Ορθόδοξος Πίστη και Ιατρική Επιστήμη» - Η του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης για τα 100 χρόνια από την ίδρυση του

Σε μία κατάμεστη αίθουσα, στο ΑΠΘ, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο της συμπλήρωσης 100 χρόνων από την ίδρυση του, με την παρουσία και ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου και θέμα «Ορθόδοξος Πίστη και Ιατρική Επιστήμη».

Η εκδήλωση άνοιξε με ομιλία του προέδρου του συλλόγου Νίκου Νίτσα ο οποίος έκανε μια μικρή αναδρομή στο έργο των γιατρών της Θεσσαλονίκης ενώ ταυτόχρονα μίλησε για την ιατρική, ως διακονία και προσφορά, η οποία «συναντά την πνευματική μας κλήση να στηρίξουμε και να θεραπεύσουμε τον άνθρωπο, ως εικόνα του Θεού». Την ομιλία του προέδρου του ΙΣΘ ακολούθησαν οι ομιλίες του αν. καθηγητή ιατρικής του ΑΠΘ Νικόλαου Λαζαρίδη με θέμα «Τα μηνύματα των Αγίων Αναργύρων στο σύγχρονο ιατρό» και του τ. κοσμήτορος της Σχολής Επιστημών Υγείας ΑΠΘ Θεόδωρου Δαρδαβέση με θέμα «ΤΑ ΑΓΙΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ». Η εκδήλωση -που πλαισιώνονταν από τις χορωδίες του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης και της Ιεράς Μητροπόλεως Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως- έκλεισε με την ομιλία και ευλογία του Οικουμενικού Πατριάρχη.    Στις προσφωνήσεις ο γενικός γραμματέας του ΙΣΘ Νίκος Μπάτζιος τόνισε ότι «αιώνες τώρα οι Άγιοι Πατέρες της Ορθοδοξίας αποκαλούν την Εκκλησία ως το πρώτο τη τάξει θεραπευτήριο των σωμάτων και των ψυχών ημών στο οποίο από κοινού με τους γιατρούς θα… εφημερεύουν, θα διακονούν και θα προστατεύουν» Πρόσθεσε ότι «σήμερα, κλήρος και λαός συμμετέχουμε στην καταγραφή και διαιώνιση της κοινής ζώσας ιστορίας μας Στη δε επέτειο των… 200 χρόνων του ΙΣΘ, όταν κάποιοι άλλοι συνάδελφοι του μέλλοντος θα κληθούν να κάνουν μια αναδρομή της ιστορίας μας, θα διαπιστώσουν ότι στην επέτειο του πρώτου αιώνα είχαμε τη μέγιστη ευλογία και τιμή της παρουσίας του πνευματικού ηγέτη των 300.000.000 ορθοδόξων όλου του κόσμου, του Πατριάρχη του Γένους ο οποίος εκπροσωπεί και ενώνει τη μακραίωνη ιστορία του βυζαντινού και μεταβυζαντινού ελληνισμού»   Γιατί δημιουργήθηκε ο ΙΣΘ   «Η συλλογική παρουσία των γιατρών της πόλης μας ξεκινάει 2 χρόνια ύστερα από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το 1914, ως Ιατρικός Σύνδεσμος Θεσσαλονίκης. Όταν 10 χρόνια μετά ιδρύονταν με κυβερνητικό διάταγμα ο Ιατρικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης η πόλη μας ήταν ανάστατη από την άφιξη προσφύγων» είπε ο πρόεδρος του ΙΣΘ Νίκος Νίτσας και συμπλήρωσε «από τον Πόντο την Ιωνία και τις γύρω περιοχές καταφθάνει μεγάλος αριθμός Ελλήνων γιατρών αλλά και άλλων μη γιατρών οι οποίοι… εμπειρικά «ασκούν» το ιατρικό επάγγελμα. Σύγχυση επικρατεί στην πόλη για το ποιος είναι επιστήμων γιατρός και ποιος είναι… ψευτογιατρός άρα και επικίνδυνος για τη δημόσια υγεία. Το πρόβλημα αυτό έρχεται να λύσει η δημιουργία του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης. Η υποχρεωτική εγγραφή όλων των γιατρών στον σύλλογο μας ήταν θέμα αρκετά δύσκολο και ολοκληρώθηκε σε τρία χρόνια, δηλαδή το 1927. Τότε οι εγγεγραμμένοι γιατροί ήταν 378 εκ των οποίων 331 Έλληνες, 33 Ισραηλίτες, 13 Αρμένιοι και ένας Ιταλός. Καθώς η Ιατρική Σχολή Θεσσαλονίκης ιδρύθηκε το 1942 οι πρώτοι γιατροί μέλη του ΙΣΘ ήταν απόφοιτοι κατά πλειοψηφία των Ιατρικών Σχολών των Αθηνών  και της Κωνσταντινουπόλεως, αλλά και απόφοιτοι πανεπιστημίων της Γαλλίας, Ρωσίας, Γερμανίας, Αυστρίας, Ιταλίας και Ρουμανίας. Πρωταρχικός στόχος του ΙΣΘ ήταν η διαμόρφωση τόσο του πλαισίου άσκησης  του ιατρικού λειτουργήματος όσο και του κώδικα ιατρικής δεοντολογίας σε μία εποχή που κανένα από τα δύο δεν ήταν αυτονόητα. Ο Ιατρικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης επέδειξε από νωρίς τον κοινωνικό προορισμό του και είχε ενεργό ρόλο σε ζητήματα κοινής ωφέλειας, υγιεινής και εν γένει Δημόσιας Υγείας. Παράλληλα ο ΙΣΘ στάθηκε αρωγός σε δράσεις που αφορούσαν στην ενίσχυση του κοινωνικού ιστού ενώ συνέδραμε στην οργάνωση των συσσιτίων, ήδη από τη δεκαετία του 1930 και στη διευθέτηση του επισιτιστικού ζητήματος στη διάρκεια της Κατοχής»   Η συνεργασία του ΙΣΘ με την Εκκλησία   Ο κ Νίτσας τόνισε ότι «από τη δεκαετία του 1930 ο ΙΣΘ ενίσχυε σε σταθερή βάση τους εράνους που διενεργούσε η Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης καθώς και τα φιλανθρωπικά σωματεία της πόλης. Συνέτρεξε σε έκτακτες περιπτώσεις τους πλημμυροπαθείς και σεισμοπαθείς στην ελληνική επικράτεια. Ειδικά για τον μεγάλο σεισμό της 20ης Ιουνίου 1978 στη Θεσσαλονίκη, η επίσκεψη των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου στα νοσοκομεία και τους καταυλισμούς και τα συμπεράσματα που προέκυψαν οδήγησαν στη διατύπωση συγκεκριμένων προτάσεων για τη διασφάλιση της υγιεινής και την αντιμετώπιση του ζητήματος της νοσοκομειακής και εξωνοσοκομειακής περίθαλψης. Ο Ιατρικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης είχε, επιπλέον, την ευαισθησία να εγκύψει σε μεμονωμένες περιπτώσεις που έχρηζαν φροντίδας. Χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση νεφροπαθούς μοναχού της Ιεράς Σκήτης Κουτλουμουσίου, για τον οποίο ο Σύλλογος εξασφάλισε τη λειτουργία μηχανήματος αιμοκάθαρσης»   Εκατό χρόνια μετά την ίδρυση του, στον ΙΣΘ είναι εγγεγραμμένα πάνω από 9500 γιατροί - μέλη και αποτελεί δια νόμου τον επίσημο σύμβουλο της πολιτείας σε θέματα δημοσίας υγείας. Υπό την κατοχή του ΙΣΘ βρίσκονται δύο ιδιόκτητα ακίνητα στα οποία, εκτός των γραφείων που στεγάζουν τις υπηρεσίες, διαθέτουν και δύο αίθουσες πλήρως εξοπλισμένες για την διενέργεια συνεδρίων. Επίσης από το 2017 το πρώτο και μοναδικό επαγγελματικό ταμείο ασφάλισης υγειονομικών συστήθηκε από τον Ιατρικό σύλλογο Θεσσαλονίκης. Στο πλαίσιο της εξωστρέφειας του ΙΣΘ τρέχει το πρόγραμμα δράσεων #εμβολιά_ΖΩ το οποίο ξεκίνησε επίσης το 2017 με στόχο την επιστημονική ενημέρωση των πολιτών σε θέματα πρόληψης και εμβολιασμών, καθώς και  τη συνεχή παρουσία του ΙΣΘ  από το 2019 στην Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης με περίπτερο και δράσεις ενημέρωσης των επισκεπτών και των συμπολιτών μας σε φλέγοντα θέματα σωματικής και ψυχικής υγείας.    Σε πανδημίες, πολέμους και κρίσεις   Ιδιαίτερη μνεία έκανε ο πρόεδρος του ΙΣΘ στην συνεισφορά του Ιατρικού συλλόγου Θεσσαλονίκης κατά τους πρώτους μήνες της πανδημίας Covid 19 με χαρακτηριστικό παράδειγμα την προμήθεια και διάθεση μέσων ατομικής προστασίας στα μέλη μας, στα νοσοκομεία της πόλης μας και στους φοιτητές του Ιατρικού τμήματος του ΑΠΘ. «Είναι σημαντικό ότι ο Ιατρικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης δεν περιόρισε την προσφορά του στα όρια του ελληνικού κράτους, αλλά συνέδραμε σε κάθε περίπτωση όπου και αν υπήρχε ανάγκη. Ενίσχυσε οικονομικά και ιατροφαρμακευτικά τα θύματα πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία, το Ιράκ, τον Λίβανο, και πρόσφατα στην Ουκρανία. Ανάλογη στήριξη, με μεγαλύτερη διάρκεια και μεγαλύτερο εύρος δράσεων, υπήρξε μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο μας». Όλα αυτά τα 100 χρόνια ο ΙΣΘ ανέλαβε πρωτοβουλίες και συμμετείχε στην οργάνωση ιδρυμάτων υγειονομικής φύσης. Παράλληλα, συνέδραμε και συμπορεύτηκε με τον ιατρικό κόσμο και την πανεπιστημιακή κοινότητα της πόλης. Ενήργησε αποτελεσματικά στη μετάδοση της επιστημονικής γνώσης και των ιατρικών εξελίξεων με τη διοργάνωση συνεδρίων, διαλέξεων και την έκδοση σχετικών εντύπων όπως το περιοδικό μας Ιατρικά Θέματα, συμβάλλοντας  στην αριστεία και την συνεχιζόμενη ιατρική εκπαίδευση. «Συμπερασματικά σε αυτά τα 100 χρόνια ο ΙΣΘ αντιμετώπισε προκλήσεις και κρίσεις πάντοτε όμως με αποφασιστικότητα και αφοσίωση. Η ιστορία του συλλόγου είναι γεμάτη από στιγμές που καταδεικνύουν το ήθος, την υπευθυνότητα και την αγάπη των γιατρών αυτής της πόλης για το λειτούργημά τους και την κοινωνία. Αναλογιζόμενοι το παρελθόν αποτίνουμε φόρο τιμής στους προκατόχους μας και σε όλους όσοι έθεσαν τις βάσεις για ό,τι απολαμβάνουμε εμείς σήμερα. Κοιτάζοντας δε το μέλλον δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε με την ίδια αφοσίωση και πάθος. Ένα μέλλον που θα χαρακτηρίζεται από τεκτονικές αλλαγές στον χώρο της υγείας με την εξάπλωση της ιατρικής της ακριβείας αλλά και την τεχνική νοημοσύνη».   Ανάλογη εκδήλωση πριν από… 33 χρόνια   Ο κ Νίτσας θύμισε ότι το 1991 αποφασίστηκε ομόφωνα από το ΔΣ του ΙΣΘ να τιμηθούν οι Άγιοι Ανάργυροι, Κύρος και Ιωάννης, ως προστάτες των γιατρών και να ανακηρυχθεί η ημέρα εορτής τους η 31 Ιανουαρίου, ως ημέρα των γιατρών της πόλης. Στο πλαίσιο εκείνων των εκδηλώσεων πραγματοποιήθηκε και η ομιλία με θέμα «Ϋγεία και Θρησκεία». «Σήμερα 33 χρόνια μετά συγκεντρωθήκαμε για να επισημάνουμε τη Σχέση της Ορθόδοξης Πίστης με την Ιατρική επιστήμη στο πλαίσιο των εορτασμών των 100 χρόνων από την δημιουργία του ΙΣΘ. Στην εποχή μας, η ιατρική επιστήμη όπως προανέφερα προχωρεί με γρήγορους ρυθμούς, προσφέροντας ελπίδα και θεραπεία σε εκατομμύρια ανθρώπους. Παράλληλα, η Εκκλησία μας, με την πνευματική της σοφία, μας καθοδηγεί στην κατανόηση της σημασίας της ζωής ως θείου δώρου και της φροντίδας του ανθρώπου ως ολοκληρωμένης ύπαρξης—σώματος και ψυχής. Στόχος της σημερινής μας εκδήλωσης είναι να αναδείξουμε τη σύνδεση της ιατρικής με την ορθόδοξη πίστη, να υπενθυμίσουμε σε όλους μας τη θεμελιώδη αξία της αγάπης προς τον πλησίον, την οποία τόσο πλούσια δίδαξε ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός. Η ιατρική, ως διακονία και προσφορά, συναντά την πνευματική μας κλήση να στηρίξουμε και να θεραπεύσουμε κάθε ανθρώπινο πρόσωπο, ως εικόνα του Θεού. Η πνευματική διάσταση της ανθρώπινης ζωής και η επιστημονική προσέγγιση της υγείας συνεργάζονται με σκοπό την ολοκληρωμένη φροντίδα του ανθρώπου τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Για τον λόγο αυτό η Ιατρική επιστήμη επιβάλλεται να συνυπάρχει με την Ορθόδοξη πίστη και αυτή η συνύπαρξη οδηγεί σε μια προσέγγιση που τιμά τη ζωή και μπορεί να στηρίξει τον άνθρωπο στις πιο δύσκολες στιγμές του είτε ως θεραπευτή είτε ως ασθενή»     Γιατί η έκβαση χειρουργείου είναι για άλλον καλή και για άλλον όχι;   Ο αναπληρωτής καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ Νικόλαος Λαζαρίδης αναφέρθηκε στο έργο των Αγίων Αναργύρων και στο αντίκτυπο που είχε στην άσκηση της ιατρικής μέχρι σήμερα. Χαρακτηριστικά επεσήμανε ότι «Ο γιατρός καλείται να μη λυγίσει, να μην εκπέσει, να μην υποχωρήσει, μπροστά στην προϊούσα εκφυλιστική πορεία της ασθένειας του πάσχοντος, στην ανθρώπινη υπαρκτή οδύνη που νιώθουμε όλοι οι ιατροί μπροστά στον πόνο των ασθενών μας, τα ορατά και αόρατα δάκρυά τους, τη συντριβή της καρδιάς τους, όταν συναισθανόμαστε την ιταμότητα μας μπροστά στην απώλεια. Η βεβαιότητα της αιωνιότητος όμως είναι λυτρωτική. Πόσες φορές προβληματιστήκαμε γιατί η ίδια θεραπεία είναι αποτελεσματική σε έναν ασθενή μας και ανεπαρκής σε κάποιον άλλον; Γιατί η έκβαση ενός χειρουργείου είναι για άλλον καλή και για άλλον όχι; Ο γιατρός δεν απελπίζεται όταν μονολογεί “Έκανα ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατόν, τώρα τον λόγο τον έχει ο Θεός”. Είναι απόδειξη αισιοδοξίας, εμπιστοσύνης, πίστης, βεβαιότητας στον Παντοκράτορα και Κύριο τη ζωής».

Ο τέως κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών Υγείας, του ΑΠΘ Θεόδωρος Δαρδαβέσης αναφέρθηκε στα αγιάσματα της πόλης όπως «του Tιμίου Προδρόμου, του Αγίου Δημητρίου, του Οσίου Δαυιδ (Αγίας Ζώνης), της Ιεράς Μονής Αγίας Θεοδώρας, της Παναγίας Ελεούσης, της Αγίας Φωτεινής, της Παναγίας Λαοδηγήτριας, της Αγίας Σολομονής, των Αγίων Αναργύρων και του Αγίου Παύλου Αυτά είναι, επιγραμματικά, τα Αγιάσματα της πόλεως της Θεσσαλονίκης, που επιβεβαιώνουν το ζωτικό ρόλο του υδάτινου στοιχείου και αναδεικνύουν τον καθαρτικό, ιαματικό και φωτιστικό χαρακτήρα του, στο πλαίσιο της Ορθόδοξης Χριστιανικής παράδοσης.    «Ασθενούντας θεραπεύετε…»   Στην ομιλία του ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος μίλησε για την… αποστολική ευθύνη την οποία επιφόρτισε η Εκκλησία τους γιατρούς. Όπως είπε χαρακτηριστικά «Ασκείτε, αγαπητοί ιατροί, μία επιστήμη αιχμής. Διακονείτε τον άνθρωπο, σώζετε ζωές, χαρίζετε ευρωστία. Εις την αγίαν αποστολή σας διαφυλάσσεται η αξιολογική παρακαταθήκη της Ορθοδοξίας, η οποία αποδίδει στο ανθρώπινο πρόσωπο απόλυτον τιμή και ιερότητα. Το θεάρεστο έργο σας, όχι μόνον δεν είναι πεδίο συγκρούσεως πίστης και επιστήμης, αλλά χώρος συνεργασίας και αλληλοπερικολλήσεως αυτών των δύο εξόχων πνευματικών μεγεθών επ’ αγαθώ του ανθρώπου και της κοινωνίας» Απευθυνόμενος στον πρόεδρο του ΙΣΘ Νίκο Νίτσα ο Παναγιώτατος επεσήμανε ότι η παρουσία του στις εκδηλώσεις του συλλόγου για τα 100 χρόνια από την ίδρυση του διατρανώνει την ιδιαίτερη τιμή που επιφυλλάσει η Εκκλησία και το Οικουμενικο Πατριαρχείο προς τους γιατρούς και να τονίσει την αγάπη τους στη βιωματική συνάφεια «συνάφεια των χριστιανικών ηθικών παραδόσεων προς τις Ιπποκρατικές αρχές, τις τόσο επίκαιρες εις τους σημερινούς καιρούς των πολλαπλών συγχύσεων. Οι θρησκείες και οι κοινωνίες ετίμησαν το ιατρικό επάγγελμα, αναγορεύοντας το εις λειτούργημα. Όμως αγαπητοί, μη λησμονείτε, ότι η προαγωγή του επαγγέλματος εις λειτούργημα και του επαγγελματίου εις λειτουργόν, είναι προσωπικόν, πνευματικής φύσεως άθλημα. Συνειδητή, εσωτερική επιλογή είναι και η εφαρμογή της, εις την καθ’ ημέραν πράξη. Αυτοπροαίρετως, άσκηση αρετής. Ο Κύριος ημών, Ιησούς Χριστός, ως ιατρός ψυχών και σωμάτων, εθεράπευε ασθενείς και ανακούφιζε πάσχοντες. Με το «ασθενούντας θεραπεύετε», αυτήν την φιλάνθρωπον δραστηριότητα παρήγγειλε και εις τους Αποστόλους, όταν τους απέστειλε προς τα έθνη. Τη θεϊκή, αυτήν, επιταγή επικαιροποιεί η Εκκλησία και δια αυτού του τρόπου, επιφορτίζει τους ιατρούς με αποστολική ευθύνη».   Στην εκδήλωση παρέστησαν μεταξύ άλλων ο υφυπουργός εσωτερικών (Μακεδονίας - Θράκης)Κώστας Γκιουλέκας, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Στέλιος Αγγελούδης, αντιπεριφερειάρχες κεντρικής Μακεδονίας, εκπρόσωποι κομμάτων και δήμων του νομού Θεσσαλονίκης, διοικητές νοσοκομείων και υγειονομικών περιφερειών, ο πρόεδρος του ΠΙΣ Αθανάσιος Εξαδάκτυλος,  εκπρόσωποι των δικαστικών και στρατιωτικών αρχών, οι πρυτάνεις του ΑΠΘ και του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος, ο Μητροπολίτης Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς Ιουστίνος -ως εκπρόσωπος της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος- ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Φιλόθεος, οι Μητροπολίτες Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως Βαρνάβας, Κασσανδρείας Νικόδημος, Αμορίου Νικηφόρος και Σμύρνης Βαρθολομαίος.     (Oλόκληρη την εκδήλωση μπορείτε να την παρακολουθήσετε εδώ: ) https://youtu.be/MKG7aAnIOQg