Μελομακάρονα: Γιατί τα λέμε έτσι

Αν και πιστεύεται ότι προέρχονται από την αρχαία Φοινίκη, τα μελομακάρονα θεωρούνται σήμερα το κορυφαίο χριστουγεννιάτικο γλύκισμα. Αυτά τα νόστιμα σιμιγδαλένια μπισκότα αρωματίζονται παραδοσιακά με μέλι, ξύσμα πορτοκαλιού, κανέλα, ελαιόλαδο και μερικές φορές κονιάκ.

Ενώ στο μυαλό όλων, λοιπόν, τα μελομακάρονα αποτελούν το κατεξοχήν γλυκό των Χριστουγέννων, η προέλευσή τους δεν είναι και τόσο χαρούμενη και εορταστική. Περισσότερο μακάβρια θα λέγαμε, καθώς ιστορικά πιστεύεται ότι προέρχεται από την αρχαία και μεσαιωνική συνήθεια των ανθρώπων της εποχής γνωστή και ως «μακαριά» -το φαγητό που σύμφωνα με το έθιμο προσφέρεται μετά την κηδεία από τους συγγενείς του μακαρίτη.

Μελομακάρονα: Γιατί τα λέμε έτσι

Πώς γίνεται, λοιπόν, ένα φαγητό που έχει τις ρίζες του στο θάνατο, να καθιερωθεί ως ένα παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο μπισκότο; Στην πραγματικότητα, τα μελομακάρονα εξελίχθηκαν από τη μακαριά. Η μακαριά, σε μεταγενέστερες περιόδους της ελληνικής ιστορίας (κυρίως κατά τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία), εμποτίστηκε με μέλι. Έτσι το γεύμα απέκτησε το επίθεμα μέλι. Αυτός είναι ο λόγος που τα μελομακάρονα μπορούν να ερμηνευτούν κυριολεκτικά και ως μπισκότα μελιού. Με τον καιρό, τα μελομακάρονα έγιναν το πιο δημοφιλές μπισκότο που καταναλωνόταν κατά το δωδεκαήμερο των Χριστουγέννων.

Οι σταδιακές αλλαγές στη συνταγή και η προσθήκη του μελιού οδήγησαν κατά συνέπεια και στη λέξη μελομακάρονα, που ετυμολογικά προέρχεται από την λέξη μέλι και τη λέξη «μακαριά».

Ποια τα βασικά συστατικά που καθορίζουν τη γεύση και το άρωμά τους

Όντας τόσο δημοφιλή, τα μελομοκάρονα (όπως συμβαίνει και με πολλές άλλες ελληνικές συνταγές), έχουν πολλές παραλλαγές. Υπάρχουν, ακόμη, και πιο εκσυγχρονισμένες εκδοχές της συνταγής, που περιέχουν βούτυρο ή αβγά, εκδοχές με χυμό/ξύσμα λεμονιού αντί για πορτοκάλι, προτάσεις χωρίς ελαιόλαδο, άλλες με ζάχαρη άχνη, άλλες με μπέικιν πάουντερ, κονιάκ κ.α.

Ωστόσο, τα τυπικά συστατικά του μελομακάρονου είναι το μέλι, η κανέλα και το γαρύφαλλο ως τα κύρια στοιχεία που καθορίζουν και τη γεύση τους. Τα βασικά υλικά, λοιπόν, που θα χρειαστεί μία νοικοκυρά για να παρασκευάσει τα μελομακάρονα είναι το αλεύρι ή το σιμιγδάλι, η ζάχαρη, το ξύσμα πορτοκαλιού ή/και ο φρέσκος χυμός, το κονιάκ (ή παρόμοιο ρόφημα), η κανέλα και το ελαιόλαδο, ενώ συχνά στο εσωτερικό τους διακρίνονται και αλεσμένα καρύδια. Αμέσως μετά το ψήσιμο, βυθίζονται για λίγα δευτερόλεπτα σε σιρόπι από μέλι και ζάχαρη διαλυμένη σε νερό. Τέλος, στολίζονται με αλεσμένο, καθώς και μεγαλύτερα κομμάτια καρυδιού. Τα μελομακάρονα με μαύρη σοκολάτα είναι επίσης μια πιο πρόσφατη παραλλαγή της παραδοσιακής συνταγής.