Πολιτιστικό Ημερολόγιο | Νοέμβριος 2024

Η διαχειριστική ομάδα του Ημερολογίου της Πολιτιστικής Εταιρείας επιλέγει μεταξύ πολιτιστικών δρώμενων, εικαστικών εκθέσεων, θεατρικών και μουσικών εκδηλώσεων και νέων εκδόσεων, και προτείνει:

[πατήστε τους τίτλους του κάθε άρθρου για να μεταφερθείτε στην εκάστοτε ιστοσελίδα]

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 31 Οκτωβρίου - 10 Νοεμβρίου Το 65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα πραγματοποιηθεί από την Πέμπτη 31 Οκτωβρίου έως την Κυριακή 10 Νοεμβρίου 2024 σε φυσικούς χώρους και online. Στο 65ο ΦΚΘ θα προβληθούν 252 μεγάλου και μικρού μήκους ταινίες στις ανακαινισμένες, με νέα καθίσματα, αίθουσες Ολύμπιον και Παύλος Ζάννας, στις αίθουσες του Λιμανιού, Φρίντα Λιάππα, Τώνια Μαρκετάκη, Τζον Κασσαβέτης και Σταύρος Τορνές, καθώς και στον κινηματογράφο Μακεδονικόν. Παράλληλα, παρακολουθούμε 67 ταινίες και διαδικτυακά, μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας του Φεστιβάλ online.filmfestival.gr.

Open House Thessaloniki  23-24 Νοεμβρίου Το Open House είναι ένας από τους σημαντικότερους διεθνείς θεσμούς για την ανάδειξη και προώθηση της αρχιτεκτονικής. Η ιδέα ξεκίνησε από το Λονδίνο το 1992 και μέχρι σήμερα διαδόθηκε σε πολλές πόλεις ανά την υφήλιο. Η δράση Open House προσκαλεί το ευρύ κοινό να εξερευνήσει και να κατανοήσει την αξία της αρχιτεκτονικής. Κάθε χρόνο για ένα διήμερο, δημόσια και ιδιωτικά κτίρια ανοίγουν τις πύλες τους στο κοινό δωρεάν και η πόλη μετατρέπεται σε ένα μεγάλο μουσείο, με εκθέματα τα ίδια της τα κτίρια και την αρχιτεκτονική της. Στη Θεσσαλονίκη πραγματοποιείται ετησίως το φθινόπωρο, από το 2012, σημειώνοντας δεκάδες χιλιάδες επισκέψεις σε κάθε διοργάνωση! Το 13ο OPEN HOUSE Thessaloniki θα πραγματοποιηθεί στις 23-24 Νοεμβρίου 2024, με παράλληλες δράσεις που θα ξεκινήσουν μια εβδομάδα νωρίτερα.

ΕΚΘΕΣΕΙΣ

Σικελιώτης / Τάσσος. Μια φιλία με κοινές ρίζες 27 Οκτωβρίου - 26 Ιανουαρίου | Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ. Η έκθεση παρουσιάζει ένα μεγάλο σύνολο ζωγραφικών έργων, με κοινωνικό και πολιτικό χαρακτήρα, σχεδίων και χαρακτικών των δύο καλλιτεχνών, προερχόμενα από μουσεία, ιδρύματα, συλλέκτες και από τις συλλογές του Τελλογλείου Ιδρύματος. Ο Γιώργος Σικελιώτης και ο Τάσσος (Αλεβίζος), δύο ξεχωριστές προσωπικότητες της Νεοελληνικής Τέχνης, πέρασαν από τα έντονα βιώματα της Κατοχής και του Εμφυλίου Πολέμου, από τη Χούντα και τη Μεταπολίτευση και έζησαν έως τα μέσα της δεκαετίας του ’80. Πέρα από τη μακρόχρονη φιλία τους, αυτοί οι «παράλληλοι βίοι» χαρακτηρίζονται από ορισμένα «σημεία συνάντησης», όπως η Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, το Ε.Α.Μ. καλλιτεχνών, η ομάδα «Στάθμη», το ενδιαφέρον για τη χαρακτική και τη διάδοση της τέχνης και η συμμετοχή τους σε πολλές κοινές ομαδικές και περιοδεύουσες εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Περιοδική έκθεση Κουστουμιών: Νέα Παραλία Νέα Πασαρέλα 10 23 Οκτωβρίου - 27 Νοεμβρίου  Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας -Θράκης "Το Ελληνικό Φως" ενέπνευσε 30 σχεδιαστές που παρουσίασαν ζωντανά 52 κοστούμια στην εκδήλωση: Νέα Παραλία_Νέα Πασαρέλα 10 -Μόνο ανακύκλωση. Η επετειακή εκδήλωση για τα 10 χρόνια της Νέας Πασαρέλας πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου στον Κήπο των Γλυπτών, στη Νέα Παραλία, με το Φως της Πανσελήνου. Τώρα τα κοστούμια έρχονται στο Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας -Θράκης σε μια συνομιλία με τη μόνιμη έκθεση ενδυμασιών του, που υπήρξε η αφορμή της έμπνευσης και της συνεργασίας. Οι επισκέπτριες και οι επισκέπτες της Έκθεσης θα έχουν την ευκαιρία να δουν από κοντά τις πρωτότυπες δημιουργίες, αλλά και να γνωρίσουν το ιστορικό της δημιουργίας τους, την πηγή έμπνευσής τους από τις παραδοσιακές ενδυμασίες της Μακεδονίας και Θράκης ή από άλλες περιοχές της Ελλάδας, να παρατηρήσουν τις λεπτομέρειες των υλικών, την επεξεργασία τους και να μάθουν όλα τα μυστικά τους!

Ελένη Θεοφυλάκτου και Αφροδίτη Λίτη  31 Οκτωβρίου - 28 Νοεμβρίου | Γκαλερί Λόλα Νικολάου Η καινούργια δουλειά της Ελένης Θεοφυλάκτου, είναι κυρίως έργα σε χαρτιά με ανάμεικτα υλικά. Η ίδια ομολογεί γι’ αυτή τη σειρά των έργων: ‘’δεν ξέρω τι έγινε και μου διέφυγε η πράξη της ζωγραφικής, θεωρώντας ότι ‘’γράφω’’ ή ‘’ράβω’’ αλλά δεν προδίδω, δεν αδικώ, δε μεταμφιέζομαι. Αυτό το εγχείρημα με οδήγησε σε μια εστία πολύ φιλόξενη, σχεδόν ιδιόκτητη. Δεν ήταν οι εικόνες σκοπός αλλά η αναστολή της εικόνας, η οποία εγκυμονεί τη ζωγραφική διαδικασία στο διηνεκές-τουλάχιστον για εμένα. Εντέλει μία χειραγώγηση του εγώ από τα υλικά μου και τη χαρά του ‘’κάνω’’. Η Αφροδίτη Λίτη μεταξύ άλλων αναφέρει για τη δουλειά της : Βασικός άξονας της δουλειά μου είναι η εις βάθος διερεύνηση των κοινών σημείων ανάμεσα στο ρήμα ‘’αγάλλομαι’’ και στο όρο ‘’άγαλμα’’. Την τέχνη μου την αντιλαμβάνομαι όχι σαν μία σειρά εξισώσεων αλλά σαν παραλλαγές υποσχέσεων ευτυχίας. Τα γλυπτά αναπτύσσουν μορφολογικά και σημειολογικά διάλογο με την ανθρωπολογία, τη λαογραφία και την αρχαία γλυπτική παράδοση, ενώ οι συχνότατες παραστατικές αναφορές συνθέτουν μία βαθιά αρχιτεκτονιμένη οργάνωση του γλυπτικού χώρου, με μνεία τόσο στη σύγχρονη τέχνη όσο και στον Ορφικό και Παλαιοχριστιανικό ‘’κόσμο’’.

ΘΕΑΤΡΟ / ΧΟΡΟΣ

Ρωμαίος και Αννέτα μέχρι 17 Νοεμβρίου | Μικρό θέατρο Μονής Λαζαριστών Όταν η αγάπη κυριαρχεί…. Το ρομαντικό δράμα «Ρωμαίος και Αννέτα» του σπουδαίου συγγραφέα Ζαν Ανούιγ θα θυμίσει στους θεατές τον ρομαντισμό, και τη θυσία που χρειάζεται να γίνει για έναν μεγάλο έρωτα. Ο ποιητικός λόγος του κειμένου, ο ρομαντισμός αλλά και ο ρεαλισμός αναδεικνύονται μέσα από τις ερμηνείες των ηθοποιών. Η Άννα Φόνσου βάζει τη σκηνοθετική της σφραγίδα στο αγαπημένο έργο του Αλέξη Σολομού, τη μετάφραση του οποίου είχε κάνει ο ίδιος, για αυτό και η παράσταση είναι αφιερωμένη στη μνήμη του. Ο έρωτας είναι διαχρονικός, το μίσος, η ζήλεια. Και τελικά αυτό που μένει είναι η αγάπη!

LENTO 8-9 Νοεμβρίου | Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης Η νέα χορογραφική δημιουργία του Αντώνη Φωνιαδάκη υπόσχεται μια δυναμική και βαθιά εκφραστική εξερεύνηση των μπαρόκ θεμάτων μέσα από το πρίσμα του σύγχρονου χορού και της μουσικής. Το έργο αυτό τονίζει τη σύγχρονη ζωτικότητα, την ταχύτητα και την εκρηκτική εκφραστικότητα που χαρακτηρίζει εκείνη την περίοδο, ενώ ταυτόχρονα διεξάγει έναν διάλογο με τη δική μας εποχή. Γνωστός για την ικανότητά του να συνδυάζει στοιχεία κλασικού και σύγχρονου χορού, ο Φωνιαδάκης δημιουργεί έργα που είναι ταυτόχρονα ριζωμένα στην παράδοση και αποφασιστικά σύγχρονα. Αυτή η δημιουργία δεν αποτελεί εξαίρεση, επεκτείνοντας την καινοτομία από τη χορογραφία στη μουσική. Η ένταξη σύγχρονων ηλεκτρονικών ήχων από τον Julien Tarride ανανεώνει το μπαρόκ και την ερμηνεία του για ένα σύγχρονο κοινό, χρησιμοποιώντας στρατηγικά αυτά τα ηχητικά στοιχεία με σκοπό να ενισχύσει κρίσιμες στιγμές όπως η εισαγωγή, οι μεταβάσεις μεταξύ των έργων και ένα μεγαλειώδες φινάλε.

Δον Κάρλος 9 Νοεμβρίου - 29 Δεκεμβρίου | Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών O «Δον Κάρλος» του Φρίντριχ Σίλλερ, του μεγάλου ρομαντικού ποιητή της γερμανικής λογοτεχνίας, θα αποτελέσει την πρώτη μεγάλη πρεμιέρα του ΚΘΒΕ. Το έργο θα παρουσιαστεί μέσα από την καινοτόμο οπτική του Γιάννη Χουβαρδά, ενός από τους κορυφαίους σκηνοθέτες και πλέον διακεκριμένους καλλιτέχνες της γενιάς του στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Η μετάφραση είναι του Γιώργου Δεπάστα, ενώ ο Γιάννης Χουβαρδάς μαζί με τη σκηνοθεσία υπογράφει και τη διασκευή, δραματουργική & σκηνική επεξεργασία μετάφρασης. Η παράσταση του Γιάννη Χουβαρδά αποτελεί το τελευταίο μέρος της σκηνοθετικής του τετραλογίας, με την οποία ολοκληρώνει την προσωπική του διερεύνηση πάνω στη σχέση θεάτρου και κινηματογράφου, που οργανώνεται γύρω από μια κεντρική θεματολογία, η οποία εστιάζει στην ηθική και πνευματική εξόντωση του ανθρώπου, μέσα σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία -παντελώς διεφθαρμένη από την εξουσία και το χρήμα- που αδυνατεί να βρει την ισορροπία και το μέτρο.

Η Γίδα από 22 Νοεμβρίου | Artbox Fargani Η ισοπεδωτική, μαύρη κωμωδία του Έντουαρντ Άλμπι «Η Γίδα», σε σκηνοθεσία Παύλου Δανελάτου, από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, σε συμπαραγωγή με την Πολιτεία Πολιτισμού. Πρόκειται για ένα από τα πιο τολμηρά (και πολυβραβευμένα) έργα του γνωστού συγγραφέα όπου το καυστικό χιούμορ και οι συναισθηματικές εναλλαγές κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον των θεατών. Κατά τη διάρκεια της παράστασης αποδομείται, σε χρόνο dt, η αστική και οικογενειακή ευτυχία μέσα στην οποία ζουν οι ήρωες. Ο… τρελός έρωτας του απόλυτα επιτυχημένου Μάρτιν για μια Γίδα φέρνει καταστροφικές συνέπειες στην οικογένεια τα μέλη της οποία έρχονται αντιμέτωπα με τον ίδιο τους τον εαυτό.   Τελικά δεν είναι όλα και τόσο «τακτοποιημένα» όσο φαίνονται; Την απάντηση την δίνει η ίδια η παράσταση όπου η κωμωδία συνυπάρχει με το τραγικό θέτοντας ερωτήματα για την ίδια μας την κοινωνία..

ΜΟΥΣΙΚΗ

Μάνος Χατζιδάκις - '30' με τον Αλκίνοο Ιωαννίδη 13 Νοεμβρίου | Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης Συναυλία με έργα του Μάνου Χατζιδάκι με τον Αλκίνοο Ιωαννίδη Α’ Μερος: "μυθολογία" Ο απρόοπτος σχηματισμός μιας "μυθολογίας" δυο χρόνια πριν την δικτατορία. "Σαν γνήσιος στρατηγός το ’65 θέλησα να κάνω στην Ελλάδα μια επανάσταση. Αντί για τανκ, πήρα ένα παιδί – έφηβο μελαχρινό και όμορφο από την παιδική χορωδία των ανακτόρων και του είπα να τραγουδήσει. Μου λέει: "για να τραγουδήσω χρειάζομαι καινούργιους μύθους". – Πολύ σωστά, σκέφθηκα. Β’ Μέρος: 19 τραγούδια μιας "άλλης μυθολογίας" Μια ενότητα ανεξαρτήτων τραγουδιών μιας "άλλης μυθολογίας" του συνθέτη, με χάρτινα φεγγαράκια που φωτίζουν παιδιά κάτω στον κάμπο, μεθυσμένα κορίτσια, οδοιπόρους, νεαρούς πρίγκιπες που νόμιζαν πως θ’ αλλάξουν τον κόσμο, και μια παρεξήγηση που δεν ξέρουμε αν δόθηκε εξήγηση ακόμη. Καλλιτεχνική επιμέλεια: Γιώργος Χατζιδάκις

7ο Φεστιβάλ Μπαρόκ Μουσικής: Η Εποχή των Πειραμάτων 18-23 Νοεμβρίου | Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης Το 7ο Φεστιβάλ Μπαρόκ Μουσικής, υπό τον τίτλο Η Εποχή των Πειραμάτων, εστιάζει στην ιδιαίτερα πρωτότυπη και ευφάνταστη μουσική του 17ου αιώνα, η οποία χαρακτηρίζεται από αξιοσημείωτη δημιουργικότητα, ποικιλομορφία και διάχυτο πνεύμα νεωτερικότητας, αναζήτησης και πειραματισμού. Το φεστιβάλ παρουσιάζει κάποιες από τις πιο σημαντικές κι ενδιαφέρουσες πτυχές αυτής της εκπληκτικής και γόνιμης μουσικής περιόδου, διατρέχοντας τον 17ο αιώνα σε τέσσερις συναυλίες με διακεκριμένους και κορυφαίους μουσικούς της ευρωπαϊκής και της ελληνικής μπαρόκ σκηνής, δίνοντας έμφαση σε έργα και συνθέτες που αναδεικνύουν το ανοιχτό κι ανήσυχο πνεύμα και τον πειραματικό χαρακτήρα της πρώιμης μπαρόκ μουσικής.  Από την εξωστρεφή και τολμηρή ιταλική οργανική μουσική της εποχής του Γαλιλαίου, στις μοναδικές και αινιγματικές Σονάτες των Μυστηρίων του αυστριακού Heinrich Ignaz Franz Biber, κι από τα αντισυμβατικά τραγούδια της τρέλας που άνθισαν στην Αγγλία το 2ο μισό του 17ου αιώνα, στο εμβληματικό opus 5 του Arcangelo Corelli που εκδόθηκε την 1η Ιανουαρίου του 1700 και σηματοδοτεί  τη μετάβαση από τη μουσική του 17ου σ’ αυτήν του 18ου αιώνα.

Urban 30 Νοεμβρίου | Αίθουσα Τελετών Α.Π.Θ. Τα έργα του προγράμματος αναφέρονται με διάφορους τρόπους στην καθημερινότητα των ανθρώπων στις μεγαλουπόλεις και στον αστικό τρόπο ζωής, την αστική νοοτροπία και κουλτούρα. Η φανφάρα του Κόπλαντ γράφτηκε με την είσοδο των Η.Π.Α. στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο σκοπό να συγκινήσει και να δώσει θάρρος στους Αμερικανούς στρατιώτες που θα πολεμούσαν για την πατρίδα τους. Έκτοτε χρησιμοποιείται συχνά για να προσδώσει έναν ηρωικό τόνο ή ένα συναίσθημα μεγαλείου σε διάφορες περιστάσεις. Το ‘Short Ride in a Fast Machine’ είναι ένα σύντομο κομμάτι με το οποίο ο Άνταμς περιγράφει γλαφυρά την τρομαχτική εμπειρία μίας βραδινής βόλτας πάνω σε ένα ιδιαίτερα γρήγορο σπορ αυτοκίνητο, που εύχεσαι να μην είχες τολμήσει ποτέ. Ακολουθεί μία πιο ήρεμη βόλτα με ‘Το Μικρό Τρένο της Καϊπίρα’ του Βίλλα-Λόμπος, μία τοκάτα γεμάτη βραζιλιάνικες μελωδίες που περιγράφουν διάφορα τοπία αυτής της χώρας, για να φτάσουμε στη Νέα Υόρκη με τη γεμάτη στοιχεία της αμερικανικής μουσικής κουλτούρας ‘Γαλάζια Ραψωδία’, που ο Γκέρσουιν εμπνεύστηκε βλέποντας τη μεγαλούπολη μέσα από τα τζάμια ενός τρένου. Το μιούζικαλ ‘West Side Story’, τέλος, μεταφέρει το Σαιξπηρικό δράμα ‘Ρωμαίος και lουλιέτα’ σε μια φτωχογειτονιά της Νέας Υόρκης, κατά τα μέσα του περασμένου αιώνα,  φτάνοντας τον Μπερνστάιν στο απόγειο της καριέρας του.

ΒΙΒΛΙΑ

Η καμπύλη της Μεταπολίτευσης (1974-2024) ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ "Η Καμπύλη της Μεταπολίτευσης" ήταν το γενικό θέμα του συνεδρίου που διοργάνωσε ο Κύκλος Ιδεών, σε συνεργασία με το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, στις 12, 13 και 14 Μαΐου 2024, τιμώντας την επέτειο των πενήντα ετών από τη Μεταπολίτευση /της Μεταπολίτευσης. Το συνέδριο διεξήχθη στο ξενοδοχείο "Μεγάλη Βρεταννία" που γιορτάζει φέτος την επέτειο των 150 ετών από την έναρξη της λειτουργίας του. Η Μεταπολίτευση εξετάστηκε ως η στιγμή της μετάβασης από τη δικτατορία στην κοινοβουλευτική δημοκρατία αλλά και ως κατάσταση, ως περίοδος που αρχίζει το 1974 και διαρκεί έως σήμερα παρά τις σημαντικές αλλαγές που έχουν συντελεστεί σε διεθνές και εθνικό επίπεδο, στις οποίες όμως δεν περιλαμβάνεται μια τομή ιστορικά εφάμιλλη του καταγωγικού γεγονότος του 1974. Αυτήν την ιδιότητα δεν τη διέθετε ούτε η οικονομική κρίση η οποία παρά τη σημαντική επίδρασή της στη διαστρωμάτωση και τις συμπεριφορές της ελληνικής κοινωνίας και στο κομματικό σύστημα, εντέλει επιβεβαίωσε τις θεμελιώδεις επιλογές της Μεταπολίτευσης, τη συμμετοχή στην ΕΕ και την ευρωζώνη και κατά βάθος το κεκτημένο της φιλελεύθερης δημοκρατίας.  Μάνος Χατζιδάκις Τα σχόλια του Τρίτου Μια νοελληνική μυθολογία ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΚΑΡΟΣ Η διαχρονική συλλογή των ιστορικών «σχολίων» του Μάνου Χατζιδάκι, που μεταδόθηκαν από το Τρίτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας την περίοδο που διετέλεσε διευθυντής του, από τον Μάιο του 1978 μέχρι τον Απρίλιο του 1980. Με σπάνια κριτική διαύγεια και ευαισθησία, και με αφορμή την επικαιρότητα της εποχής, ο συνθέτης ανατέμνει χειρουργικά το πολύπλοκο φαινόμενο τού «Νεοελληνισμού» τολμώντας να κατονομάσει δημόσια τις βαθιές του παθογένειες. Τα μοναδικά αυτά ντοκουμέντα αποκρυσταλλώνουν με τον πιο καίριο και καλαίσθητο τρόπο την πολιτική συγκρότηση, την ιδιοφυή σκέψη και κυρίως την αδιαπραγμάτευτη δημοκρατικότητα του σπουδαίου δημιουργού και πολίτη. Ένα πολύτιμο, ποιητικό μανιφέστο του πολιτεύεσθαι μα και τού υπάρχειν.

ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ

Μουσική Δωματίου για Παιδιά: Κυριακή Πρωί, Μουσική! από την Κ.Ο.Θ. 3 Νοεμβρίου | Αίθουσα Τελετών ΑΠΘ Κυριακή πρωί, μουσική! Η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης συνεχίζει το πιο ευαίσθητο και τρυφερό εκπαιδευτικό της πρόγραμμα, εμπνευσμένο από διαδικασίες της καθημερινότητας των πολύ μικρών παιδιών, με επίκεντρο τη μουσική ακρόαση.

Fake Newsical. Παρ@μυθομπερδέματα! Παιδική σκηνή ΚΘΒΕ Η ξεκαρδιστική ιστορία μυστηρίου με συνεχείς ανατροπές, μουσικές, τραγούδια και αναπάντεχα παραμυθομπερδέματα, που «ξεσήκωσε», τη χειμερινή σεζόν, μικρούς και μεγάλους, επέτρεψε στο Βασιλικό Θέατρο την Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου ανταμείβοντας τους θεατές όλων των ηλικιών με τον πιο απολαυστικό και εκπαιδευτικό τρόπο που θα μπορούσε να κάνει μια παράσταση παιδικής σκηνής. Το ευρηματικό «μπλέξιμο» των ηρώων και των καταστάσεων που έχουμε αγαπήσει μέσα από τα παραμύθια, προκαλούν άφθονο γέλιο και χαρά, ενώ ταυτόχρονα προσφέρουν τροφή για σκέψη και συζήτηση γύρω από θέματα της σημερινής πραγματικότητας για το τι είναι τελικά αλήθεια και τι… «παραμύθια».