Το μυστήριο με τη «φάλαινα κατάσκοπο» της Ρωσίας – Δραπέτευσε από ρωσική στρατιωτική εκπαίδευση, λέει επιστήμονας

Το μυστήριο γιατί μια φάλαινα μπελούγκα εμφανίστηκε στα ανοικτά των ακτών της Νορβηγίας, φορώντας μια παράξενη ζώνη μπορεί τελικά να έχει λυθεί, όπως αναφέρει το βρετανικό BBC. Η εξημερωμένη λευκή φάλαινα, την οποία οι ντόπιοι ονόμασαν «Χβάλντιμιρ», έγινε πρωτοσέλιδο πριν από πέντε χρόνια εν μέσω εκτεταμένων εικασιών ότι επρόκειτο για κατάσκοπο της Ρωσίας.

Τώρα μια ειδικός στο είδος λέει ότι πιστεύει ότι η φάλαινα ανήκε πράγματι στον στρατό και δραπέτευσε από μια ναυτική βάση στον Αρκτικό Κύκλο. Αλλά η δρ Όλγα Σπακ δεν πιστεύει ότι ήταν κατάσκοπος. Πιστεύει ότι η μπελούγκα είχε εκπαιδευτεί για να φυλάει τη βάση και το έσκασε, επειδή ήταν «χούλιγκαν», σύμφωνα με το BBC.

Η Ρωσία πάντα αρνιόταν να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει ότι η φάλαινα μπελούγκα εκπαιδεύτηκε από τον στρατό της. Αλλά η δρ Σπακ, η οποία εργάστηκε στη Ρωσία, ερευνώντας θαλάσσια θηλαστικά από τη δεκαετία του 1990 έως ότου επέστρεψε στην πατρίδα της, την Ουκρανία, το 2022, δήλωσε στο BBC News: «Για μένα είναι 100% (βέβαιο)».

Η δρ Σπακ, η περιγραφή της οποίας βασίζεται σε συζητήσεις με φίλους και πρώην συναδέλφους της στη Ρωσία, εμφανίζεται σε ένα ντοκιμαντέρ του BBC, με τίτλο Secrets of the Spy Whale, το οποίο είναι τώρα στο BBC iPlayer και προβάλλεται στο BBC Two την Τετάρτη.

Η μυστηριώδης φάλαινα έγινε για πρώτη φορά γνωστή στο κοινό πριν από πέντε χρόνια, όταν πλησίασε ψαράδες στα ανοικτά των βόρειων ακτών της Νορβηγίας.

«Η φάλαινα αρχίζει να τρίβεται πάνω στο σκάφος», λέει ο Joar Hesten, ένας από τους ψαράδες. «Έχω ακούσει για ζώα σε κίνδυνο που ενστικτωδώς ήξεραν ότι χρειάζονται βοήθεια από τον άνθρωπο. Σκεφτόμουν ότι αυτή είναι μια έξυπνη φάλαινα».

Ήταν κάτι ασυνήθιστο επειδή η μπελούγκα ήταν τόσο ήμερη και σπάνια τις βλέπει κανείς τόσο νότια. Φορούσε επίσης μια εξάρτυση, η οποία είχε μια βάση για μια φωτογραφική μηχανή και έφερε τις λέξεις, στα αγγλικά «Εξοπλισμός Αγίας Πετρούπολης», αναφέρει το BBC.

Ο κ. Hesten βοήθησε να αφαιρεθεί η ζώνη από τη φάλαινα, η οποία στη συνέχεια κολύμπησε στο κοντινό λιμάνι Hammerfest, όπου έζησε για αρκετούς μήνες. Φαινομενικά ανίκανη να πιάσει ζωντανά ψάρια για να φάει, γοήτευε τους επισκέπτες σπρώχνοντας τις φωτογραφικές μηχανές τους και μάλιστα σε μια περίπτωση επέστρεψε ένα κινητό τηλέφωνο.

«Ήταν πολύ προφανές ότι η συγκεκριμένη φάλαινα είχε εκπαιδευτεί να βάζει τη μύτη της σε οτιδήποτε έμοιαζε με στόχο, γιατί το έκανε κάθε φορά», λέει η Eve Jourdain, ερευνήτρια από τη Νορβηγική Έρευνα για τις όρκες.

«Αλλά δεν έχουμε ιδέα σε τι είδους εγκατάσταση βρισκόταν, οπότε δεν ξέρουμε για ποιον λόγο είχε εκπαιδευτεί».

Εντυπωσιασμένη από την ιστορία της φάλαινας, η Νορβηγία προχώρησε σε διευθετήσεις για την παρακολούθηση και τη διατροφή της μπελούγκα. Το όνομα που της δόθηκε -«Χβάλντιμιρ» (Hvaldimir)- προέρχεται από το hval που είναι το νορβηγικό για τη φάλαινα και το όνομα του προέδρου της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν.

Δυστυχώς, η ιστορία δεν έχει αίσιο τέλος.

Έχοντας μάθει να τρέφεται μόνη της, η φάλαινα πέρασε αρκετά χρόνια ταξιδεύοντας νότια κατά μήκος των ακτών της Νορβηγίας και τον Μάιο του 2023 εντοπίστηκε ακόμα και στα ανοιχτά των ακτών της Σουηδίας.

Στη συνέχεια, την 1η Σεπτεμβρίου 2024 το σώμα της βρέθηκε να επιπλέει στη θάλασσα, κοντά στην πόλη Risavika, στη νοτιοδυτική ακτή της Νορβηγίας.