Εγκαίνια έκθεσης: «Εσύ τι θα έπαιρνες μαζί σου; Ξεριζωμός/Borders» στο ΛΕΜΜ-Θ

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η έκθεση - εγκατάσταση της Μαρίας Μπελιβάνη στο Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης (ΛΕΜΜ-Θ), με τίτλο «Εσύ τι θα έπαιρνες μαζί σου; Ξεριζωμός / Βorders».

Πηγή έμπνευσης για την έκθεσή της υπήρξαν οι περιοδικές εκθέσεις του Mουσείου: «Θεσσαλονίκη Πόλις Εύξεινος-Πολύξενος» και «Οι Δύο ‘Όχθες Της Νοσταλγίας. Ιστορίες Προσφυγικών Οικογενειών».

Στην κατάμεστη αίθουσα του ΛΕΜΜ-Θ, την εκδήλωση προλόγισαν ο Γενικός Διευθυντής του ΛΕΜΜ-Θ, Ζήσης Σκαμπάλης, η Πρόεδρος του ΛΕΜΜ-Θ δρ. Μαριάννα Βιλδιρίδη Χατζητόλιου, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Παιδείας και Αθλητισμού του Δήμου Θεσσαλονίκης, Έλλη Χρυσίδου. Ο γνωστός συγγραφέας – λογοτέχνης Γιώργος Σκαμπαρδώνης διάβασε ένα κείμενο από τη συλλογή διηγημάτων του Νοέμβριος και η Χριστίνα Αγγελοπούλου ένα απόσπασμα από το μυθιστόρημα του παππού της Στρατή Μυριβήλη Η Παναγιά η Γοργόνα.

Αντλώντας στοιχεία από ιστορικές πηγές και από το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού, η έκθεση αναφέρεται στις μετακινήσεις πληθυσμών που διαμόρφωσαν την ταυτότητα της πόλης τον 20ο αιώνα. Στους Μικρασιάτες, Πόντιους και Αρμένιους που έφτασαν πρόσφυγες διωγμένοι από τα μέρη των προγόνων τους, στον μουσουλμανικό πληθυσμό που αποχώρησε αναγκαστικά από την πόλη κατά την Ανταλλαγή μετά το 1922, στους Εβραίος που εκτοπίστηκαν και εξοντώθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης το 1943, δηλαδή στα τραγικά γεγονότα που καθόρισαν τη φυσιογνωμία της πόλης, όπως είναι σήμερα. Με ακουαρέλες, γύψινα γλυπτά, χάρτες με μετωνυμίες, κείμενα στα ελληνικά, αρμένικα, λαντίνο, τουρκικά.

Στα εμπνευσμένα από φωτογραφίες και αφηγήσεις προσφύγων έργα της έκθεσης, διακρίναμε: στα πορτραίτα, μια εκδοχή των φαγιούμ χωρίς την κέρινη μελαγχολία, αλλά με την ελπιδοφόρα λυρική ευκινησία της υδατογραφίας στους χάρτες με τις αποχαιρετιστήριες φράσεις αντί τοπωνυμίων, τη βαθύτατη μετωνυμία του ξεριζωμού στους γύψινους μπόγους, τον «παγωμένο» χρόνο της βίαιης μετακίνησης στο ηχητικό περιβάλλον των αναζητήσεων του Ερυθρού Σταυρού, ένα ύστατο «χαίρε». Στο ερώτημα της έκθεσης ακούμε ήδη τη σιωπή ως απάντηση απέναντι στον πόνο: από τα βουβά, σκόρπια υφάδια άντλησε και αντλεί πληρότητα η συλλογική ζωή.

Η Μαρία Μπελιβάνη είναι κατά βάση εννοιολογικός καλλιτέχνης. Χρησιμοποιεί τη ζωγραφική, τη γλυπτική την εγκατάσταση και το γραπτό λόγο για να προτείνει ιδέες. Η πινελιά της είναι ρευστή αλλά και δυνατή, αποκαλυπτική, διεισδυτική και τελικά τρυφερή προς το ανθρώπινο πρόσωπο. Η ικανότητά της να χειρίζεται το ανθρώπινο θέμα με ευαισθησία και συμπόνια αλλά ταυτόχρονα με ειλικρίνεια και διαύγεια εξηγεί τη βαθιά επίδραση που ασκεί η τέχνη της στο θεατή.

Η φιλοξενία εικαστικών στο Λαογραφικό και Εθνολογικό μουσείο Μακεδονίας – Θράκης είναι μέρος της φιλοσοφίας του Mουσείου, το οποίο ενθαρρύνει δημιουργικούς καλλιτέχνες να εμπνευστούν από τις συλλογές του, να ερευνήσουν το πλούσιο υλικό του, και έτσι να διαμορφώσουν νέες ερμηνείες, συνδέσεις και αναγνώσεις.

 Η Μαρία Μπελιβάνη ποζάρει μπροστά στις ακουαρέλες που περιλαμβάνονται στην έκθεση «Εσύ τι θα έπαιρνες μαζί σου; Ξεριζωμός / Borders» στο ΛΕΜΜ-Θ

 Η Μαρία Μπελιβάνη ποζάρει μπροστά στις ακουαρέλες που περιλαμβάνονται στην έκθεση «Εσύ τι θα έπαιρνες μαζί σου; Ξεριζωμός / Borders» στο ΛΕΜΜ-Θ

 Δρ. Μαριάννα Βιλδιρίδη-Χατζητόλιου (Πρόεδρος του ΛΕΜΜ-Θ), Γιώργος Σκαμπαρδώνης (συγγραφέας – λογοτέχνης), Μαρία Μπελιβάνη (εικαστικός), Χριστίνα Μυσιρλόγλου

 Μαρία Μπελιβάνη (εικαστικός), Δρ. Μαριάννα Βιλδιρίδη-Χατζητόλιου (Πρόεδρος του ΛΕΜΜ-Θ)

 Μαρία Μπελιβάνη (εικαστικός), Διογένης Μαριόλας, Δρ. Μαριάννα Βιλδιρίδη-Χατζητόλιου (Πρόεδρος του ΛΕΜΜ-Θ)

 Δρ. Μαριάννα Βιλδιρίδη-Χατζητόλιου (Πρόεδρος του ΛΕΜΜ-Θ), Χριστίνα Ταχιάου

Δημήτρης Κατσαντώνης, Δρ. Μαριάννα Βιλδιρίδη-Χατζητόλιου (Πρόεδρος του ΛΕΜΜ-Θ), Μαρία Μπελιβάνη (εικαστικός), Γιώργος Βιλδιρίδης