Λύθηκε το μυστήριο του «διαστημικού παλμού» που μπέρδευε τους επιστήμονες για έναν χρόνο

Ένα ισχυρό σήμα από το διάστημα μπέρδευε τους επιστήμονες για έναν χρόνο. Η αιτία τελικά ήταν ένας ξεχασμένος δορυφόρος της NASA από το 1964.

Μετά από έναν χρόνο αβεβαιότητας και σεναρίων που κυμαίνονταν από εξωγήινους μέχρι μαύρες τρύπες, οι επιστήμονες ανακάλυψαν επιτέλους την πηγή ενός ανεξήγητου και εξαιρετικά ισχυρού παλμού που καταγράφηκε στη Γη από το διάστημα.

Ο παλμός, ο οποίος διήρκεσε μόλις 30 νανοδευτερόλεπτα, εντοπίστηκε τον Ιούνιο του 2024 από το ραδιοτηλεσκόπιο Australian Square Kilometre Array Pathfinder (ASKAP) και ήταν τόσο ισχυρός, που ξεπέρασε κάθε προηγούμενο σήμα εξωγήινης προέλευσης. Η ασυνήθιστη του ένταση έκανε πολλούς να εικάζουν ακόμα και την ύπαρξη άγνωστης τεχνολογίας ή την παρουσία μαύρης τρύπας. Η αλήθεια όμως ήταν πολύ πιο... γήινη.

Σύμφωνα με την πρόσφατη μελέτη, η προέλευση του παλμού δεν ήταν άλλο από έναν παλαιό δορυφόρο της NASA, ονόματι Relay 2, ο οποίος εκτοξεύτηκε το 1964 και τέθηκε εκτός λειτουργίας λιγότερο από έναν χρόνο αργότερα. Έκτοτε παραμένει σε τροχιά ως «διαστημικά σκουπίδια».

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το σήμα ίσως προκλήθηκε από στατικό ηλεκτρισμό που είχε συσσωρευτεί στο δορυφόρο και ξαφνικά απελευθερώθηκε ως παλμός. Μια άλλη πιθανή εξήγηση είναι ότι ο Relay 2 χτυπήθηκε από μικρομετεωροειδή – μικροσκοπικά κομμάτια διαστημικής ύλης – τα οποία ενδέχεται να προκάλεσαν στιγμιαία έκλυση πλάσματος και ενίσχυση του σήματος.

Η αποκάλυψη ότι ο παλμός προήλθε από έναν ανενεργό δορυφόρο καθησύχασε την επιστημονική κοινότητα, καθώς αρχικά θεωρήθηκε ότι πρόκειται για γρήγορη ραδιοέκρηξη (FRB) κοσμικής προέλευσης – ένα φαινόμενο που ακόμα και σήμερα παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανεξήγητο.

Το περιστατικό δεν είναι το μοναδικό που έχει προκαλέσει σύγχυση στην επιστήμη. Τον Σεπτέμβριο του 2023, ένα άλλο αινιγματικό σήμα, διάρκειας 90 δευτερολέπτων, ανιχνεύθηκε σε δύο διαφορετικά χρονικά σημεία μέσα σε έναν μήνα. Όπως αποδείχθηκε, προερχόταν από μια σειρά μεγατσουνάμι στην Ανατολική Γροιλανδία, τα οποία προκλήθηκαν από την κατάρρευση ενός παγετώνα και πυροδότησαν σεισμικά κύματα παγιδευμένα σε ένα στενό φιόρδ.

Όπως φαίνεται, η επιστήμη συνεχίζει να ξεδιαλύνει φαινόμενα που, αν και αρχικά μοιάζουν εξωπραγματικά, τελικά έχουν απόλυτα φυσικές – και συχνά αναπάντεχα κοντινές – εξηγήσεις.