Μπορείς να φανείς απολύτως φυσιολογικός ενώ βρίσκεσαι σε πλήρη διαγραφή μνήμης; Η απάντηση, όσο τρομακτική κι αν ακούγεται, είναι "ναι". Και η επιστήμη το αποδεικνύει.
Τι είναι το blackout από το αλκοόλ και πώς λειτουργεί; Ένα blackout είναι μια κατάσταση κατά την οποία το άτομο, αν και είναι ξύπνιο και λειτουργικό, δεν αποθηκεύει τις αναμνήσεις που δημιουργούνται εκείνη την ώρα. Δεν πρόκειται για απώλεια συνείδησης, αλλά για απώλεια της ικανότητας του εγκεφάλου να καταγράψει μνήμες. Συνήθως προκαλείται από υψηλή κατανάλωση αλκοόλ σε σύντομο χρονικό διάστημα, η οποία επηρεάζει τον ιππόκαμπο, την περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για την αποθήκευση των νέων αναμνήσεων.
Το σοκαριστικό πείραμα του Donald Goodwin
Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, ο ψυχίατρος Donald Goodwin πραγματοποίησε μία από τις πιο αμφιλεγόμενες μελέτες στην ιστορία της νευροψυχολογίας. Σε ένα πλαίσιο που σήμερα θα θεωρούνταν ανήθικο, έδωσε σε αλκοολικούς ασθενείς μεγάλες ποσότητες bourbon (έως και μισό λίτρο μέσα σε τέσσερις ώρες), ώστε να παρατηρήσει πώς λειτουργεί η μνήμη κατά τη διάρκεια ενός blackout.
Οι συμμετέχοντες παρακολουθούσαν ερεθίσματα – από πορνογραφικές ταινίες μέχρι παιχνίδια και "φάρσες", όπως τη θέα ενός τηγανιού γεμάτου… νεκρά ποντίκια. Την επόμενη μέρα, δεν θυμόντουσαν τίποτα. Ήξεραν τι είχε συμβεί μόνο για περίπου 2 λεπτά μετά από κάθε γεγονός – αποδεικνύοντας ότι η βραχυπρόθεσμη μνήμη λειτουργεί, αλλά η μακροπρόθεσμη δεν καταγράφεται.
«Μαύρες» ζώνες με καθαρό βλέμμα: Συμπεριφέρονται φυσιολογικά, ενώ δεν θυμούνται τίποτα
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες φίλων και συγγενών, οι άνθρωποι που βρίσκονται σε blackout δεν φαίνονται να είναι εκτός ελέγχου. Αντιθέτως, μπορούν να μιλούν, να κινούνται και να παίρνουν αποφάσεις, χωρίς κανείς να υποψιαστεί ότι το μυαλό τους δεν καταγράφει τίποτα από όσα συμβαίνουν.
Ένα από τα πιο ανατριχιαστικά παραδείγματα ήταν η περίπτωση ενός 39χρονου πωλητή που ξύπνησε σε ξενοδοχείο, καθαρός και ντυμένος, με τις βαλίτσες του τακτοποιημένες – και χωρίς καμία ανάμνηση των προηγούμενων 5 ημερών. Η τελευταία του μνήμη ήταν από ένα μπαρ στο Σεντ Λούις. Είχε ταξιδέψει, κλείσει ξενοδοχείο, μιλήσει σε υπαλλήλους — όλα αυτά χωρίς να αποθηκευτεί ούτε μία ανάμνηση.
Μπορείς να καταλάβεις ότι είσαι σε blackout ενώ συμβαίνει;
Η απάντηση είναι… μερικές φορές, ναι. Κάποιοι συμμετέχοντες στις μελέτες του Goodwin περιέγραψαν ότι συνειδητοποιούσαν πως υπήρχε κενό μνήμης, ακόμα και ενώ η κατάσταση βρισκόταν σε εξέλιξη. Όπως ένας συμμετέχων είπε: «Ξαφνικά βρέθηκα να χορεύω, χωρίς να θυμάμαι τι έκανα τις προηγούμενες έξι ώρες.»
Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια ενός blackout
Η επιστήμη σήμερα επιβεβαιώνει αυτό που υποψιαζόταν ο Goodwin. Όπως εξηγεί ο Aaron White, από το National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (ΗΠΑ): "Το αλκοόλ καταστέλλει τη λειτουργία του ιππόκαμπου, ο οποίος δεν μπορεί να δημιουργήσει τη συνεχή καταγραφή των γεγονότων. Είναι σαν ένα προσωρινό κενό στην ταινία της ζωής σου."
Οι κίνδυνοι και τα μαθήματα από τις μαρτυρίες
Οι έρευνες αυτές – αν και αμφιλεγόμενες – αποκάλυψαν ένα βασικό στοιχείο: το ότι κάποιος φαίνεται καλά, δεν σημαίνει ότι είναι καλά. Η απώλεια μνήμης μπορεί να είναι εντελώς αόρατη στους άλλους, ενώ το άτομο μπορεί να κινδυνεύει (οδηγώντας, κάνοντας επικίνδυνες επιλογές, κ.λπ.).
Ο 39χρονος πωλητής φοβήθηκε τόσο πολύ από την εμπειρία του, που σταμάτησε να πίνει για δύο χρόνια. Και όπως λένε οι ερευνητές: οι μαύρες ζώνες μνήμης δεν είναι αστείες – είναι προειδοποιήσεις του εγκεφάλου ότι κάτι δεν πάει καλά.
Τελικά: Μήπως δεν θυμάσαι… επειδή δεν υπήρξε ποτέ ανάμνηση;
Αν νομίζεις ότι έχεις «ξεχάσει» κάτι που συνέβη ενώ ήσουν μεθυσμένος, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην το έχεις καταγράψει ποτέ. Δεν είναι θέμα κακής μνήμης. Είναι θέμα νευροβιολογίας. Κι όσο περισσότερο γνωρίζουμε, τόσο πιο υπεύθυνα μπορούμε να προστατεύσουμε τον εαυτό μας – και τους άλλους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΑΝΑΡΤΩΝΤΑΙ ME ΜΙΚΡΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΟΠΙΝ ΕΛΕΓΧΟΥ