Το χασμουρητό μπορεί να είναι πιο επικίνδυνο από όσο νομίζετε, λένε οι ειδικοί

Η υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί να φαίνεται αθώα. Ένα χασμουρητό, τα χαμηλά επίπεδα ενέργειας το απόγευμα, η ανάγκη για έναν ακόμα καφέ. Ωστόσο, ειδικοί προειδοποιούν πως η συνεχής κόπωση και η δυσκολία συγκέντρωσης ίσως αποτελούν σημάδια σοβαρής έλλειψης ύπνου, που μπορεί να έχει επικίνδυνες επιπτώσεις τόσο στην υγεία όσο και στην ασφάλεια του ατόμου.

Σε νέα επίσημη ανακοίνωση της Αμερικανικής Ακαδημίας Ιατρικής Ύπνου (AASM), τονίζεται ότι η υπνηλία είναι ένα υποτιμημένο αλλά εξαιρετικά σημαντικό πρόβλημα υγείας. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της AASM, δρ Έρικ Όλσον, «η υπνηλία έχει σοβαρές συνέπειες, από τροχαία ατυχήματα μέχρι σοβαρά λάθη στον χώρο εργασίας, καθώς και αυξημένους κινδύνους για χρόνιες παθήσεις».

Σύμφωνα με το CNN Health, η έκθεση, η οποία υποστηρίζεται από 25 ιατρικούς οργανισμούς στις ΗΠΑ, αναδεικνύει τη σύνδεση της έλλειψης ύπνου με κατάθλιψη, υπέρταση, διαβήτη, παχυσαρκία, εγκεφαλικά επεισόδια και άλλα. Κι όμως, ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων συνεχίζει να υποτιμά τα σημάδια, αποδίδοντάς τα σε απλό βαριεστημένο χασμουρητό.

Δεν είναι απλώς βαρεμάρα – Είναι σήμα κινδύνου

Η ειδικός στην ιατρική του ύπνου, δρ Κρίστεν Κνούτσον, εξηγεί: «Το να σε παίρνει ο ύπνος σε μια βαρετή συνάντηση δεν είναι φυσιολογικό. Ένα ξεκούραστο άτομο δεν πρόκειται να το πάθει, όσο αδιάφορη κι αν είναι η περίσταση».

Η υπερβολική ημερήσια υπνηλία μπορεί να είναι ένδειξη υποκείμενων διαταραχών του ύπνου, όπως άπνοια ύπνου, αϋπνία ή διαταραχές κιρκαδιανού ρυθμού, και απαιτεί ιατρική αξιολόγηση.

Ο εγκέφαλος «κοιμάται» χωρίς να το καταλάβουμε

Όταν η στέρηση ύπνου γίνει χρόνια, το σώμα αναπτύσσει μηχανισμούς που «καμουφλάρουν» την κόπωση, εξηγεί η δρ Ιντίρα Γκουρουμπαχαβατούλα, μέλος του AASM. «Οι ασθενείς πιστεύουν ότι είναι εντάξει, αλλά, όταν τους κάνουμε τεστ αντίδρασης, μνήμης ή συντονισμού, κάνουν συνεχώς λάθη».

Η ειδικός περιγράφει ένα ανησυχητικό φαινόμενο: «τα microsleeps», δηλαδή στιγμιαίοι ύπνοι διάρκειας μερικών δευτερολέπτων, τους οποίους το άτομο συχνά δεν αντιλαμβάνεται καν. Αν αυτό συμβεί ενώ οδηγούμε ή χειριζόμαστε μηχανήματα, οι συνέπειες μπορεί να είναι τραγικές.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, περισσότερα από 100.000 τροχαία ατυχήματα ετησίως αποδίδονται στην υπνηλία κατά την οδήγηση.

Το τεστ ύπνου και σημάδια που δεν πρέπει να αγνοήσετε

Υπάρχουν επιστημονικά εργαλεία, όπως η Κλίμακα Υπνηλίας Epworth, που βοηθούν στην αξιολόγηση της υπνηλίας. Περιλαμβάνει ερωτήσεις όπως: «Πόσο πιθανό είναι να σας πάρει ο ύπνος βλέποντας τηλεόραση, διαβάζοντας, ή ως επιβάτης σε αυτοκίνητο;».

Βαθμολογίες άνω του 10 θεωρούνται κλινικά σημαντικές και απαιτούν παρέμβαση.

Με την πάροδο του χρόνου, η χρόνια κόπωση εκδηλώνεται και σωματικά: βαριά βλέφαρα, αστάθεια, ίλιγγος, τρέμουλο και παρορμητική συμπεριφορά είναι όλα ενδείξεις σοβαρής στέρησης ύπνου.

Σε τι οφείλεται η έντονη υπνηλία;

Εκτός από τις διαταραχές ύπνου, υπνηλία μπορεί να προκαλέσουν:

1. φάρμακα (συνταγογραφούμενα ή μη),
2. αλκοόλ ή καφεΐνη πριν τον ύπνο,
3. κάνναβη, κακή διατροφή, έλλειψη άσκησης,
4. κακές συνθήκες ύπνου (θόρυβος, φως, λάθος θερμοκρασία κ.ά.).

«Ο τρόπος ζωής μας παίζει τεράστιο ρόλο στην ποιότητα του ύπνου», υπογραμμίζει η δόκτωρ. «Ο ύπνος δεν είναι πολυτέλεια, είναι θεμέλιο για καλή υγεία και ασφάλεια».