Monopoly: Όσα δεν γνωρίζετε για το πιο δημοφιλές επιτραπέζιο παιχνίδι

Το Monopoly έχει αναδειχθεί σε ένα από τα πιο δημοφιλή επιτραπέζια παιχνίδια όλων των εποχών. Ποιά είναι, όμως, η ιστορία του παιχνιδιού;

Μια βραδιά στα τέλη του 1932, ένας επιχειρηματίας από τη Φιλαδέλφεια εν ονόματι Τσαρλς Τοντ και η σύζυγος του, Όλιβ, μύησαν τους φίλους τους, Τσαρλς και Έστερ Ντάροου, σε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι που είχαν ανακαλύψει πρόσφατα.

Καθώς τα δύο ζευγάρια κάθονταν γύρω από το ταμπλό, ρίχνοντας με ενθουσιασμό τα ζάρια, αγοράζοντας ακίνητα και μετακινώντας τα πιόνια τους, οι Τοντς παρατήρησαν με χαρά ότι το παιχνίδι άρεσε στους Ντάροου.

Στην πραγματικότητα, ήταν τόσο συνεπαρμένοι, που ο Τσαρλς Τοντ τους έφτιαξε ένα ταμπλό του παιχνιδιού και άρχισε να τους διδάσκει μερικούς πιο προχωρημένους κανόνες. Το παιχνίδι δεν είχε επίσημο όνομα: δεν πουλήθηκε σε κουτί, αλλά περνούσε από φίλο σε φίλο. Όλοι το αποκαλούσαν “the monopoly game”.

Μια μέρα, ο Ντάροου – που ήταν άνεργος και απελπισμένος για χρήματα – ζήτησε από τον Τσαρλς Τοντ ένα γραπτό αντίγραφο των κανόνων. Ο Τοντ ήταν ελαφρώς μπερδεμένος, καθώς δεν τους είχε γράψει ποτέ. Κάτι που ήταν αρκετά λογικό, καθώς οι κανόνες του παιχνιδιού είχαν εφευρεθεί στην Ουάσιγκτον το 1903 από μια τολμηρή, προοδευτική γυναίκα που ονομαζόταν Ελίζαμπεθ Μάτζι.

Η ιστορία της ωστόσο είδε μετά από χρόνια το φως της δημοσιότητας, και τα εύσημα για το παιχνίδι πήρε ο Τσαρλς Ντάροου, ο οποίος το παντέταρε το 1935.

Σήμερα η ιστορία της Μάτζι είναι γνωστή, ο Ντάροου ωστόσο, ο οποίος πούλησε το επιτραπέζιο παιχνίδι στους αδελφούς Πάρκερ και έγινε εκατομμυριούχος, είναι αυτός που θεωρείται εφήυρε την Monopoly, αν και στις συνεντέξεις του δεν έδινε σαφείς απαντήσεις για το πως του ήρθε η ιδέα να δημιουργήσει το δημοφιλές παιχνίδι.

Όσον αφορά την Ελίζαμπεθ, τα προβλήματα του νέου αιώνα ήταν τόσο τεράστια, οι εισοδηματικές ανισότητες τόσο μεγάλες και οι μονοπωλητές τόσο ισχυροί, που φαινόταν αδύνατο μια άγνωστη γυναίκα που εργαζόταν ως στενογράφος να είχε την ευκαιρία να απαλύνει τα δεινά της κοινωνίας με κάτι τόσο ασήμαντο όσο ένα επιτραπέζιο παιχνίδι. Αλλά έπρεπε να προσπαθήσει.

Κάθε νύχτα καθόταν στο σπίτι της, σχεδίαζε και ξανασχεδίαζε, σκεφτόταν και ξανασκεφτόταν. Ήταν στις αρχές της δεκαετίας του 1900 και ήθελε το επιτραπέζιο παιχνίδι της να αντικατοπτρίζει τις προοδευτικές πολιτικές της απόψεις – αυτό ήταν όλο το νόημα. Τελικά δημιούργησε ένα παιχνίδι, μέσω του οποίου ήλπιζε να μπορέσει να εξηγήσει την απλή θεωρία των φόρων του Χένρι Τζωρτζ. Σύμφωνα με αυτή, αν οι άνθρωποι έχουν κέρδη από την περιουσία τους, άσχετα με το μέγεθος της, τελικά όλη η περιουσία θα καταλήξει νομοτελειακά στα χέρια ενός και μόνο ανθρώπου.

Το παιχνίδι της, “Το Παιχνίδι του Νοικοκύρη”, εκδόθηκε λίγα χρόνια αργότερα. Κάποιοι άλλοι ενδιαφερόμενοι για επιτραπέζια ανακατασκεύασαν το παιχνίδι και μερικοί έφτιαξαν δικές τους σειρές. Η Λίζι από μόνη της πατένταρε μια αναθεωρημένη εκδοχή του παιχνιδιού το 1924, και τότε ήταν που βγήκαν στην αγορά και άλλα παρόμοια επιτραπέζια.

Τη δεκατία του ’70, η αρχική ιστορία του παιχνιδιού άρχισε να χάνεται (και τουλάχιστον ένας ιστορικός δήλωσε ότι είχε σκόπιμα αποσιωπηθεί), και η ιδέα που δημιούργησε ο Τσαρλς Ντάροου έγινε παράδοση. Αυτό αναφέρθηκε το 1974 στο “Βιβλίο Της Monopoly: Στρατηγική και Τακτικές του Διασημότερου Παγκοσμίως Παιχνιδιού” (The Monopoly Book: Strategy and Tactics of the World’s Most Popular Game), της Μαξίν Μπράντι, και ακόμα και στις οδηγίες του παιχνιδιού. Καθώς ο καθηγητής Ραλφ Άνσπακ μαχόταν εναντίον των Αδελφών Πάρκερ και την τότε μητρική τους εταιρεία, General Mills, στο σήμα κατατεθέν της Monopoly, αρκετή από την ιστορία της Monopoly είχε “επανασκαφεί”.

Εξαιτίας των μακροχρόνιων δικαστικών διαδικασιών, το νόμιμο κύρος των σημάτων κατατεθέντων των αδελφών Parker στο παιχνίδι δεν είχε αποκατασταθεί μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’80. Η ονομασία του παιχνιδιού παραμένει κατοχυρωμένο σήμα κατατεθέν των αδελφών Parker, όπως και τα συγκεκριμένα σχεδιαστικά στοιχεία. Η τρέχουσα μητρική εταιρεία των Parker, Hasbro, αναγνωρίζει μόνο τον ρόλο του Ντάροου στη δημιουργία του παιχνιδιού. Ο καθηγητής Άνσπακ εξέδωσε ένα βιβλίο σχετικά με τις έρευνές του, με τον τίτλο “Monopoly: η Απάτη των Δισεκατομμυρίων” (The Billion Dollar Monopoly Swindle) που επανεκδόθηκε ως “το σκάνδαλο της Monopoly” (Monopolygate), στο οποίο αναλύει τη γνώμη του πάνω στην σκόπιμη αποσιώπηση της πρώιμης ιστορίας της Monopoly.

Πάνω απ ‘όλα, η υπόθεση Monopoly εγείρει το ερώτημα ποιος πρέπει να λάβει τα εύσημα για μια εφεύρεση και πώς. Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν τους αδερφούς Ράιτ – οι οποίοι κατέθεσαν το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας τους την ίδια μέρα με τη Λίζι Μάγκι – αλλά δεν θυμούνται τους άλλους αεροπόρους που επίσης προσπάθησαν να πετάξουν. Η παροιμία ότι “η επιτυχία έχει πολλούς πατέρες, αλλά θυμόμαστε μόνο έναν”, είναι αληθινή – για να μην πούμε τίποτα για τις μητέρες της επιτυχίας.