«Φθινόπωρο με την Thessaloniki Walking Tours»

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ -ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2024

Πολιτιστικές διαδρομές, εξορμήσεις σε συναρπαστικούς προορισμούς, επιμορφωτικές διαλέξεις, βραδιές για τη λογοτεχνία. Αυτό είναι το νέο Φθινοπωρινό Πρόγραμμα της Thessaloniki Walking Tours

ΠΕΜΠΤΗ 12 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

“Σελανίκ: το Ρόδο του Σουλτάνου”

17:30 με τον αρχαιολόγο και ξεναγό Τάσο Παπαδόπουλο

Αναζητούμε τα ίχνη της οθωμανικής παρουσίας στην Θεσσαλονίκη και επισκεπτόμαστε σημαντικά, ξεχασμένα και σε μερικές περιπτώσεις παραγνωρισμένα μνημεία σε μια διαδρομή με καινοτόμο σχεδιασμό. Με ξεναγό τον Τάσο Παπαδόπουλο και την καταιγιστική του αφήγηση,  ανασύρουμε μνήμες και αφηγούμαστε άγνωστες ιστορίες από την οθωμανική περίοδο της πόλης τα ίχνη των οποίων εντοπίζουμε στον αστικό ιστό. Κατά την διάρκεια της διαδρομής μας συναντάμε τον Χέρμαν Μέλβιλ, τον Κεμάλ Ατατούρκ και τον Ναζίμ Χικμέτ, τον Κόμη Δράκουλα σε έναν από τους πιο συναρπαστικούς σταθμούς μας, παρακολουθούμε τον Χαμζά Μπέη να φτάνει μέχρι το Χόλιγουντ και ολοκληρώνουμε την αφήγηση με τις τρεις ταφές του ΧασάνΤαχσίν Πασά που ήταν στην πραγματικότητα τρεισήμισι.

 

ΚΥΡΙΑΚΗ 29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

“Πρωτεύουσα των Προσφύγων: Ένας περίπατος στην Άνω Πόλη”

10:30 με τον καθηγητή σύγχρονης και βαλκανικής Ιστορίας Βλάση Βλασίδη

Συνεχίζουμε να εξερευνούμε την πόλη που ο συγγραφέας Γιώργος Ιωάννου χαρακτήρισε ως «Πρωτεύουσα των Προσφύγων» και να αναζητούμε τα ίχνη της στον αστικό ιστό ρίχνοντας σε αυτά μια αναστοχαστική ματιά μέσα από την αφήγηση του καθηγητή Βλάση Βλασίδη. Η Άνω Πόλη θεωρείται σήμερα μια από τις πιο ωραίες συνοικίες τη Θεσσαλονίκης. Σε μεγάλο βαθμό δημιουργήθηκε από την εγκατάσταση των προσφύγων μετά το 1922. Μέχρι τότε είχε μουσουλμανικές γειτονιές, χριστιανικές και αρκετές περιοχές ήταν εντελώς άδειες. Αποτέλεσε έναν προνομιακό χώρο για την εγκατάσταση των προσφύγων. Στην περιήγηση αυτή θα επισκεφθούμε γωνιές και σημεία, ίσως λιγότερο γνωστά επιχειρώντας να ρίξουμε φως τόσο στις συνθήκες εγκατάστασης των προσφύγων στην Άνω Πόλη, όσο και για την ζωή τους στην περιοχή.

3 - 6 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

Ταξιδεύουμε στην Βόρεια Μακεδονία με ξεναγό τον Τάσο Παπαδόπουλο

Μοναστήρι, Αχρίδα, Σκόπια. Υψηλή βυζαντινή τέχνη, μοναδικά τοπία, προσωπικότητες που στιγμάτισαν την εποχή τους, εθνικισμοί στα Βαλκάνια, ρευστές ταυτότητες, εβραϊκή παρουσία, Α΄ Παγκόσμιος και Βαλκανικοί πόλεμοι.

ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

“Ημερολόγιο Πόλεως”

10:30 με την αρχαιολόγο και ξεναγό Χριστίνα Μαβίνη και τον εικαστικό Χρήστο Κούντουρα

Εγκαινιάζουμε μια νέα σειρά διαδραστικών περιπάτων με την αρχαιολόγο και ξεναγό Χριστίνα Μαβίνη και την πολύτιμη συνδρομή του εικαστικού Χρήστου Κούντουρα με στόχο να συγκροτηθεί βαθμιαία ένα συνεκτικό οπτικό πεδίο και μια νέα αντίληψη του σύγχρονου αστικού χώρου. Οι οδηγοί μας, αλλά και εμείς μαζί τους ως κινούμενοι ερευνητές και περιπατητές της πόλης, παρατηρούμε, εστιάζουμε σε σημεία, αναδεικνύουμε λεπτομέρειες, προβαίνουμε σε αναλογίες, συνθέτουμε και, περιπλανώμενοι κρατούμε κάθε είδους σημειώσεις: λεκτικές, εικαστικές, σχεδιαστικές, ακόμα και κολλάζ. Ξεκινώντας με την διερεύνηση ανατολικά του κέντρου επιχειρούμε να πάμε κόντρα σε ένα καθεστώς αδιάκοπης αστάθειας, κινητικότητας και προσωρινότητας.

 

18 - 23 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

“Ταξίδι στο Φώς”

Ταξιδεύουμε στην Τοσκάνη και την Ούμπρια με τον Τάσο Παπαδόπουλο και την Εύη Καρκίτη

Μεσαιωνικά χωριά, ατέλειωτοι αμπελώνες, κυπαρίσσια, καθεδρικοί ναοί που κόβουν την ανάσα με τους καλλιτεχνικούς θησαυρούς τους, πέτρινες αγροικίες στη μέση μιας ήπιας και γαλήνιας φύσης. Όλοι οι μύθοι που συνδέονται μέσα στους αιώνες με τις θρυλικές πόλεις και τα χωριά τής Τοσκάνης και της Ούμπρια μας εμπνέουν και μας χαρίζουν το πολύτιμο υλικό για το πρώτο μας ταξίδι στην Ιταλία. Με το βλέμμα μας στραμμένο στο μέλλον, επιχειρούμε τη δική μας εκδοχή ταξιδιών που αποτελούν μια στοχαστική περιήγηση σε ιδρυτικούς μύθους και μεγάλα αφηγήματα του δυτικού κόσμου. Ενάντια σε κάθε τουριστική λογική, δίνουμε έμφαση στην ανθρώπινη εμπειρία και περιπέτεια, αναζητώντας εκείνο που διέφυγε της προσοχής: την αθέατη όψη των μεγάλων και σημαντικών πραγμάτων ή ακόμη και μια νέα προσέγγιση πάνω σε τόπους, χώρους και μνημεία που κατέστησαν μια ολόκληρη περιοχή παγκόσμιο προορισμό. Παρά το γεγονός ότι ταξιδεύουμε σε έναν από τους δημοφιλέστερους προορισμούς ολόκληρου του κόσμου –και, μάλιστα, σε εποχή πολύ υψηλής κινητικότητας–, το ταξίδι μας σχεδιάστηκε έτσι ώστε η εμπειρία των συναρπαστικών μεσαιωνικών πόλεων της περιοχής να συνδυάζεται με την απόλυτη γαλήνη τής εξοχής, το βίωμα της σύνδεσης με τη φύση.

 

ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

«Η Επιστροφή του Αγίου Δημητρίου»

10:30 π.μ. με τον αρχαιολόγο και ξεναγό Τάσο Παπαδόπουλο

«Δεν είναι όνειρο. Η Σαλονίκη είναι στα αλήθεια ελληνική» έγραψε ένας φιλέλληνας Γάλλος δημοσιογράφος που είχε συνοδεύσει το στρατό στην προέλασή του και στη διάβαση του Βαρδάρη. Τα γεγονότα εκείνων των ημερών του 1912 ήταν τόσο πυκνά όσο και η σημασία τους για την Ιστορία της Θεσσαλονίκης. Συνδέοντας αυτή τη συναρπαστική ιστορία με σημεία και τόπους στον αστικό ιστό ξετυλίγουμε την αφήγηση που οδήγησε στην «επιστροφή του Αγίου Δημητρίου», σύμφωνα με την ανεπανάληπτη φράση του Μάρκ Μαζάουερ στην «Πόλη των Φαντασμάτων»

ΣΑΒΒΑΤΟ 2 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

“Τα τείχη της Θεσσαλονίκης”

10:30 π.μ. με τον αρχαιολόγο και ξεναγό Τάσο Παπαδόπουλο

Στρώματα ιστορίας, άγνωστα σημεία, μυστικές ιστορίες, επιγραφές, θραύσματα μνήμης συνθέτουν μια συναρπαστική αφήγηση. Περπατώντας κατά μήκος των δυτικών κυρίως τειχών αναζητούμε τα σημαντικά εκείνα γεγονότα που καθόρισαν την ιστορία της Θεσσαλονίκης αλλά και τη μικροϊστορία που διαμόρφωσε την ταυτότητά της διατρέχοντας πολλούς αιώνες ιστορίας. Η διαδρομή μας, έξω από τον ξεναγικό χάρτη, είναι διάσπαρτη από σημεία που ενώνουν το χθες με το σήμερα, το σημαντικό με το φαινομενικά ασήμαντο, το ένδοξο με το σκοτεινό, τα μεγάλα αφηγήματα με την περιπέτεια των ανθρώπων. Με ξεναγό τον Τάσο Παπαδόπουλο και έχοντας στο μεγαλύτερο μέρος μια συναρπαστική θέα προς το δυτικό κομμάτι της πόλης ανακαλύπτουμε τα πλέον άγνωστα σημεία στα Τείχη κατανοώντας την τεράστια σημασία τους στη μακραίωνη ιστορία της Θεσσαλονίκης.

 

ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

“Από τον Αρχαίο Δίον εώς το Κάστρο του Πλαταμώνα”

Ημερήσια εξόρμηση στο Δίον, τον Πλαταμώνα και τον Παλαιό Παντελεήμονα

8:00 με τον αρχαιολόγο και ξεναγό Τάσο Παπαδόπουλο

Επισκεπτόμαστε έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της χώρας, με σημαντικά μνημεία αλλά και σπάνιο φυσικό κάλλος στην σκιά που βρίσκεται στην σκιά του Ολύμπου. Επίσης ανακαλύπτουμε έναν από τα μνημειακά τοπόσημα της Πιερίας, το μοναδικό κάστρο του Πλαταμώνα, μέσα στο οποίο κρύβονται ιστορίες του μεσαιωνικού και νεότερου κόσμου.

 

ΔΕΥΤΕΡΑ 4 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

“Περισσότερες ιστορίες από τις πόλεις 2”

Συγγραφείς και μεταφραστές διαβάζουν ζωντανά στο κοινό

19:00 στο βιβλιοπωλείο Μυθιστορία

Σε μια κατάλληλα διαμορφωμένη «Μυθιστορία» με την συνέργεια μουσικής και εικόνων, συγγραφείς και μεταφραστές διαβάζουν ζωντανά στο κοινό, το οποίο μετά τις αναγνώσεις έχει τον δικό του χρόνο για παρεμβάσεις, ερωτήσεις, παρατηρήσεις.

Πιστεύοντας στη δύναμη της δημόσιας ανάγνωσης και της ζωντανής επικοινωνίας, το «περισσότερες ιστορίες από τις πόλεις» ξεκινά τη διαδρομή του δίνοντας βήμα και καταξιωμένους και πρωτοεμφανιζόμενους λογοτέχνες με στόχο όχι μόνο τη γνωριμία τους με το κοινό αλλά και την συγκρότηση μιας καλλιτεχνικής κοινότητας, (συγγραφέων, μουσικών, εικαστικών, φωτογράφων), επιχειρώντας μια απάντηση σε μια εποχή μοναξιάς, διάσπασης προσοχής και πιεστικών ερωτημάτων. Αυτή είναι η δεύτερή μας συνάντηση

 

ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

“Πρωτεύουσα τον Προσφύγων: Καλαμαριά: αναζητώντας τα ίχνη μιας προσφυγικής συνοικίας»

10:30 με τον  καθηγητή σύγχρονης και Βαλκανικής ιστορίας Βλάση Βλασίδη

Ανασύρουμε τη μνήμη μιας προσφυγικής συνοικίας με ξεχωριστό χαρακτήρα και διαδρομή. Ακόμη και σήμερα όμως στην Καλαμαριά, μπορεί κανείς να εντοπίσει τα ίχνη από το παρελθόν της, τον ακαταπόνητο αγώνα των πρώτων της κατοίκων για επιβίωση και το θεμέλιο που αυτός έριξε για το μέλλον. Ο προσφυγικός αλλά και εργατικός χαρακτήρας της Καλαμαριάς μας αποκαλύπτεται καθώς περιηγούμαστε σε κατάλοιπα προσφυγικών κατοικιών, το μητροπολιτικό ναό και το δημοτικό σχολείο, το παραλιακό μέτωπο και το απολυμαντήριο

ΤΕΤΑΡΤΗ 13 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

“Ο Αριστοτέλης στον Οίκο της Σοφίας”

Διάλεξη για την χρυσή εποχή των Αράβων και το αρχαίο ελληνικό πνεύμα στον μεσαιωνικό ισλαμικό κόσμο.

19:00  online διάλεξη με τον ιστορικό Θοδωρή Καραμάτσογλου

Η αραβική άνθηση των επιστημών και των τεχνών αποτελεί ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον και συχνά παραγκωνισμένο κεφάλαιο του μεσαιωνικού κόσμου γενικότερα. Μια εποχή επιστημόνων και φιλοσόφων που αποδείχθηκε ιδιαίτερα γόνιμη για τις ανθρωπιστικές και κυρίως τις φυσικές επιστήμες με εφευρέσεις και καινοτομίες που θα επηρεάσουν βαθύτατα την Δύση σε πολλά γνωστικά πεδία. Ανάμεσα σ' αυτά, δεν θα μπορούσε να λείπει και ένα τεράστιο μεταφραστικό έργο αρχαίων ελληνικών, και όχι μόνο, έργων αλλά και η ίδρυση του περίφημου Οίκου της Σοφίας, μιας τεράστιας βιβλιοθήκης στη Βαγδάτη, όπου ανάμεσα σε χιλιάδες χειρόγραφα έχει την τιμητική της η αριστοτελική σκέψη που σχολιάζεται και μελετάται εκτενέστατα. Μέσα από την αφηγηματική μας περιπλάνηση, θα ακολουθήσουμε πολυμαθείς Άραβες λογίους και επιστήμονες καθώς και το πολιτιστικό τους έργο, κατανοώντας ίσως την αξία που είχε για την ανθρώπινη σκέψη αυτό το πολύ σημαντικό πνευματικό κίνημα.

 

ΣΑΒΒΑΤΟ 16 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

“Ποιος δημιούργησε τους Κήπους του Πασά;”

10:30 με τον αρχαιολόγο και ξεναγό Τάσο Παπαδόπουλο και τον καθηγητή Γεωλογίας ΑΠΘ Βασίλη Μέλφο

Μέσα από την έρευνα του Τάσου Παπαδόπουλου και με την καθοριστική συμβολή του Καθηγητή Γεωλογίας του ΑΠΘ, Βασίλη Μέλφου αποκαλύπτουμε τον δημιουργό των Κήπων του Πασά, απαντώντας σε ένα ερώτημα που απασχόλησε αρκετά τη νεότερη ιστοριογραφία της Θεσσαλονίκης. Πέρα από την αχλή του θρύλου που εδώ και δεκαετίες το περιβάλλει, το σημαντικό μνημείο της Belle Epoque αποκτά πλέον μία νέα υπόσταση, καθώς μέσα από την ιστορία του δημιουργού του, ανασυστήνεται μια ολόκληρη πόλη, η οποία έχει οριστικά και αμετάκλητα χαθεί. Οι Κήποι του Πασά έχουν πλέον υπογραφή και αυτό αποτελεί μόνο την αρχή για την απόδοση μιας σειράς σημαντικών μνημείων στον άγνωστο έως τώρα δημιουργό τους.

 

22-23-24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

Ταξιδεύουμε στην Καστοριά

Μια καταβύθιση στα μυστικά της λίμνης, στην ιστορία, την προϊστορία, την αρχαιολογία, τη λογοτεχνία με τον αρχαιολόγο και ξεναγό Τάσο Παπαδόπουλο

Περιηγούμαστε στην ιστορία και την προϊστορία, την τέχνη αλλά και το αλλόκοτο στο Δισπηλιό, την Καστοριά και την Καστροπολιτεία των Σερβίων. Ανάμεσα στα βουνά της βορειοδυτικής Μακεδονίας σε μια περιοχή εξαιρετικού φυσικού κάλλους, βρίσκεται μια γαλήνια λίμνη που αποτέλεσε πόλο έλξης των ανθρώπων από τη χαραυγή της νεολιθικής εποχής μέχρι τις ημέρες μας. Στις όχθες της ο νεολιθικός άνθρωπος απόκτησε τη μόνιμη κατοικία του δαμάζοντας τη γη και εξημερώνοντας τα ζώα, αρχαίοι οικισμοί αναπτύχθηκαν σε κοντινή απόσταση, βυζαντινές εκκλησίες κατάκοσμες από εξαιρετικής τέχνης τοιχογραφίες χτίστηκαν στους μέσους χρόνους, ενώ οθωμανικά τζαμιά και μενδρεσέδες σε συνδυασμό με τα εκπληκτικά αρχοντικά μιας ανερχόμενης αστικής τάξης, αποτέλεσαν μερικές από τις τελευταίες πινελιές στο ιστορικό παλίμψηστο που ονομάζεται Καστοριά. Με ξεναγό τον Τάσο Παπαδόπουλο επισκεπτόμαστε το μοναδικό Δισπηλιό και γνωρίζουμε καλύτερα το νεολιθικό άνθρωπο, στο χωριό της Ομορφοκκλησιάς συναντάμε ένα από τα πιο παράδοξα έργα της βυζαντινής τέχνης, περιηγούμαστε σε επιλεγμένες βυζαντινές εκκλησίες και αρχοντικά της Καστοριάς, περπατάμε στις όχθες της λίμνης και συναντάμε τον Σισώη να θρηνεί τη ματαιότητα του κόσμου πάνω από το σκέλεθρο του Μεγαλέξανδρου, ανεβαίνουμε στο κάστρο των Σερβίων και απολαμβάνουμε το απίθανο τοπίο του φράγματος του Αλιάκμονα, γνωρίζουμε τους Trezoros, τους χαμένους Εβραίους της Καστοριάς. Προσεγγίζουμε το geniusloci μιας πανέμορφης πόλης μέσα από την ιστορία, την αρχαιολογία, τη λογοτεχνία και τις ιστορίες των ανθρώπων, ανακαλύπτουμε τα συναρπαστικά μυστικά της λίμνης.

 

ΔΕΥΤΕΡΑ 25 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

«Μεταξύ της ύλης και του πνεύματος: το βιβλίο ως αντικείμενο»

3 OnLine διαλέξεις με τον συντηρητή έργων τέχνης και ειδίκευση στη συντήρηση βιβλίου, χαρτιού και περγαμηνής, Γιώργο Μπουδαλή

19:00 Διάλεξη 1η : Από τις κηρωμένες πινακίδες και τον κύλινδρο από πάπυρο στον κώδικα.

Η ιστορία του βιβλίου είναι σχεδόν η ιστορία του ανθρώπου. Η έμφαση στα κείμενα που  γράφονταν ή τυπώνονταν στις σελίδες των βιβλίων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, παραβλέπει συχνά το γεγονός ότι παρά τις πνευματικές αξίες που θησαυρίζουν, διαδίδουν και διασώζουν, τα βιβλία είναι πρωτίστως χρηστικά αντικείμενα με συγκεκριμένη υλική και τεχνική υπόσταση, οι οποίες διαφοροποιούνται στον χώρο και στον χρόνο. Πώς άλλαξε η μορφή του βιβλίου στο πέρασμα των αιώνων; Τι είναι η στάχωση; Πως ράβονται τα φύλλα των βιβλίων;  Πως βιβλιοδετούσαν τα βιβλία τους οι Βυζαντινοί και πως οι άλλοι λαοί της Μεσογείου; Μπορεί η μορφή ενός βιβλίου να μας δώσει πληροφορίες για την προέλευσή του και την διαδρομή του στον χρόνο και τον χώρο; Σκοπός των τριών διαλέξεων είναι αφενός να μας εισάγουν στην ιστορία του βιβλίου ως αντικείμενο με έμφαση στην Ανατολική Μεσόγειο, από την αρχαιότητα μέχρι και τον 18ο αιώνα, αφετέρου να μας εξοικειώσουν με τα υλικά και τεχνικά χαρακτηριστικά τους.

 

ΣΑΒΒΑΤΟ 30 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

“ΔΕΘ: μια προσέγγιση σε έναν ιδιαίτερο αστικό χώρο”

10:30 με την  αρχαιολόγο και ξεναγό Χριστίνα Μαβίνη

Σημείο αναφοράς αλλά και αέναα μεταβαλλόμενος ο αστικός χώρος της ΔΕΘ διακρίνεται για μια σειρά από μοναδικά χαρακτηριστικά με αποτέλεσμα να συνθέτει μια ετεροτοπία στο χώρο και χρόνο. Με πλούσιο αφηγηματικό παρελθόν διασώζει τα ορατά ίχνη και τις μνημονικές αντηχήσεις  του ετήσια ανακατασκευζόμενου  κτηριακού σύμπαντός του. Χώρος πολυσυζητημένος, ασφυκτικά γεμάτος από ετερόκλητα χαρακτηριστικά, παράδοξα αντικείμενα με εφήμερη χρήση και αλλοτινές αρχιτεκτονικές καινοτομίες, δίνει πάντα έναυσμα ώστε κανείς να διερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο είδε η πόλη σε αυτόν τον εαυτό της σε συνδυασμό με τα προσωπικά μας βιώματα.

 

ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

“Στο Βασίλειο των Μακεδόνων”

Ημερήσια εξόρμηση στον αρχαιολογικό χώρο, το μουσείο της Πέλλας και τους Μακεδονικούς Τάφους στα Λευκάδια.

08:30 π.μ. με τον αρχαιολόγο και ξεναγό Τάσο Παπαδόπουλο

Προσεγγίζουμε το βασίλειο των Μακεδόνων και επιχειρούμε να γνωρίζουμε καλύτερα μια εποχή καθοριστική για την εξέλιξη του αρχαίου κόσμου. Με ξεναγό τον Τάσο Παπαδόπουλο επισκεπτόμαστε τους Μακεδονικούς Τάφους στα Λευκάδια επιχειρώντας μια κατάβαση στον τρόπο που οι αρχαίοι Μακεδόνες αντιλαμβάνονταν τη μεταθανάτια ζωή. Ο Τάφος της Κρίσεως και ο Τάφος των Ανθεμίων με τις μοναδικές τοιχογραφίες που διασώζουν μας φέρνουν σε επαφή με τη σχεδόν χαμένη τέχνη της αρχαίας ελληνικής ζωγραφικής και τα επιτεύγματα της. Επισκεπτόμαστε την Αρχαία Πέλλα και το Μουσείο της, τον τόπο από όπου ξεκίνησαν όλα. Εκεί συναντάμε το Φίλιππο, τον Αλέξανδρο, τον Αρχέλαο και τον Ευριπίδη και μιλάμε για την εκστρατεία που άλλαξε για πάντα το πρόσωπο της ιστορίας και για έναν βασιλιά που ξεκίνησε θνητός και λατρεύτηκε ως Θεός στα πέρατα κόσμου.

ΔΕΥΤΕΡΑ 2 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

«Μεταξύ της ύλης και του πνεύματος: το βιβλίο ως αντικείμενο»

3 OnLine διαλέξεις με τον συντηρητή έργων τέχνης και ειδίκευση στη συντήρηση βιβλίου, χαρτιού και περγαμηνής, Γιώργο Μπουδαλή

19:00 Διάλεξη 2η:  Από την Ύστερη Αρχαιότητα στο Βυζάντιο και από την τυπογραφική στην ψηφιακή επανάσταση.

Η ιστορία του βιβλίου είναι σχεδόν η ιστορία του ανθρώπου. Η έμφαση στα κείμενα που  γράφονταν ή τυπώνονταν στις σελίδες των βιβλίων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, παραβλέπει συχνά το γεγονός ότι παρά τις πνευματικές αξίες που θησαυρίζουν, διαδίδουν και διασώζουν, τα βιβλία είναι πρωτίστως χρηστικά αντικείμενα με συγκεκριμένη υλική και τεχνική υπόσταση, οι οποίες διαφοροποιούνται στον χώρο και στον χρόνο. Πώς άλλαξε η μορφή του βιβλίου στο πέρασμα των αιώνων; Τι είναι η στάχωση; Πως ράβονται τα φύλλα των βιβλίων;  Πως βιβλιοδετούσαν τα βιβλία τους οι Βυζαντινοί και πως οι άλλοι λαοί της Μεσογείου; Μπορεί η μορφή ενός βιβλίου να μας δώσει πληροφορίες για την προέλευσή του και την διαδρομή του στον χρόνο και τον χώρο; Σκοπός των τριών διαλέξεων είναι αφενός να μας εισάγουν στην ιστορία του βιβλίου ως αντικείμενο με έμφαση στην Ανατολική Μεσόγειο, από την αρχαιότητα μέχρι και τον 18ο αιώνα, αφετέρου να μας εξοικειώσουν με τα υλικά και τεχνικά χαρακτηριστικά τους.

 

ΤΕΤΑΡΤΗ 4 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

“Η Γαλλική Επανάσταση και η Ναπολεόντεια Ευρώπη” Μέρος 1ο

Δύο online διαλέξεις για την Γαλλική Επανάσταση και την Ναπολεόντεια Ευρώπη με τον ιστορικό Θοδωρή Καραμάτσογλου

Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε πως η σύγχρονη Ευρώπη γεννήθηκε μέσα από τον πολιτικό και κοινωνικό κατακλυσμό που ονομάζεται Γαλλική Επανάσταση. Οι πνευματικοί καρποί του Διαφωτισμού και η οργή της λεγόμενης Τρίτης Τάξης για την ανεξέλεγκτη φορολογία, την πείνα και τον αποκλεισμό από τα κοινά θα οδηγήσουν σε γεγονότα που κανένας δε μπορούσε να διανοηθεί μέχρι εκείνη την στιγμή ότι μπορούσαν να συμβούν όπως η εγκαθίδρυση δημοκρατίας και η εκτέλεση ενός απόλυτου μονάρχη που θα προκαλέσει τρόμο στις ευρωπαϊκές αυλές. Μέσα από τα δραματικά γεγονότα της επανάστασης, θα περιηγηθούμε στα αίτια, τις κοινωνικές ζυμώσεις, την εποχή του Τρόμου και το Διευθυντήριο μέχρι την ανακήρυξη ενός Κορσικανού αξιωματικού σε αυτοκράτορα της Γαλλίας και την πτώση του στο Βατερλό. Θα αναζητήσουμε επίσης τον αντίκτυπο της επανάστασης στο πνεύμα και τις τέχνες της Ευρώπης καθώς και την διαχρονική ερμηνεία της μέχρι τις μέρες μας.

 

ΣΑΒΒΑΤΟ 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

‘Αστικές σελίδες- Γραφή και περιπλάνηση στην πόλη

16:30 με την συγγραφέα και θεατρική παραγωγό Στέλλα Τενεκετζή

Διαμορφώνουμε το περιβάλλον μας ή μάς διαμορφώνει; Με εργαλείο τη γραφή και την περιπλάνηση θα απαντήσουμε στην ερώτηση με την καθοδήγηση της συγγραφέα και θεατρικής παραγωγού, Στέλλα Τενεκετζή. Ζητούμενο είναι να δούμε την πόλη μέσα από εμάς και εμάς μέσα από την πόλη. Σε τι βαθμό αυτά τα δυο ταυτίζονται και γιατί μάς είναι χρήσιμη στην καθημερινότητά μας μια τέτοια πληροφορία; Πρόκειται για μια διαφορετική και πρωτότυπη συνάντηση. Θα έρθουμε σε επαφή με τον τρόπο που συλλέγει και επεξεργάζεται τις πληροφορίες ο εγκέφαλός μας, τον τρόπο που επικοινωνούμε μεταξύ μας και τον τρόπο που επικοινωνούμε με το περιβάλλον μας. Η τεχνική που έχει αναπτύξει η εμψυχώτρια βασίζεται στον μη δομημένο λόγο, είναι απολαυστική και διευρύνει την οπτική μας.

 

ΚΥΡΙΑΚΗ 8 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

«Συνοικισμός Βαρώνου Χιρς και Παλιός Σιδηροδρομικός Σταθμός»

19:00 on line διάλεξη με τον αρχιτέκτονα, συγγραφέα, επιμελητή και ερευνητή Γιάννη Επαμεινώνδα

Εξερευνούμε μέσα από μια online διάλεξη μια γειτονιά με βαρύ ιστορικό φορτίο. Με οδηγό μας τον Γιάννη Επαμεινώνδα, ανασύρουμε τη μνήμη αυτής της περιοχής που συνδέεται με την ανάπτυξη του σιδηρόδρομου και όσα αυτή έφερε μαζί της: την ιστορία της άφιξης του πρώτου συρμού από το Παρίσι, τη σύνδεση με τη Βιέννη, τους τρεις σιδηροδρομικούς σταθμούς της πόλης, τον Βαρόνο Χιρς που δημιούργησε τους Ανατολικούς Σιδηροδρόμους και τον οικισμό που φέρει το όνομά του –αυτόν που συνδέθηκε με το Ολοκαύτωμα λειτουργώντας ως διαμετακομιστικός σταθμός προς το Άουσβιτς–, τις εγκαταστάσεις και τα κτήρια που έχουν απομείνει μέχρι σήμερα και μας συνδέουν με τον χαμένο κόσμο της δυτικής, εκτός των τειχών, περιοχής.

 

ΔΕΥΤΕΡΑ 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

«Μεταξύ της ύλης και του πνεύματος: το βιβλίο ως αντικείμενο»

3 online διαλέξεις με τον συντηρητή έργων τέχνης και ειδίκευση στη συντήρηση βιβλίου, χαρτιού και περγαμηνής, Γιώργο Μπουδαλή

19:00 Διάλεξη 3η:  Από την τέχνη στο βιβλίο στο βιβλίο ως τέχνη και από το κείμενο, στο βιβλίο ως αντικείμενο.

Η ιστορία του βιβλίου είναι σχεδόν η ιστορία του ανθρώπου. Η έμφαση στα κείμενα που  γράφονταν ή τυπώνονταν στις σελίδες των βιβλίων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, παραβλέπει συχνά το γεγονός ότι παρά τις πνευματικές αξίες που θησαυρίζουν, διαδίδουν και διασώζουν, τα βιβλία είναι πρωτίστως χρηστικά αντικείμενα με συγκεκριμένη υλική και τεχνική υπόσταση, οι οποίες διαφοροποιούνται στον χώρο και στον χρόνο. Πώς άλλαξε η μορφή του βιβλίου στο πέρασμα των αιώνων; Τι είναι η στάχωση; Πως ράβονται τα φύλλα των βιβλίων;  Πως βιβλιοδετούσαν τα βιβλία τους οι Βυζαντινοί και πως οι άλλοι λαοί της Μεσογείου; Μπορεί η μορφή ενός βιβλίου να μας δώσει πληροφορίες για την προέλευσή του και την διαδρομή του στον χρόνο και τον χώρο; Σκοπός των τριών διαλέξεων είναι αφενός να μας εισάγουν στην ιστορία του βιβλίου ως αντικείμενο με έμφαση στην Ανατολική Μεσόγειο, από την αρχαιότητα μέχρι και τον 18ο αιώνα, αφετέρου να μας εξοικειώσουν με τα υλικά και τεχνικά χαρακτηριστικά τους.

 

ΤΕΤΑΡΤΗ 11 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

“Η Γαλλική Επανάσταση και η Ναπολεόντεια Ευρώπη” Μέρος 2ο

Δύο on line διαλέξεις για την Γαλλική Επανάσταση και την Ναπολεόντεια Ευρώπη με τον ιστορικό Θοδωρή Καραμάτσογλου

Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε πως η σύγχρονη Ευρώπη γεννήθηκε μέσα από τον πολιτικό και κοινωνικό κατακλυσμό που ονομάζεται Γαλλική Επανάσταση. Οι πνευματικοί καρποί του Διαφωτισμού και η οργή της λεγόμενης Τρίτης Τάξης για την ανεξέλεγκτη φορολογία, την πείνα και τον αποκλεισμό από τα κοινά θα οδηγήσουν σε γεγονότα που κανένας δε μπορούσε να διανοηθεί μέχρι εκείνη την στιγμή ότι μπορούσαν να συμβούν όπως η εγκαθίδρυση δημοκρατίας και η εκτέλεση ενός απόλυτου μονάρχη που θα προκαλέσει τρόμο στις ευρωπαϊκές αυλές. Μέσα από τα δραματικά γεγονότα της επανάστασης, θα περιηγηθούμε στα αίτια, τις κοινωνικές ζυμώσεις, την εποχή του Τρόμου και το Διευθυντήριο μέχρι την ανακήρυξη ενός Κορσικανού αξιωματικού σε αυτοκράτορα της Γαλλίας και την πτώση του στο Βατερλό. Θα αναζητήσουμε επίσης τον αντίκτυπο της επανάστασης στο πνεύμα και τις τέχνες της Ευρώπης καθώς και την διαχρονική ερμηνεία της μέχρι τις μέρες μας.

ΣΑΒΒΑΤΟ 14 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

“Η ΤhessalonikiWalkingTours στο MOMus- Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης”

10:30 με τους Τάσο Παπαδόπουλο και Θούλη Μισιρλόγλου

Επιχειρούμε μια βαθύτερη σύνδεση με ένα από τα ξεχωριστά Μουσεία της Θεσσαλονίκης, γνωρίζουμε τη συλλογή του και τις ιστορίες που σχετίζονται μαζί τους, τα έργα και τους καλλιτέχνες αλλά μαθαίνουμε και για τον τρόπο με τον οποίο εργάζονται οι άνθρωποί του ώστε να αναδείξουν τον χαρακτήρα των εκθέσεων που φιλοξενεί περιοδικά. Είναι η πρώτη μας εξόρμηση στο χώρο με την καλλιτεχνική διευθύντρια του MOMus Θούλη Μισιρλόγλου και τον ξεναγό Τάσο Παπαδόπουλο να γίνονται οι οδηγοί μας στο χώρο και σε όλα αυτά που συνθέτουν την εικαστική δημιουργία.

 

ΚΥΡΙΑΚΗ 15 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

“Ο Μεσσίας της Θεσσαλονίκης”

10:30 με τον  αρχαιολόγο και ξεναγό Τάσο Παπαδόπουλο

Ο Μεσσίας της Θεσσαλονίκης υπήρξε ένα από τα πλέον αινιγματικά πρόσωπα της ιστορίας. Γεννημένος στη Σμύρνη, λόγιος και χαρισματικός είναι εκείνο το πρόσωπο που ισχυρίστηκε το αδιανόητο: ότι είναι ο Μεσσίας. Στο πέρασμά του τον ακολουθούν εκατοντάδες πιστοί, όμως πουθενά δεν είχε μεγαλύτερη απήχηση από τη Θεσσαλονίκη, η οποία βρίσκονταν στα μέσα του 17ου αιώνα σε χιλιαστική παραζάλη. Ο Τάσος Παπαδόπουλος μελετώντας τις πηγές και τα κείμενα, που αναφέρονται σε αυτόν, ακολουθεί τα ίχνη του στη πόλη και επιχειρεί να κατανοήσει καλύτερα την προσωπικότητα του Σαμπετάι Σεβή, του Μεσσία της Θεσσαλονίκης, ο οποίος υπήρξε και ιδρυτής μιας από τις πλέον παράδοξες θρησκευτικές κοινότητες της ανατολικής Μεσογείου, τους ντονμέδες, που άφησαν έντονο αποτύπωμα στην πόλη.

 

ΤΕΤΑΡΤΗ 18 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

“Πεθαίνοντας στην Καταλονία: ο Ισπανικός Εμφύλιος”

19:00  online διάλεξη με τον ιστορικό Θοδωρή Καραμάτσογλου

Στη ζοφερή και ταραχώδη δεκαετία του 1930, το ξέσπασμα του ισπανικού εμφυλίου πολέμου αποτέλεσε δίχως αμφιβολία το γεγονός που προμήνυε με τον πιο ξεκάθαρο και σκληρό τρόπο, την φρίκη του Β’  παγκοσμίου πολέμου που θα ακολουθούσε στην Ευρώπη αλλά και τον κόσμο γενικότερα. Η σύγκρουση των εθνικιστών του Φράνκο με τον ευρύτερο συνασπισμό των δημοκρατικών και της εκλεγμένης κυβέρνησης της Ισπανίας είναι σημείο καμπής στην ευρωπαϊκή ιστορία καθώς δεν μιλάμε απλώς για έναν πρωτοφανή, σε έκταση και αγριότητα, εμφύλιο πόλεμο αλλά και για τον άτυπο “πρόλογο” του Β’ παγκοσμίου πολέμου με την εμπλοκή τόσο των δυνάμεων του Άξονα όσο και της Σοβιετικής Ένωσης. Ποια ήταν όμως τα αίτια και οι συνθήκες που οδήγησαν στη σύγκρουση ; Ποια η βοήθεια των ξένων δυνάμεων στις αντίπαλες παρατάξεις ; Πως αντέδρασε η κοινή γνώμη αλλά και τα κράτη της Δύσης στον πόλεμο και ποιος ο αντίκτυπος του τελευταίου στην τέχνη και την λογοτεχνία, με μερικές από τις σπουδαίες μορφές της εποχής να παίρνουν μέρος και να στιγματίζονται απ’ αυτόν ; Αυτές είναι μερικές μόνο από τις ποικίλες πτυχές που αξίζουν να διερευνηθούν για να μπορούμε να κατανοήσουμε το μέγεθος και τη σημασία του ισπανικού εμφυλίου στην ιστορία του 20ου αιώνα.

ΠΕΜΠΤΗ  19 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

“Από την Μπάρα στον Βαρδάρη”

19:00 με τον αρχαιολόγο και ξεναγό Τάσο Παπαδόπουλο

Περπατάμε σε δρόμους, στεκόμαστε σε πλατείες και σημεία, σκοτεινές γωνιές και μυστικά περάσματα ανασύροντας τις αναμνήσεις και τα γεγονότα που έστησαν το μύθο της ερωτικής πόλης. Ιστορία και μικροϊστορία εμπλέκονται διαρκώς σε μια διαχρονική προσέγγιση της συναρπαστικής ερωτικής ιστορίας της Θεσσαλονίκης που τροφοδότησε την φαντασία των ποιητών, των πεζογράφων, των ερευνητών, των ιστορικών, των περιπατητών. Στο τέλος της διαδρομής συζητάμε με την ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των trans ανθρώπων Κρίστι Αλεξίου.

 

ΚΥΡΙΑΚΗ 22 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

“Οι Θεσσαλονικιές”

10:30 με τον Τάσο Παπαδόπουλο και την Εύη Καρκίτη

Διατρέχοντας αιώνες ιστορίας και συνδέοντας μνημεία και σημεία ενδιαφέροντος στον αστικό ιστό της Θεσσαλονίκης αφηγούμαστε το βίο και το έργο γυναικών που σημάδεψαν την ιστορία μας. Από τη Θεσσαλονίκη, που αν και χάρισαν στην πόλη μας το όνομά της, παραμένει ένα πρόσωπο άγνωστο και ανεξερεύνητο, την ντονμέ φεμινίστρια Σαμπιχά Σερτέλ που έδωσε σκληρές μάχες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, το άτυχο κορίτσι που το έλεγαν Συμωνίδα και συνέθλιψε η αγριότητα της Βυζαντίου, τη σεφαραδίτισα Στέλα Χασκήιλ που έγραψε ιστορία τραγουδώντας έναν στίχο της Ανθούλας Σταθοπούλου, Βαφοπούλου, τη Ζωή Καρέλλη που άφησε το αποτύπωμά της στην ποίησή μας και τέλος τη Βαλέρια, κόρη του Διοκλητιανού και σύζυγο του Γαλέριου που πλήρωσε ακριβά το γεγονός πως γεννήθηκε γυναίκα, αναδεικνύουμε ζήτημα για τις έμφυλες ταυτότητες και μοιραζόμαστε άγνωστες πτυχές της ιστορίας μας.