Η ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Άρθρο του Χρήστου Χολέβα του Κωνσταντίνου, Χειρούργου Οδοντιάτρου,
Υποψηφίου Διδάκτορα Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ., Μέλους ομάδας παιδείας στην γραμματεία Προγράμματος ΝΔ

Χωρίς καμιά αμφιβολία το Πανεπιστήμιο, αποτελεί έναν ιδιαίτερα σημαντικό θεσμό για κάθε κοινωνία, καθώς αντανακλά τον πολιτισμό και τις αξίες της. Γι’ αυτό καλό θα ήταν, να λαμβάνουμε πάντοτε υπόψη τις ανάγκες της νεολαίας και τη δυναμική της κοινωνίας μας, σε όλες τις τρέχουσες συζητήσεις σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Μονάχα έτσι, το Πανεπιστήμιο θα προσαρμοστεί στιςπροκλήσεις της σημερινής εποχής και θα δημιουργήσει ευοίωνες προοπτικές για την επαγγελματική ζωή των νέων ανθρώπων και συνεπώς των μελλοντικών επιστημόνων, που τόσο χρειάζεται η Πατρίδα μας. Η Υπουργός Παιδείας δείχνει να αναγνωρίζει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ΑΕΙ/ΤΕΙ, αλλά οι μέχρι τώρα λύσεις που προτείνονται, ειδικά στους ευαίσθητους τομείς της διοίκησης τους και στα προγράμματα σπουδών, φαίνεται να δημιουργούν περισσότερα κενά και εμπόδια.

Σχετικά με τις αλλαγές στον τρόπο διοίκησης των ΑΕΙ/ΤΕΙ, πιστεύουμε ακράδαντα, πως το υπάρχον διοικητικό μοντέλο, με ορισμένες τροποποιήσεις, μπορεί να ενισχύσει την ανεξαρτησία των ελληνικών πανεπιστήμιων, χωρίς καθόλου να υποβαθμίζει το ρόλο τους στην κοινωνία. Αυτό ίσως, επιτευχθεί αν ακολουθήσουμε τα εξής:
α) Η Σύγκλητος να παραμείνει ως το ανώτατο όργανο διοίκησης των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων, ενισχύοντας έτσι την πλήρη αυτοδιοίκηση των ΑΕΙ/ΤΕΙ, αντίθετα με όσα προωθούνται από το Υπουργείο.
β) Ο Πρύτανης/Πρόεδρος ΑΕΙ/ΤΕΙ θα εκλέγεται από όλα τα μέλη του Πανεπιστημίου, θα προέρχεται από το ΑΕΙ/ΤΕΙ που εκπροσωπεί και δεν θα πρέπει να προσλαμβάνεται μέσω ανοιχτής προκήρυξης, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να μη γνωρίζει τις ανάγκες του Ιδρύματος που θα καλείται να διοικήσει.
γ) Το Συμβούλιο, που προτείνει η Κυβέρνηση, θα πρέπει να έχει καθαρά συμβουλευτικές αρμοδιότητες και όχι ελεγκτικό χαρακτήρα. Στόχος του θα είναι, να ενώσει τους νέους και όλη την κοινωνία με το θεσμό του Πανεπιστημίου και την αναγκαιότητά του.

Όσον αφορά τις υπόλοιπες μεταρρυθμίσεις, θα ήταν συνετό αυτές να ξεκινήσουν από τη διεύρυνση των προγραμμάτων σπουδών των σχολών, αφού αποτελούν τη «ραχοκοκαλιά» της εκπαίδευσης, και την εισαγωγή νέων μεθόδων έρευνας που θα αξιοποιούν τις νέες τεχνολογίες. Φυσικά, οι αρμόδιοι φορείς οφείλουν να αφήσουν το κάθε Πανεπιστημιακό τμήμα να καθορίζει μόνο του το πρόγραμμα σπουδών, χωρίς επεμβάσεις από εξωπανεπιστημιακά όργανα, καθώς μόνο η εκάστοτε πανεπιστημιακή διοίκηση και οι φοιτητές, μπορούν να γνωρίζουν τις ανάγκες και τα προβλήματα του τμήματός τους. Η διασφάλιση της ποιότητας όλων των εκπαιδευτικών διαδικασιών, οφείλει να είναι μέλημα όλων των φορέων που οραματίζονται θετικές μεταρρυθμίσεις στα ΑΕΙ/ΤΕΙ, ώστε οι φοιτητές ως εν δυνάμει επιστήμονες και ερευνητές να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη. Για παράδειγμα, τα ερευνητικά προγράμματα όλων των τμημάτων πρέπει να ενισχυθούν, δίνοντας περισσότερα κίνητρα για έρευνα. Αν τα ερευνητικά προγράμματα γίνουν πιο ευέλικτα, παράλληλα θα ανέβει το ερευνητικό επίπεδο στη χώρα μας και δεν θα καταφεύγουν σε χώρες του εξωτερικού οι νέοι για να συνεχίσουν την έρευνα, όπως δυστυχώς, συχνά συνηθίζεται. Ταυτόχρονα, η ενίσχυση και η αναμόρφωση των μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών κρίνεται απαραίτητη, καθώς αυτά αποτελούν τον πυρήνα της βασικής έρευνας των μελλοντικών μας επιστημόνων. Ειδικότερα, η δημιουργία διατμηματικών ή ευρωπαϊκών μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών και η χορήγηση ερευνητικών υποτροφιών προωθεί τη διεπιστημονική συνεργασία και αυξάνει τα κίνητρα των νέων ερευνητών κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την ερευνητική ανάπτυξη όλων των τομέων.

Γενικότερα στα πλαίσια όλων των αλλαγών, θεωρούμε πως τα Ελληνικά ΑΕΙ/ΤΕΙ, μπορούν να συντονίζονται με αντίστοιχα ιδρύματα του εξωτερικού και να μοιράζονται τις καινοτομίες από τις παγκόσμιες έρευνες, για να εκσυγχρονιστούν. Επιπλέον, η δημιουργία εκσυγχρονισμένων γραφείων διασύνδεσης σε όλες τις σχολές, κρίνεται αναγκαία, ώστε να ενημερώνει τους φοιτητές. Ακόμα και μια αναδιάρθρωση των προγραμμάτων σπουδών, μπορεί φαινομενικά να μην έχει σημασία, αλλά είναι δυνατόν στο μέλλον να ευνοήσει τη κινητικότητα μέσα στα Πανεπιστήμια και τη δυνατότητα επιλογής μαθημάτων από τους φοιτητές. Σαφέστατα, μια θέσπιση χρονικών ορίων στη φοίτηση, θα αναβαθμίσει την ποιότητα εκπαίδευσης και θα εκσυγχρονίσει τα ΑΕΙ/ΤΕΙ, κάνοντάς τα να λειτουργούν πιο αποδοτικά και πιο ευέλικτα. Το διδακτικό προσωπικό θα πρέπει να ελέγχει τη συνολική πρόοδο των φοιτητών και να αντικαθιστά τους αδιάφορους φοιτητές που αποτυγχάνουν κατ’ εξακολούθηση στις εξετάσεις, με αυτούς που πραγματικά κοπιάζουν και ενδιαφέρονται για την επιστήμη και τις σπουδές τους.

Η μεταρρύθμιση στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση, επιβάλλεται να στοχεύει στις ποιοτικές σπουδές και σε πτυχία με αντίκρισμα, αν θέλουμε η νεολαία μας να προστατευθεί και να προοδεύσει στον επιστημονικό τομέα. Το Πανεπιστήμιο δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν μια επιχείρηση, αλλά σαν μια ζωντανή πηγή πολιτισμού, γνώσης και προσφοράς που αξίζει να βελτιώσουμε και να προστατεύσουμε για το καλό όλων μας.