Ούτε ναρκωτικά, ούτε λαθρεμπόριο: το «αθέατο όπλο» με το οποίο οι ΗΠΑ μπλοκάρουν τη διέλευση από τα σύνορα με το Μεξικό

Ο ποταμός Τιχουάνα έχει μετατραπεί σε περιβαλλοντική βόμβα στα σύνορα ΗΠΑ – Μεξικού, με εκατομμύρια λίτρα λυμάτων, κινδύνους για τη δημόσια υγεία και έκτακτα μέτρα ανάσχεσης.

Δεν πρόκειται για έναν από τους αυστηρότερους ελέγχους, ούτε για νέες τεχνολογίες επιτήρησης. Στα σύνορα Ηνωμένων Πολιτειών και Μεξικού, ένα από τα σοβαρότερα εμπόδια στη διέλευση δεν είναι άλλο από τη βαριά περιβαλλοντική κρίση που εκτυλίσσεται εδώ και χρόνια στον ποταμό Τιχουάνα.

Ο ποταμός, που πηγάζει από την πολιτεία Μπάχα Καλιφόρνια του Μεξικού και εκβάλλει στη Νότια Καλιφόρνια, μεταφέρει καθημερινά τεράστιες ποσότητες ανεπεξέργαστων λυμάτων, αστικών και βιομηχανικών αποβλήτων. Το μολυσμένο νερό καταλήγει στις ακτές των ΗΠΑ, με επίκεντρο την παραλία Imperial Beach, αφήνοντας πίσω του μια έντονη, αποπνικτική οσμή και σοβαρές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των κατοίκων.

Η κατάσταση έχει οδηγήσει στο κλείσιμο της παραλίας για περισσότερες από 1.200 συνεχόμενες ημέρες. Όπως αναφέρουν οι New York Times, σχεδόν 200 εκατομμύρια λίτρα ακατέργαστων λυμάτων διοχετεύονται καθημερινά στον ποταμό, μεταφέροντας επικίνδυνους ρύπους, μεταξύ των οποίων βαρέα μέταλλα, αρσενικό, παθογόνους μικροοργανισμούς όπως E. coli και σαλμονέλα, αλλά και απαγορευμένα φυτοφάρμακα, όπως το DDT.

«Ωρολογιακή βόμβα»

«Πρόκειται για μια ωρολογιακή βόμβα δημόσιας υγείας που δεν αντιμετωπίζεται με τη σοβαρότητα που απαιτείται», δηλώνει η δήμαρχος του Imperial Beach, Paloma Aguirre, ζητώντας άμεση παρέμβαση. Σύμφωνα με ειδικούς, ακόμη και η εισπνοή του αέρα στην περιοχή ενέχει κινδύνους, καθώς τοξικά σωματίδια από τα λύματα μεταφέρονται στην ατμόσφαιρα.

Οι επιπτώσεις στην υγεία είναι ήδη μετρήσιμες. Περισσότεροι από 1.100 νεοσύλλεκτοι του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ εμφάνισαν γαστρεντερικές λοιμώξεις έπειτα από ασκήσεις σε παραλίες νότια του Σαν Ντιέγκο, ενώ σχεδόν τα μισά από τα περίπου 40.900 νοικοκυριά της περιοχής ανέφεραν συμπτώματα όπως ημικρανίες, δερματικά εξανθήματα και αναπνευστικά προβλήματα. Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ αποδίδουν μεγάλο μέρος αυτών των περιστατικών στη ρύπανση από τον ποταμό Τιχουάνα.

Οι κυβερνήσεις ΗΠΑ και Μεξικού έχουν επιχειρήσει να περιορίσουν το πρόβλημα. Τον περασμένο Ιούλιο υπεγράφη μνημόνιο συνεργασίας για τη διαχείριση των απορρίψεων λυμάτων και στις δύο πλευρές των συνόρων. Το Μεξικό δεσμεύτηκε να αναβαθμίσει τη μονάδα επεξεργασίας λυμάτων στο Σαν Αντόνιο ντε λος Μπουένος, ενώ οι ΗΠΑ προχωρούν στην ανακαίνιση της Διεθνούς Μονάδας Επεξεργασίας Λυμάτων του South Bay. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι New York Times, οι υποδομές αυτές αδυνατούν να ανταποκριθούν στην εκρηκτική πληθυσμιακή αύξηση της Τιχουάνα.

Παράλληλα, οι αμερικανικές αρχές έχουν καταφύγει και σε πιο «πρακτικές» λύσεις. Σύμφωνα με το BorderReport, πριν από έναν χρόνο εγκαταστάθηκε κατά μήκος του ποταμού μια πλάκα σκυροδέματος βάρους 120 τόνων, με στόχο να ανακόπτει τη ροή απορριμμάτων και μολυσμένων υδάτων προς τις ΗΠΑ. Κατά την τελευταία περίοδο έντονων βροχοπτώσεων, το μικρό φράγμα συγκράτησε περίπου 500 τόνους σκουπιδιών.

«Μέσα σε λίγο περισσότερο από μία ώρα, συλλέξαμε 20 τόνους απορριμμάτων. Αν αυτό είναι ενδεικτικό του τι έρχεται, περιμένουμε πάνω από 500 τόνους μέσα στη σεζόν», δήλωσε ο Όσκαρ Ρόμο, διευθυντής της Alter Terra, της εταιρείας που ανέλαβε την εγκατάσταση του φράγματος.

Έτσι, ο ποταμός Τιχουάνα έχει μετατραπεί άθελά του σε ένα ιδιότυπο σύνορο: όχι απέναντι στη μετανάστευση ή το λαθρεμπόριο, αλλά ως αποτέλεσμα μιας περιβαλλοντικής κρίσης που απειλεί την υγεία και στις δύο πλευρές των συνόρων.