Ο λόγος που το όνομα αρκετών χωρών της Ανατολής καταλήγει σε «σταν»

Ίσως να μην το έχετε παρατηρήσει ποτέ, αλλά υπάρχουν πολλές χώρες στην Ανατολή το όνομα των οποίων καταλήγει σε «σταν». Και αν μέχρι πρότινος πιστεύατε ότι κάτι τέτοιο μπορεί να ήταν ένα καθαρά τυχαίο γεγονός, το mentalfloss.com αναφέρει ότι υπάρχει εξήγηση πίσω από όλο αυτό και μάλιστα άκρως λογική.

Όλα, λοιπόν, ξεκίνησαν από τους Πρωτο-Ινδο-Ευρωπαίους, λαούς που μίλησαν την Πρωτο-Ινδο-ευρωπαϊκή γλώσσα (PIE), μια προϊστορική ευρασιατική γλώσσα που οι γλωσσολόγοι έχουν ανακατασκευάσει.

Από την συγκεκριμένη γλώσσα η ρίζα «στ» ή «σταν» βρήκε την εφαρμογή της και σε πολλές λέξεις στους διάφορους απογόνους της γλώσσας. Για παράδειγμα το ρωσικό «σταν» σημαίνει «οικισμός», άλλες σλαβικές γλώσσες το χρησιμοποιούν για να ορίσουν τις έννοιες «διαμέρισμα» ή «κράτος», ενώ στα Αγγλικά, η ρίζα δανείστηκε για να δημιουργηθούν οι λέξεις «στάση», «κατάσταση», «διαμονή» καθώς και άλλες έννοιες.

Παλαιότερα, ωστόσο, από την πλευρά τους οι αρχαίοι Ινδο-ιρανικοί λαοί –απόγονοι των Πρωτο-Ινδο-Ευρωπαίων που μετακόμισαν ανατολικά και νότια από την ευρασιατική στέπα- το χρησιμοποιούσαν για τις έννοιες «τόπος» ή «τόπος του».

Είναι αυτό το νόημα που χρησιμοποιείται σήμερα και για τα ονόματα των σύγχρονων χωρών, υιοθετώντας την έννοια του «σταν» μέσω γλωσσικής καταγωγής (Ουρντού και Pashto, οι αντίστοιχες επίσημες γλώσσες του Πακιστάν και του Αφγανιστάν, που και οι δύο προέρχονται από την ινδο-ιρανική γλώσσα) ή υιοθετώντας απλώς την έννοια -όπως συνέβη με τις πρώην σοβιετικές χώρες που ήταν ιστορικά ως επί το πλείστον εθνικά τουρκικές και μιλούσαν γλώσσες από την τουρκική οικογένεια.

Έτσι, προκύπτει ότι το Αφγανιστάν είναι η «χώρα των Αφγανών» -ιστορικά η μεγαλύτερη εθνοτική ομάδα της χώρας ήταν οι Παστούν-, το Καζακστάν είναι η «Γη των Καζάκων, με τη λέξη Καζακστάν να προέρχεται από μια τουρκική λέξη που σημαίνει «ανεξάρτητη». Το Κιργιστάν είναι η «Γη των Κιργιζιών», με την ετυμολογία της Κιργιζίας να είναι σκοτεινή, αλλά συνήθως αναφέρεται ότι προέρχεται από την τουρκική λέξη για τον αριθμό «σαράντα», σε σχέση με τις σαράντα φυλές που ενώθηκαν μεταξύ τους. Το Ουζμπεκιστάν είναι η «Γη των Ουζμπεκίων» και η ονομασία του λέγεται ότι προέρχεται είτε από τον Ουζμπεκιστάν Χαν, έναν ηγέτη φυλών που ένωνε διαφορετικές ομάδες στην περιοχή, ή έναν συνδυασμό τουρκικών λέξεων που σημαίνει «ο δικός του κύριος».