Τι θα οδηγήσει στην εξαφάνιση της ανθρωπότητας; Η κλιματική αλλαγή δεν είναι η απάντηση

Ο Bill Gates έχει ισχυριστεί ότι «η κλιματική αλλαγή δεν θα είναι αυτή που θα οδηγήσει στην εξαφάνιση της ανθρωπότητας». Παρά το γεγονός ότι έχει δαπανήσει τεράστια ποσά από την περιουσία του, ύψους 122 δισεκατομμυρίων δολαρίων, για να καταπολεμήσει την κλιματική αλλαγή, ο ιδρυτής της Microsoft λέει τώρα ότι οι παγκόσμιοι ηγέτες θα πρέπει να επικεντρωθούν σε άλλα ζητήματα.

Εφόσον η κλιματική αλλαγή δεν θα είναι ο λόγος καταστροφής της ανθρώπινης φυλής, τι είναι αυτό που θα την προκαλέσει; Σύμφωνα με τους ειδικούς, η ανθρωπότητα είναι πολύ πιθανότερο να αυτοκαταστραφεί πριν γίνουν αισθητά τα χειρότερα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τον αφανισμό της ανθρωπότητας

Από τα ισχυρά μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης που δημιουργούνται σε εργαστήρια σε όλο τον κόσμο, μέχρι καταστροφικά βιολογικά όπλα, η ανθρωπότητα δημιουργεί γρήγορα τα εργαλεία της δικής της καταστροφής. Ωστόσο, οι επιστήμονες που μελετούν τους λεγόμενους «υπαρξιακούς κινδύνους» πιστεύουν ότι η μεγαλύτερη απειλή από όλες είναι ο επικείμενος κίνδυνος ολικού πυρηνικού πολέμου.

Ο δρ Rhys Crilley, ειδικός στις διεθνείς σχέσεις από το Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, δήλωσε στη Daily Mail: «Η βασική διαφορά είναι ο χρόνος: η κλιματική αλλαγή εξελίσσεται μέσα σε δεκαετίες, ενώ ο πυρηνικός πόλεμος θα μπορούσε να τερματίσει τον πολιτισμό μέσα σε λίγες ώρες».

Και πρόσθεσε: «Η κλιματική αλλαγή είναι μια αργή κρίση που ήδη διαμορφώνει τον κόσμο μας αλλά θα χειροτερέψει στο μέλλον, ενώ τα πυρηνικά όπλα ενέχουν την πιθανότητα άμεσης, ολοκληρωτικής καταστροφής του πλανήτη».

Η απειλή ενός ολικού πυρηνικού πολέμου

Σε ανοιχτή επιστολή πριν από τη σύνοδο COP30 για το κλίμα του ΟΗΕ στη Βραζιλία, ο Bill Gates ισχυρίστηκε ότι η κλιματική αλλαγή δεν είναι η μεγαλύτερη απειλή για την ανθρωπότητα. Αν και ο 70χρονος δισεκατομμυριούχος παραδέχτηκε ότι η κλιματική αλλαγή θα «βλάψει τους φτωχούς περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον», υποστήριξε επίσης ότι η «καταστροφολογική προοπτική» ήταν λανθασμένη. Έγραψε: «Οι άνθρωποι θα μπορούν να ζουν και να ευημερούν στις περισσότερες περιοχές της Γης για το προβλέψιμο μέλλον».

Παρόλα αυτά, αν και οι ειδικοί συμφωνούν ότι η κλιματική αλλαγή δεν είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος, υπάρχει αμφιβολία σχετικά με το αν οι άνθρωποι θα μπορούν πραγματικά να «ζουν και να ευημερούν» στο μέλλον. Ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους για τη μακροπρόθεσμη συνέχεια της ανθρωπότητας είναι η απειλή ενός ολικού πυρηνικού πολέμου. Αυτό που καθιστά την κατάσταση ανησυχητική είναι ότι η ιδέα ότι αυτά τα όπλα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν δεν είναι πλέον τόσο μακρινή προοπτική.

Ο δρ Crilley λέει: «Αυτοί οι κίνδυνοι δεν είναι θεωρητικοί: τα όπλα υπάρχουν, οι εντάσεις μεταξύ των πυρηνικών κρατών χειροτερεύουν και φαίνεται ότι τα κράτη με πυρηνικά όπλα είναι όλο και πιο πρόθυμα να χρησιμοποιήσουν βία για να πετύχουν τους στόχους τους, ενώ απειλούν με χρήση πυρηνικών όπλων. Επιπλέον, ξέρουμε ότι συμβαίνουν ατυχήματα και λανθασμένοι υπολογισμοί και ότι ήταν κυρίως θέμα τύχης που δεν υπήρξε πυρηνική σύγκρουση κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου».

Αυτό είναι ήδη μια τρομακτική προοπτική, αλλά η έρευνα δείχνει ότι ακόμη και ένας σχετικά περιορισμένος πυρηνικός πόλεμος θα σήμαινε το τέλος της ανθρωπότητας. Όταν εκρήγνυνται ατομικές βόμβες, προκαλούν τεράστιες φωτιές που εκτοξεύουν στήλες στάχτης και σκόνης στην ατμόσφαιρα. Όπως η έκρηξη ενός υπερ-ηφαιστείου, αυτό το σύννεφο σκόνης θα μπλοκάρει τον ήλιο για πολλά χρόνια και θα ψύξει τον πλανήτη σε μια «πυρηνική χειμερινή περίοδο».

Χρησιμοποιώντας σύγχρονα κλιματικά μοντέλα, οι ερευνητές έχουν δείξει ότι μια πυρηνική ανταλλαγή θα βύθιζε τον πλανήτη σε μια «μικρή πυρηνική εποχή των παγετώνων» που θα διαρκούσε χιλιάδες χρόνια. Η μειωμένη ηλιακή ακτινοβολία θα μειώσει τις παγκόσμιες θερμοκρασίες έως και 10˚C για σχεδόν μια δεκαετία, καταστρέφοντας την παγκόσμια γεωργική παραγωγή. Μελέτες υποδηλώνουν ότι μια «μικρή» εμπλοκή με μόλις 100 κεφαλές θα κατέρρεε το παγκόσμιο σύστημα τροφίμων και θα προκαλούσε περίπου δύο δισεκατομμύρια θανάτους από πείνα μέσα σε δύο χρόνια.

«Υπάρχουν πάνω από 12.000 πυρηνικές κεφαλές στα συνολικά οπλοστάσια των πυρηνικών κρατών, οπότε ένας μεγάλης κλίμακας πυρηνικός πόλεμος πιθανότατα θα σήμαινε εξαφάνιση για τον πλανήτη», λέει ο δρ Crilley. «Είναι σαφές για μένα ότι η αποτροπή του πυρηνικού πολέμου παραμένει μία από τις πιο επείγουσες ευθύνες της ανθρωπότητας».

Φόβοι και για τα βιολογικά όπλα

Εκτός από τον κίνδυνο που θέτουν τα πυρηνικά όπλα, ορισμένοι ερευνητές ανησυχούν όλο και περισσότερο για την απειλή των σχεδιασμένων βιολογικών όπλων. Από το 1973, όταν οι επιστήμονες δημιούργησαν τα πρώτα γενετικά τροποποιημένα βακτήρια, η ανθρωπότητα αυξάνει σταθερά την ικανότητά της να δημιουργεί θανατηφόρες ασθένειες. Χάρη σε τεράστια επιτεύγματα στην τεχνητή νοημοσύνη, αυτά τα τροποποιημένα βακτήρια ή ιοί είναι πλέον ακόμη πιο εύκολο να δημιουργηθούν.

Αυτό ενδεχομένως θέτει τα βιολογικά όπλα στα χέρια τεχνολογικά προηγμένων τρομοκρατικών ομάδων ή παραβατικών κρατών, αυξάνοντας δραματικά τον κίνδυνο. Ακόμη και μια ακούσια διαρροή από μια ερευνητική εγκατάσταση έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει μια πανδημία που ξεπερνά κάθε προηγούμενο γεγονός στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Ο Otto Barten, ιδρυτής του Παρατηρητηρίου Υπαρξιακού Κινδύνου, δήλωσε στη Daily Mail: «Αν και οι φυσικές πανδημίες παραμένουν πολύ σοβαρός κίνδυνος, είναι πολύ πιθανό να μην προκαλέσουν την πλήρη εξαφάνισή μας. Ωστόσο, οι ανθρωπογενείς πανδημίες μπορεί να σχεδιαστούν ειδικά για μέγιστη αποτελεσματικότητα, με τρόπο που δεν συμβαίνει στη φύση. Η πιθανότητα η συνεχής δημοκρατικοποίηση της βιοτεχνολογίας να οδηγήσει κάποιον να προσπαθήσει και να πετύχει τη δημιουργία μιας πανδημίας που προκαλεί πλήρη εξαφάνιση δεν είναι αμελητέα».

Είναι η κλιματική αλλαγή υπαρξιακός κίνδυνος;

Κι ενώ ο Bill Gates είναι σχεδόν βέβαιος ότι η κλιματική αλλαγή δεν θα καταστρέψει την ανθρωπότητα, οι ειδικοί δεν είναι τόσο σίγουροι. Ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν ακόμη ότι η κλιματική αλλαγή θα πρέπει να θεωρείται υπαρξιακός κίνδυνος, ισοδύναμος με την απειλή του πυρηνικού πολέμου. Αυτό δεν οφείλεται απαραίτητα στο ότι η κλιματική αλλαγή θα οδηγήσει σε σενάριο αποκάλυψης, αλλά στο πώς η αλλαγή του κλίματος τείνει να επιδεινώνει άλλες απειλές.

Ο δρ SJ Beard, ερευνητής στο Κέντρο Υπαρξιακού Κινδύνου του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, δήλωσε στη Daily Mail: «Δεν υπάρχει ρεαλιστικό σενάριο κλιματικής αλλαγής στο οποίο όλοι θα πεθάνουμε από θερμοπληξία ή θα πνιγούμε στις αυξανόμενες θάλασσες. Ωστόσο, η κλιματική αλλαγή μπορεί ακόμη να μας σκοτώσει έμμεσα. Μπορεί να αποσταθεροποιήσει την γεωπολιτική κατάσταση και να προκαλέσει Γ' Παγκόσμιο Πόλεμο, μπορεί να ωθήσει τους ανθρώπους σε επικίνδυνες γεωμηχανικές πειραματικές προσπάθειες, να προκαλέσει πανδημίες ή να διαταράξει τις αλυσίδες τροφίμων και άλλες προμήθειες, προκαλώντας κατάρρευση της παγκόσμιας οικονομίας».

Η κλιματική αλλαγή αναμένεται πλέον σίγουρα να έχει τεράστιο αντίκτυπο στον κόσμο, αυξάνοντας την ένταση ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως ξηρασίες, πλημμύρες και τροπικές καταιγίδες. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτό θα δημιουργήσει έλλειψη πόρων και θα οδηγήσει σε πρωτοφανή επίπεδα μετανάστευσης καθώς οι άνθρωποι θα εγκαταλείπουν τις πιο πληγείσες περιοχές. Με τη σειρά του, αυτό δημιουργεί αυξανόμενη αστάθεια που θα μπορούσε να γίνει το ιδανικό έδαφος για συγκρούσεις.