Κορωνοϊός: Ποιοι απειλούνται περισσότερο από το στέλεχος Δέλτα και πώς προστατεύουν τα εμβόλια

Με φόντο... καλοκαιρινό θα εκτυλιχθούν όπως όλα δείχνουν δύο από τις πιο κομβικές επιχειρήσεις της εμβολιαστικής εκστρατείας «Ελευθερία» στη χώρα μας, η αναχαίτιση του εξαιρετικά μεταδοτικού μεταλλαγμένου στελέχους Δέλτα του κορωνοϊού και η ανάπτυξη εμβολιαστικών... δυνάμεων στοχευμένα στον πληθυσμό νέας και παραγωγικής ηλικίας.

Ωστόσο, το καλοκαίρι θεωρείται ότι ήδη λειτουργεί απορρυθμιστικά, επιδρώντας στον ρυθμό της εμβολιαστικής εκστρατείας και επιβεβαιώνοντας τις ανησυχίες των ειδικών για την «Ελευθερία» ότι το μήνυμα του εμβολιασμού τους θερινούς μήνες παρότι θα εκπέμπεται δυνατά, δεν θα λαμβάνεται αναλόγως από τους πολίτες.

«Εντατικοποίηση και καλοκαίρι ενδεχομένως δεν ταιριάζουν, διότι όλοι ξέρουμε ότι είναι η εποχή της χαλάρωσης. Αλλά διανύουμε περίοδο επιδημίας και αυτό μπορεί να απειλήσει την ελευθερία και την άνεση όλων μας τους μήνες που ακολουθούν» υπογράμμισε κατά την χθεσινή, εβδομαδιαία ενημέρωση για τους εμβολιασμούς στο υπουργείο Υγείας, η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, ομότιμη καθηγήτρια Παιδιατρικής, κυρία Μαρία Θεοδωρίδου, κάνοντας έκκληση για μια ακόμη φορά προς τους πολίτες να συμβάλλουν στην οικοδόμηση του τείχους ανοσίας μέσα στο καλοκαίρι. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε για την ανάγκη στοχευμένης ενημέρωσης προς τους νέους «που νιώθουν άτρωτοι ή είναι ανεπαρκώς πληροφορημένοι, τους αναβλητικούς, όσους εφησυχάζουν ότι πέρασε η επιδημία αλλά και όσους έχουν μολυνθεί από τον πιο επικίνδυνο ιό, αυτόν της παραπληροφόρησης».

Το θετικό, κατά τους αρμόδιους, είναι ότι η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να δει και να πάρει τεχνογνωσία από άλλες χώρες που επιχειρούν ήδη να αναχαιτίσουν το επικίνδυνο μεταλλαγμένο στέλεχος του ιού, όπως η Βρετανία και το Ισραήλ. Οι συγκεκριμένες, χώρες για παράδειγμα, έδειξαν ξεκάθαρα πως για να ελεγχθεί η μετάλλαξη Δέλτα πρέπει το ποσοστό της εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού να φτάσει στο 80% αντί του 60-70% που αναφερόταν ως τώρα. «Το ποσοστό εμβολιασμένων που κυμαίνεται στο 60% δεν είναι πλέον αρκετό. Ο ιός τώρα έχει αλλάξει τα δεδομένα για το ύψος του τείχους ανοσίας. Πρέπει να ξεπεράσουμε το 80% σε εμβολιασμένους πολίτες» είπε

Θετικά συνεκτιμάται και η παροχή της Κάρτας Ελευθερίας (Freedom pass), δηλαδή voucher ύψους 150 ευρώ σε εμβολιασμένους πολίτες ηλικίας 18-25 ετών το οποίο θα καλύπτει ταξίδια, ή επισκέψεις σε μουσεία ή σε πολιτιστικές εκδηλώσεις, καθώς συνδυάζει θετικά και ποιοτικά κίνητρα, όπως επισήμανε χθες η πρόεδρος της Επιτροπής Εμβολιασμών. Μέχρι στιγμής στη συγκεκριμένη ηλικιακή κατηγορία – η οποία σημειωτέον έχει πρόσβαση στα εγκεκριμένα εμβόλια πλην του σκευάσματος AstraZeneca τις τελευταίες δέκα ημέρες- έχει εμβολιαστεί το 11% και έχουν κλειστεί σχεδόν άλλα τόσα ραντεβού. Το 22% είναι εμβολιασμένοι στην επόμενη, επίσης κρίσιμη, ηλικιακή ομάδα, ποσοστό που φτάνει στο 33% αν συνυπολογιστούν και τα προγραμματισμένα ραντεβού. Η κινητικότητα των ατόμων αυτής της ηλικίας είναι προφανώς πλεονέκτημα για την κοινωνία και την οικονομία, υπό την προϋπόθεση όμως ότι πρόκειται για άτομα θωρακισμένα έναντι του κορωνοϊού και της επικίνδυνης μετάλλαξης Δέλτα.

Όπως επεσήμανε ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και συντονιστής της εμβολιαστικής εκστρατείας, κ. Μάριος Θεμιστοκλέους, το voucher που προσφέρεται από την κυβέρνηση θα βοηθήσει στην αύξηση των ποσοστών της ηλικιακής ομάδας 18-24 χρόνων. Το ίδιο εκτιμάται θα συμβεί με τις υπόλοιπες διευκολύνσεις που αναμένεται να ανακοινωθούν τις επόμενες ημέρες. Σε κάθε περίπτωση, το τείχος ανοσίας εκτιμάται ότι θα έχει οικοδομηθεί μέσα στο καλοκαίρι. Μάλιστα, ο κ. Θεμιστοκλέους, εκτίμησε ότι αρχές Σεπτεμβρίου με βάση τη διαθεσιμότητα των εμβολίων είναι εφικτό και το 80% της ανοσίας στην κοινότητα.

Ποιοι απειλούνται περισσότερο από το στέλεχος Δέλτα και πώς προστατεύουν τα εμβόλια

Η μετάλλαξη Δέλτα εντοπίζεται σε περισσότερες από 92 χώρες, με την Ελλάδα να είναι ανάμεσα σε αυτές όπου η μετάλλαξη έχει ισχυρή παρουσία, παρότι δεν έχει αποτυπωθεί ακόμη στον γονιδιωματικό έλεγχο.

Η επιστημονική κοινότητα αναμένει ότι το 90% των νέων λοιμώξεων το καλοκαίρι θα οφείλεται στη συγκεκριμένη παραλλαγή, Δέλτα.

«Το χαρακτηριστικό του ιού με αυτή τη μετάλλαξη, είναι η υψηλή μεταδοτικότητα, 50%-70% μεγαλύτερη από την μεταδοτικότητα του βρετανικού στελέχους, που είναι 50% πιο μεταδοτικό από το αρχικό στέλεχος της Γιουχάν» εξήγησε η κυρία Θεοδωρίδου τον λόγο που η συγκεκριμένη μετάλλαξη προκαλεί αίφνης συναγερμό.

Εκτίμησε επιπλέον ότι η διασπορά του ιού με τη μετάλλαξη Δέλτα θα αφορά, όπως φαίνεται από τα μέχρι σήμερα δεδομένα, κυρίως ανεμβολίαστους, ανοσοκατασταλμένους και τα παιδιά τα οποία δεν έχουν εμβολιαστεί – αυτές οι κατηγορίες πολιτών θα «οδηγήσουν» πιθανότατα το επόμενο επιδημικό κύμα. Σήμερα εμβολιασμένο με τουλάχιστον μία δόση είναι το 45% του γενικού πληθυσμού (53,3% των ενηλίκων) και πλήρως εμβολιασμένο το 35% του γενικού πληθυσμού (41% των ενηλίκων).

Η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών αναφέρθηκε στα εμβολιαστικά προγράμματα του Ισραήλ και του Ηνωμένου Βασιλείου, που λειτούργησαν ως πρότυπα και που συνεχίζουν να λειτουργούν ως «πιλότοι» στη διαχείριση της επιδημίας. «Η εμφάνιση επιδημικής έξαρσης, έστω μικρής, στο Ισραήλ, σε ανεμβολίαστους ενήλικες, δείχνει κάτι πολύ σημαντικό: ότι το ποσοστό ανοσίας που έχει επιτευχθεί σε αυτή τη χώρα-μοντέλο μβολιασμού, το 60%, δεν είναι επαρκές για την προστασία από αυτήν τη μετάλλαξη του ιού. Άρα η Δέλτα μετάλλαξη έχει υψώσει ακόμη περισσότερο το τείχος που χρειάζεται για την ανοσία και υπολογίζεται από επιστήμονες ότι ξεπερνά το 80%» εξήγησε.

Αλλά και στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπως είπε, τα στοιχεία δείχνουν ότι αυξήθηκαν μεν τα κρούσματα, αλλά όχι τα περιστατικά βαριάς νόσησης, διαπίστωση που τη χαρακτήρισε ως εξαιρετικά σημαντική διότι «επιβεβαιώνει την αξία του εμβολιασμού. Τα εμβόλια προστατεύουν» όπως κατέληξε.

Για το Δέλτα στέλεχος ο εμβολιασμός με δύο δόσεις των εμβολίων Pfizer και AstraZeneca έναντι της σοβαρής νόσου είναι σε επίπεδο 96% για το εμβόλιο Pfizer και 92% για το AstraZeneca (ανάλογα ποσοστά αναμένεται να έχουν και τα εμβόλια της ανάλογης τεχνολογίας, είτε της Moderna, είτε Johnson & Johnson). Αφορά όμως σε ολοκληρωμένο εμβολιασμό, καθώς μόνο η 1η δόση υπολογίζεται ότι προστατεύει σε ποσοστό 30% το νέο στέλεχος που έχει σημάνει συναγερμό. Προστατευμένοι είναι και όσοι έχουν φυσική ανοσία, δηλαδή έχουν νοσήσει -αν και το επίπεδο αντισωμάτων είναι χαμηλότερο σε σχέση με αυτά που προκαλεί ο εμβολιασμός.

Οι ομάδες που «υψώνουν» το τείχος ανοσίας - Ξεκινούν οι κατ' οίκον εμβολιασμοί

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα χθες ο κ. Θεμιστοκλέους, οι πολίτες άνω των 60 ετών που έχουν εμβολιαστεί ή έχουν προγραμματίσει ραντεβού φτάνουν το 74%, ποσοστό που θεωρείται μια καλή βάση και εκτιμάται ότι θα αυξηθεί περαιτέρω. Την καλύτερη εμβολιαστική επίδοση έχει η ηλικιακή ομάδα 75-79 ετών που έχει εμβολιαστεί σε ποσοστό 81%, με το ποσοστό να φτάνει το 83%, αν συνυπολογιστούν και τα προγραμματισμένα ραντεβού. Πολύ καλές επιδόσεις έχουν και τα άτομα ηλικίας 70-74 χρόνων (κάλυψη 75% και με τα κλεισμένα ραντεβού ποσοστό 77%) και 65-69 χρόνων (76% και 77% αντίστοιχα).

Τα ποσοστά συμμετοχής υποχωρούν σε ηλικίες κάτω των 30 ετών, αλλά συνυπολογίζεται ότι οι νεότεροι έχουν ενταχθεί τελευταίοι στην εμβολιαστική εκστρατεία. Πιο αναλυτικά, η ομάδα 30 έως 34 ετών έχει εμβολιαστεί με τουλάχιστον μία δόση σε ποσοστό 34%, ποσοστό που ανεβαίνει στο 40% εάν υπολογιστούν και τα ραντεβού. Τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 22% και 33% για την ομάδα 25 έως 29 ετών, 11% και 20% για την ομάδα 18 έως 25 ετών.

Τέλος, ο γενικός γραμματέας ανακοίνωσε την έναρξη του προγράμματος των κατ' οίκον εμβολιασμών μέσα στις επόμενες ημέρες, που δρομολογείται και τύποις με την ψήφιση σήμερα στη Βουλή των σχετικών κανονιστικών διατάξεων. Όπως εξήγησε, με την έκδοση του ΦΕΚ θα γίνει πρόσκληση στους ιδιώτες γιατρούς για να ενταχθούν στο πρόγραμμα. Οι δικαιούχοι θα μπορούν να επικοινωνούν με τους γιατρούς του προγράμματος και να προγραμματίζουν τον εμβολιασμό είτε στο ιατρείο είτε κατ' οίκον. Θα υπάρχει συγκεκριμένη αμοιβή για το γιατρό από την Πολιτεία για τον εμβολιασμό σε κάθε περίπτωση, αλλά για τον πολίτη θα είναι δωρεάν. Ο εμβολιασμός θα γίνει με το μονοδοσικό εμβόλιο της Johnson & Johnson.

Σε γενικές γραμμές τα άτομα τα οποία είναι δικαιούχοι του προγράμματος βρίσκονται σε μόνιμο κλινοστατισμό, ή έχουν σοβαρή έκπτωση της λειτουργικότητας, δηλαδή η μετακίνησή τους γίνεται με πολύ μεγάλη δυσκολία ή έχουν βαριά ψυχική ή νοητική νόσο, όπως πχ νόσο Αλτσχάιμερ.