Η παγίδα της μοναξιάς: Είναι τόσο κακή όσο το κάπνισμα 15 τσιγάρων την ημέρα – Πώς να την αντιμετωπίσετε

Η μοναξιά έχει αναγνωριστεί ως ένα μείζον ζήτημα υγείας από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ο οποίος αποφάσισε μάλιστα να δημιουργήσει μια νέα επιτροπή ειδικά για την αντιμετώπιση του συγκεκριμένου προβλήματος.

Η μοναξιά θεωρείται ότι φέρει ισότιμο ή και μεγαλύτερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου από το κάπνισμα, την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, τη σωματική αδράνεια, την παχυσαρκία και τη μόλυνση του αέρα.

Η σοβαρότητα της μοναξιάς

Η μοναξιά είναι κάτι περισσότερο από ένα δυσάρεστο συναίσθημα. Σύμφωνα με την έκθεση με τίτλο «Our Epidemic of Loneliness and Isolation» του αρχίατρου των ΗΠΑ, Dr. Vivek Murth, ο οποίος ανέλαβε και επικεφαλής της επιτροπής του ΠΟΥ, η μοναξιά σχετίζεται με μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, άνοιας, εγκεφαλικού επεισοδίου, κατάθλιψης, άγχους και πρόωρου θανάτου.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, ο αντίκτυπος της μοναξιάς στη θνησιμότητα είναι παρόμοιος με το κάπνισμα έως και 15 τσιγάρων την ημέρα και μεγαλύτερος από εκείνον της παχυσαρκίας και της σωματικής αδράνειας. Στην πανδημία του COVID-19 το πρόβλημα εντάθηκε, καθώς πολλοί άνθρωποι αποκόπηκαν από τα αγαπημένα τους πρόσωπα και τα συστήματα υποστήριξης τους.

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η μοναξιά και η απομόνωση δεν επηρεάζουν μόνο τους ηλικιωμένους σε ανεπτυγμένες χώρες. Επηρεάζουν όλες τις ηλικιακές ομάδες παγκοσμίως. Ένας στους τέσσερις ηλικιωμένους βιώνει κοινωνική απομόνωση, και τα ποσοστά είναι παρόμοια σε όλες τις περιοχές. Μεταξύ των εφήβων, το ποσοστό που βιώνει μοναξιά ανέρχεται σε 5-15%. Και οι ειδικοί αναφέρουν πως οι εν λόγω αριθμοί πιθανώς να είναι υποεκτιμήσεις.

Η μοναξιά έχει σοβαρές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία. Έρευνες δείχνουν ότι συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης και άγχους, ενώ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων κατά 30%.

Εκτός από τον κίνδυνο κατάθλιψης και άλλων ψυχολογικών ζητημάτων, συνοδεύεται επίσης και από ένα αίσθημα παραίτησης είτε πρόκειται για τους νέους, που μπορεί για παράδειγμα να εγκαταλείψουν τις σπουδές τους, είτε για τους μεγαλύτερους σε ηλικία, που εμφανίζουν χαμηλότερη απόδοση στην εργασία τους, είτε για τους ηλικιωμένους, που απομονώνονται και οδηγούνται σε ψυχική, σωματική και πνευματική παρακμή.

Πώς να αντιμετωπίσετε τη μοναξιά

Το Mental Health Foundation, σύμφωνα με τον Guardian, προσφέρει οκτώ προτάσεις για την αντιμετώπιση της μοναξιάς:

1.  Κρατήστε τον εαυτό σας απασχολημένο: Ασχοληθείτε με ένα χόμπι όπως η κηπουρική, η γυμναστική ή ακόμα και η τακτοποίηση των ντουλαπιών της κουζίνας. Μικρές δραστηριότητες μπορούν να σας δώσουν ενέργεια και θετικά συναισθήματα.
2.  Διεγείρετε το μυαλό σας: Παρακολουθήστε μαθήματα ή ακούστε podcasts για θέματα που σας ενδιαφέρουν. Απλά και μόνο η ακρόαση της φωνής κάποιου που σας αρέσει μπορεί να σας κάνει να νιώσετε λιγότερο μόνος.
3.  Κινηθείτε: Η σωματική άσκηση μπορεί να βοηθήσει με τη μοναξιά. Μια απλή βόλτα στο πάρκο ή ακόμα και μια άσκηση στο σπίτι μπορεί να κάνει τη διαφορά.
4.  Προσπαθήστε να αλληλεπιδράσετε με τους ανθρώπους που συναντάτε: Ακόμα και ένας απλός χαιρετισμός μπορεί να σας κάνει να νιώσετε καλύτερα και να δώσετε και στους άλλους ένα θετικό συναίσθημα.
5.  Βρείτε ανθρώπους που σας καταλαβαίνουν: Αναζητήστε συνδέσεις σε τοπικές ομάδες ή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
6.  Περάστε χρόνο με κατοικίδια: Τα ζώα προσφέρουν άνευ όρων αγάπη και υποστήριξη και μπορούν να σπάσουν το κλουβί της μοναξιάς.
7.  Χρησιμοποιήστε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με θετικό τρόπο: Βρείτε κοινότητες που μοιράζονται τα ενδιαφέροντά σας και παρακολουθήστε θέματα και δραστηριότητες που σας κάνουν να νιώθετε καλά.
8.  Η επαφή με έναν ψυχοθεραπευτή μπορεί να βοηθήσει: Αν μπορείτε, βρείτε έναν σύμβουλο ή θεραπευτή για να δουλέψετε μέσω των συναισθημάτων και των σκέψεών σας χωρίς κρίση.

Η μοναξιά είναι μια σύγχρονη μάστιγα που επηρεάζει την υγεία και την ευημερία των ανθρώπων. Ωστόσο, με την κατάλληλη ενημέρωση, την αναγνώριση του προβλήματος και την εφαρμογή απλών προτάσεων για την ενίσχυση των κοινωνικών μας σχέσεων, μπορούμε να μειώσουμε τις επιπτώσεις της και να βελτιώσουμε τη ζωή μας.

Είναι σημαντικό να δώσουμε στην κοινωνική επαφή την προσοχή που της αξίζει, επενδύοντας σε προσωπικές σχέσεις και κοινωνικά δίκτυα που προάγουν την αλληλοϋποστήριξη και την αίσθηση του ανήκειν. Με αυτόν τον τρόπο, όχι μόνο θα αντιμετωπίσουμε την μοναξιά, αλλά και θα δημιουργήσουμε πιο ευτυχισμένους και υγιείς ανθρώπους και – κατ’ επέκταση – καλύτερες κοινωνίες.