Αφού το αίμα μας είναι κόκκινο γιατί οι φλέβες μας είναι μπλε;

Λέγεται συνήθως ότι το πλούσιο σε οξυγόνο αίμα είναι κόκκινο, ενώ το φτωχό σε οξυγόνο είναι μπλε. Είναι όμως αλήθεια αυτό;

Με μια λέξη, όχι! Το αίμα είναι πάντα κόκκινο. Κάθε μόριο αιμοσφαιρίνης (μια πρωτεΐνη στα ερυθρά αιμοσφαίρια που μεταφέρει οξυγόνο) περιέχει τέσσερα άτομα σιδήρου, τα οποία αντανακλούν το κόκκινο φάσμα φωτός και έτσι δίνουν στο αίμα μας το κόκκινό του χρώμα.

Το μόνο που αλλάζει ανάλογα με το επίπεδο οξυγόνου στο αίμα είναι η απόχρωση του κόκκινου. Όταν η αιμοσφαιρίνη παραλαμβάνει οξυγόνο από τους πνεύμονες, το αίμα έχει ένα έντονο κόκκινο χρώμα, καθώς κατευθύνεται προς τις αρτηρίες και προς τους ιστούς σε όλο το σώμα, για να οξυγονώσει κάθε όργανο, μυ και ιστό.

Αλλά στο ταξίδι της επιστροφής του προς τους πνεύμονες, αφότου τα κύτταρα του αίματος έχουν παραδώσει το οξυγόνο στους ιστούς σε όλο το σώμα, το αποξυγονωμένο αίμα που ρέει μέσα από τις φλέβες είναι πολύ πιο σκούρο κόκκινο, σύμφωνα με τον δρ. Kleber Fertrin, επίκουρο καθηγητή αιματολογίας στην Ιατρική Σχολή του πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον στο Σιάτλ.

Έτσι, το αίμα έχει διαφορετικές παραλλαγές του κόκκινου, αλλά ποτέ δεν υπάρχει στιγμή που το ανθρώπινο αίμα είναι μπλε.

Πιθανότατα όμως έχετε ήδη το εξής αν σας έχουν πάρει αίμα: Η βελόνα εισέρχεται σε μια φλέβα που έχει μπλε/πρασινωπό χρώμα, αλλά το αίμα που εξέρχεται είναι το σκούρο, αποξυγονωμένο αίμα σε κόκκινο/μπορντό χρώμα.

“Η μπλε φλέβα είναι σχεδόν κάτι σαν ψευδαίσθηση που προκαλείται από το γεγονός ότι βρίσκεται κάτω από αυτό το μικρό αλλά σημαντικό στρώμα δέρματος”, λέει ο δρ. Fertrin. “Τα χρώματα που βλέπουμε βασίζονται στο μήκος κύματος που αντιλαμβάνεται ο αμφιβληστροειδής μας. Και τα διάφορα στρώματα του δέρματος κάνουν τα μήκη κύματος να διασκορπίζονται με διαφορετικούς τρόπους”, προσθέτει.

Κάτω από δέρματα που είναι πιο σκούρα, οι φλέβες εμφανίζονται πιο πρασινωπές. Και μπορεί να φαίνονται μπλε ή μοβ κάτω από πιο ανοιχτόχρωμους τόνους δέρματος.

Αυτό συμβαίνει, επειδή τα πράσινα και μπλε μήκη κύματος του φωτός είναι μικρότερα από τα κόκκινα μήκη κύματος. Το κόκκινο φως διεισδύει καλύτερα στον ανθρώπινο ιστό από το μπλε φως. Έτσι, ενώ τα κόκκινα μήκη κύματος απορροφώνται από το δέρμα μας, το πράσινο και το μπλε αντανακλώνται και διασκορπίζονται πίσω σε εμάς, λέει ο δρ. Fertrin.

Άλλα αιμοφόρα αγγεία, όπως τα μικροσκοπικά τριχοειδή αγγεία πιο κοντά στην επιφάνεια, δεν επηρεάζονται τόσο πολύ από αυτή την ψευδαίσθηση. “Τα δάχτυλα φαίνονται ροζ επειδή τα αγγεία είναι πολύ πιο κοντά στην επιφάνεια απ’ ό,τι μια φλέβα”, πρόσθεσε.

Είναι παρόμοιο με αυτό που συμβαίνει στα πρώιμα στάδια ενός μώλωπα, που επί της ουσίας είναι λιμνάζον αίμα έξω από κάποια αγγεία, είπε ο δρ. Fertrin. Εάν ο τραυματισμός είναι κοντά στην επιφάνεια, ο μώλωπας θα φαίνεται κόκκινος ή μοβ, αλλά εάν είναι βαθύτερος, θα φαίνεται μωβ-μπλε. Το χρώμα του καθαυτού αίματος δεν αλλάζει ποτέ. Είναι απλά θέμα του πώς το βλέπουμε εμείς.

Εντούτοις, υπάρχει και κανονικά μπλε αίμα!

Τέτοιο ρέει στα αγγεία καβουριών, αστακών, χταποδιών και αραχνών. Αυτά τα πλάσματα έχουν χαλκό στο αίμα τους αντί για σίδηρο και αυτός ο χαλκός είναι που δίνει στο αίμα ένα μπλε χρώμα.