επιστήμη;

Ξοδεύουμε πολύ χρόνο για να μην το σκεπτόμαστε, αλλά δυστυχώς σας επιβεβαιώνω αυτό που ήδη ξέρετε: ο θάνατος είναι αναπόφευκτος Και ενώ ο θάνατος είναι  δίπλα μας εδώ και τόσο καιρό, θερίζοντας ανά τακτά χρονικά διαστήματα, εξακολουθούμε να μην έχουμε πραγματικά επιστημονικά στοιχεία, σχετικά με το ποιοι θάνατοι είναι οι χειρότεροι.
Για να ξέρουμε ποιους να αποφεύγουμε, καταλάβατε.

Η απάντηση που βρήκα δεν είναι και η πιο αρεστή. Με άλλα λόγια δεν θα σας κάνει και την καρδιά περιβόλι.

Πριν πάμε στο ζουμί της ιστορίας, καλό είναι να ορίσουμε και να χαρακτηρίσουμε τι εννοούμε όταν λέμε «οι τρόποι που μπορεί κανείς να πεθάνει». Όταν κάποιος πεθαίνει, ένας γιατρός ή ένας ιατροδικαστής συμπληρώνει μια φόρμα που τονίζει τρία πράγματα, σύμφωνα με τον Kevin Henderson, έναν ιατροδικαστή του Ontario Country της Νέας Υόρκης: την αιτία, τον μηχανισμό και τον τρόπο που πέθανε ο νεκρός.

«Η αιτία του θανάτου είναι η ασθένεια ή ο τραυματισμός που δημιουργεί το πρόβλημα εντός του σώματος και οδηγεί στον θάνατο. Ένα τραύμα από σφαίρα στο στήθος ας πούμε», λέει ο Henderson. Αυτές οι αιτίες είναι αυτές που συχνάζουν στους εφιάλτες μας και «ταΐζουν» τους φόβους μας.

«Το όποιο πλαίσιο είναι πολύ σημαντικό όταν σκεπτόμαστε τον πόνο», δηλώνει ο Randy Curtis, διευθυντής του University of Washington Palliative Care Center of Excellence στο Seattle. «Ο τοκετός είναι ένα καλό παράδειγμα. Είναι σημαντικός πόνος, αλλά ξέρεις πως είναι προσωρινός, ξέρεις ενώ τον νιώθεις ότι είναι ένα φοβερό γεγονός στην ζωή σου. Οι γυναίκες μπορούν να αντέξουν πολύ μεγαλύτερα επίπεδα πόνου όταν ο πόνος είναι σε ένα τέτοιο πλαίσιο, σε αντίθεση με τον πόνο του καρκίνου ας πούμε, που μειώνει την ζωή σου και μπορεί να γίνει και χειρότερος.

Λίγοι άνθρωποι καταλάβαιναν τον πόνο τόσο καλά όσο οι ανακριτές των μεσαιωνικών χρόνων, οι οποίοι ήταν ιδιαίτερα εφευρετικοί με τα βασανιστήρια που κατασκεύαζαν. Οι πρακτικές τους εξαπλώθηκαν από το 1520 και μετά, σύμφωνα με την Larissa Tracy, καθηγήτρια μεσαιωνικής λογοτεχνίας στο Longwood University του Farmville, στην Virginia.

Tα βασανιστήρια βέβαια δεν χρησιμοποιούνταν συχνά, σύμφωνα με την Tracy και αφορούσαν συνήθως τους χειρότερους εγκληματίες: προδότες και δολοφόνους. Τα στοιχεία όμως που συνέδεαν αυτές τις πρακτικές, ήταν πολύ οδυνηρές και αργούσαν πολύ να οδηγήσουν στον θάνατο.

Το κρέμασμα ας πούμε ήταν μια πολύ συνηθισμένη μορφή μιας τέτοιας τιμωρίας στα Μεσαιωνικά χρόνια. «Δεν μιλάμε για κάποια πολύπλοκη μορφή κρεμάσματος», αναφέρει η Tracy, «απλά κρεμούσαν τους εγκληματίες από τον λαιμό μέχρι να πνιγούν, κάτι που μπορεί να έπαιρνε έξι με δέκα λεπτά».

Μια ακόμη από αυτές τις φρικτές πρακτικές ήταν το κρέμασμα και ο επακόλουθος διαμελισμός, ένα οδυνηρότατο «δίδυμο» που εισέπρατταν οι χειρότεροι προδότες στην πρώιμη περίοδο της νεότερης Αγγλίας. Ο ένοχος πήγαινε στη κρεμάλα και λίγο πριν πεθάνει, έκοβαν το σκοινί. Στην συνέχεια τον ευνούχιζαν και μπροστά στα ίδια του τα μάτια, του αφαιρούσαν τα έντερα χρησιμοποιώντας ένα πυρακτωμένο παλούκι που του έβαζαν στον πρωκτό. Όταν πλέον πέθαινε, τον αποκεφάλιζαν, τον έκοβαν σε τέσσερα κομμάτια και τον άφηναν σε δημόσια θέα.

Άλλη μια ιδιαίτερα άσχημη μέθοδος θανάτωσης ήταν ο τροχός, που χρησιμοποιούνταν για να την παραδειγματική τιμωρία των χειρότερων εγκληματιών στην Ευρώπη, αλλά και σκλάβων στις Ηνωμένες Πολιτείες, όταν αυτοί επαναστατούσαν. Έδεναν τον εγκληματία σε έναν μεγάλο ξύλινο τροχό και τον χτυπούσαν με ρόπαλα μέχρι να σπάσουν όλα τα κόκαλά του. Σύμφωνα με ορισμένες μαρτυρίες, πολλές φορές τα θύματα μπορούσαν να επιβιώσουν μέχρι και τρεις ημέρες σε αυτήν την κατάσταση.

Η Tracy ανέφερε πως σήμερα η θανατική ποινή δίνεται πολύ πιο απλόχερα και πως οι πιο «εύσπλαχνες» μέθοδοι που εφαρμόζονται πλέον, μόνο τέτοιες δεν είναι. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει πως τα χημικά κοκτέιλ που δίνονται στις θανατηφόρες ενέσεις, ίσως να μην έχουν την αναισθητική λειτουργία που θα έπρεπε. Ακόμα και έτσι όμως, θεωρούνται ως μια βελτίωση, αν τις συγκρίνεις με την ηλεκτρική καρέκλα.

«Περνάνε χιλιάδες βολτ μέσα από το ανθρώπινο σώμα, ψήνοντας τον εγκέφαλο, ενώ πολλές φορές οι φλόγες που δημιουργούνται καίνε ολοσχερώς το δέρμα σε σημεία», λέει με αποτροπιασμό η Tracy. «Και είναι ζωντανοί σε όλη την διάρκεια της διαδικασίας».

Ακόμα όμως και αυτές οι ιδιαίτερα οδυνηρές μέθοδοι, διαρκούν ελάχιστα λεπτά. Ο μέσος άνθρωπος σήμερα, μάλλον θα βρει τον θάνατο μετά από μια ασθένεια που θα διαρκέσει πολύ περισσότερο. Οι βασικές αιτίες θανάτου είναι ο καρκίνος και τα καρδιακά προβλήματα, που μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν οι αιτίες πίσω από το 63% των θανάτων το 2011. Άνθρωποι με αυτές ή και άλλες ασθένειες συνήθως ζουν περισσότερο από τους προγόνους τους, αλλά αυτά τα τελευταία στάδια της ζωής τους είναι ιδιαίτερα οδυνηρά.

Όσο το τέλος πλησιάζει μέρα με την μέρα, πολλοί άνθρωποι πρέπει να βιώσουν τον φόβο του θανάτου. «Η πτώση είναι δύσκολη, οπότε οι άνθρωποι φοβούνται ότι χάνουν όλο και περισσότερα» λέει η παθολόγος Joanne Lynn. «Φοβούνται πως θα υποφέρουν, φοβούνται την σωματική και συναισθηματική απομόνωση. Φοβούνται ότι θα χάσουν τον έλεγχο, την εξαθλίωση, το να μην έχουν πρόσβαση σε τρόφιμα. Και βέβαια στο τέλος, υπάρχει ο φόβος της μη ύπαρξης, του θανάτου».

Τα άσχημα νέα λοιπόν είναι πως αν ζείτε σήμερα, ο θάνατός σας θα είναι αργός και τρομακτικός. Τα καλά είναι πως είμαστε πλέον πολύ καλύτεροι στο να διαχειριζόμαστε τον  πόνο, από όσο ήμασταν στον Μεσαίωνα. Ανάλογα με την πηγή του πόνου και πόσο αυτός σας ενοχλεί, οι γιατροί μπορούν να σας δώσουν μη-στεροειδή όπως το Tylenol ή οπιούχα όπως η μορφίνη. Και εδώ, το πώς αντιλαμβάνεται τον πόνο ο ασθενής είναι βασικό κομμάτι της διαδικασίας.

Μιλώντας σε όλους αυτούς τους ειδικούς, γίνεται κατανοητό πως ο χειρότερος τρόπος να πεθάνεις είναι αυτός που μάλλον θα μας τύχει: σε ένα δωμάτιο νοσοκομείου, παρέα με μια μακρόσυρτη αρρώστια. Ίσως να βλέπεις το τέλος να έρχεται, ίσως και όχι. Και ίσως έχεις δίπλα σου καλούς γιατρούς, αλλά ίσως και όχι. Και ίσως δίπλα σου να έχεις τα μέλη της οικογένειά σου. Αλλά ίσως και όχι.

Αλλά δεν είναι όλα τόσο υπαρξιακά. Είτε κάποιος είναι ένας εγκληματίας που παλουκώνεται από ένα καυτό σίδερο , είτε είναι ο μέσος πολίτης που παλουκώνεται από τον καρκίνο, η ψυχολογική του κατάσταση μπορεί να μετατρέψει πλήρως την έννοια του χειρότερου σεναρίου. Οι ερευνητές σίγουρα θα αναπτύξουν πιο ανεπτυγμένες μεθόδους για να κατανοήσουν και να αντιμετωπίσουν τον πόνο, ακόμα και τον θάνατο.  Αλλά οι ψυχολογικές συνθήκες είναι πιο πολυπρόσωπες και εν τέλει πολύ πιο ελεγχόμενες από τον κάθε άνθρωπο ή ασθενή.