ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΓΙΑ ΓΡΙΠΗ ΤΩΝ ΠΤΗΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΛΥΣΣΑΣ

Από το Τμήμα Υγείας Ζώων της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ανακοινώνονται τα εξής σχετικά με την εμφάνιση κρουσμάτων γρίπης των πτηνών:

             Το τελευταίο δεκαπενθήμερο επιβεβαιώνονται συνεχώς κρούσματα της γρίπης των πτηνών σε πολλές χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης που αφορούν στον υψηλής παθογονικότητας υπότυπο Η5Ν8 τόσο σε εκτρεφόμενα πουλερικά (Γερμανία, Αυστρία, Ουγγαρία) όσο και σε άγρια πτηνά (Ολλανδία, Πολωνία, Δανία, Ελβετία, Αυστρία, Κροατία). Εντός του 2016 έχουν ακόμη βρεθεί υψηλής παθογονικότητας υπότυποι Η7Ν7 στην Ιταλία και Η5 στη Γαλλία.

            Δεδομένου ότι η σύνθεση της ελληνικής ορνιθοπανίδας αποτελείται κατά κύριο λόγο από μεταναστευτικά είδη άγριων πτηνών και λαμβάνοντας υπόψη τις αυξημένες μετακινήσεις αυτήν την περίοδο, οι κτηνιατρικές υπηρεσίες είναι σε αυξημένη εγρήγορση, ενώ οι πτηνοτρόφοι και οι κάτοχοι οικόσιτων πουλερικών επιβάλλεται να λάβουν τα προβλεπόμενα μέτρα βιοασφάλειας και παρακολούθησης των πτηνών για την πρώιμη ανίχνευση της παρουσίας της νόσου.

             Υπενθυμίζεται ότι η γρίπη των πτηνών είναι λοιμώδης ιογενής νόσος αυτών, συμπεριλαμβανομένων των πουλερικών, υποχρεωτικής δηλώσεως. Μεταδίδεται σε άμεση επαφή με μολυσμένα πτηνά (σε αιχμαλωσία, εκτρεφόμενα ή άγρια) ή προϊόντα αυτών και επομένως μπορεί να εξαπλωθεί από το ένα κράτος μέλος στο άλλο ή σε τρίτες χώρες μέσω του εμπορίου ζώντων πτηνών ή των προϊόντων τους και της μετανάστευσης των πτηνών. Κατά κανόνα, η χαμηλής παθογονικότητας μορφή της νόσου προκαλεί μόνο ήπια συμπτώματα, ενώ η υψηλής παθογονικότητας μορφή της προκαλεί πολύ υψηλά ποσοστά θνησιμότητας στα περισσότερα είδη πουλερικών. Σε περίπτωση υπόνοιας ή επιβεβαίωσης της νόσου εφαρμόζεται σχέδιο έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπισή της (ενδεχόμενη καταστροφή σμηνών). Όπως αποδεικνύεται από τα ανωτέρω η εν λόγω νόσος μπορεί να έχει σοβαρό αντίκτυπο στην κερδοφορία της πτηνοτροφίας και αποτελεί κίνδυνο για τη δημόσια υγεία δεδομένου ότι μπορεί να μεταδοθεί και στον άνθρωπο, μολονότι ο κίνδυνος είναι γενικά πολύ περιορισμένος.

            Το Τμήμα Υγείας Ζώων της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής της Γενικής Διεύθυνσης Περιφερειακής Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας έχει ήδη ενημερώσει δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς που εδρεύουν στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και έρχονται σε άμεση και συχνή επαφή με άγρια πτηνά (δασικοί υπάλληλοι, κυνηγοί, ομοσπονδιακοί θηροφύλακες, ορνιθολογικές οργανώσεις, κέντρα περίθαλψης, φορείς διαχείρισης εσωτερικών υδάτων, κ.τ.λ.) ώστε σε περιπτώσεις εύρεσης νεκρών ή ημιθανών πτηνών λόγω δραστηριότητάς τους σε περιοχές κοντά σε υδροβιότοπους, ποτάμια, λίμνες, δέλτα ποταμού, λιμνοθάλασσες:1) να ειδοποιούν άμεσα την αρμόδια κτηνιατρική υπηρεσία για να ληφθούν δείγματα από εκπρόσωπο αυτής ή προκειμένου να δοθούν οι κατάλληλες οδηγίες για τη λήψη δειγμάτων και 2) να παραδίδουν άμεσα τα δείγματα που έχουν λάβει στις κατά τόπο αρμόδιες κτηνιατρικές αρχές. Επίσης, όλες οι κτηνιατρικές υπηρεσίες της Π.Κ.Μ. ενημερώνουν σχετικά, πτηνοτρόφους, πολίτες και φορείς της περιοχής αρμοδιότητάς τους.

ΜΕΤΡΑ ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΩΝ ΠΤΗΝΩΝ

Α. ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟΥΣ ΣΤΗΝ ΠΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ (πτηνοτρόφους, εργαζόμενους στις εκμεταλλεύσεις, μεταφορείς ζώντων πουλερικών)

Οι άνθρωποι μπορούν να διασπείρουν τον ιό στο περιβάλλον με τα μολυσμένα χέρια, υποδήματα ή ρούχα γι’ αυτό η λήψη των κατάλληλων μέτρων ατομικής προστασίας θεωρείται απαραίτητη για τον έλεγχο της εξάπλωσης της λοίμωξης. Σημειώνεται ότι η υγιεινή των χεριών είναι το πιο σημαντικό μέτρο πρόληψης μετάδοσης της νόσου και ότι το καλό μαγείρεμα του κρέατος των πουλερικών σκοτώνει τον ιό.

Β. ΣΤΙΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΤΡΟΦΕΣ

Οι ιδιοκτήτες ή οι υπεύθυνοι συστηματικών εκμεταλλεύσεων κάθε είδους και κατηγορίας πουλερικών (αναπαραγωγής, κρεοπαραγωγής, αυγοπαραγωγής, εκκολαπτήρια) πρέπει:

1. Να παρακολουθούν την πρώιμη ανίχνευση παρουσίας γρίπης των πτηνών α) πτώση ημερήσιας κατανάλωσης τροφής και νερού μεγαλύτερη του 20%, β) πτώση ημερήσιας κατανάλωσης αυγών μεγαλύτερη του 5% για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 2 ημερών γ) ποσοστό θνησιμότητας μεγαλύτερο του 3% σε μια εβδομάδα δ) τυχόν κλινικά συμπτώματα ή μεταθανάτιες αλλοιώσεις που παραπέμπουν σε γρίπη των πτηνών.

2. Να περιορίζουν τις μετακινήσεις πτηνών, οχημάτων και ατόμων στην εκμετάλλευση,

3. να προστατεύουν τις εγκαταστάσεις παρασκευής ζωοτροφών καθώς και τα συστήματα παροχής τροφής και νερού από τυχόν προσεγγίσεις αγρίων πτηνών και άλλων ζώων (ποντίκια). Ειδικότερα, απαγορεύεται η χρήση πόσιμου νερού για τα εκτρεφόμενα πουλερικά, όταν αυτό προέρχεται από εξωτερικές δεξαμενές στις οποίες υπάρχει πρόσβαση σε άγρια πτηνά,

4. Να διαθέτουν συστήματα απολύμανσης των εισερχομένων και εξερχομένων οχημάτων στις εισόδους των εκμεταλλεύσεών τους και λεκάνες απολύμανσης στις εισόδους των κτιρίων με απολυμαντικό υγρό που θα ανανεώνεται κάθε 24ωρο.

Γ. ΣΤΑ ΟΙΚΟΣΙΤΑ ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ

Απαγορεύεται η διατήρηση οικοσίτων πουλερικών: α) σε ανοιχτούς χώρους (προαύλια, αυλές, αγρούς κ.λπ.) εκτροφών σε περιοχές της χώρας που βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 2 χλμ από υγροβιότοπους, ποταμούς, λίμνες και κάθε είδους υδατοσυλλογές. β) σε μη περιφραγμένους χώρους σε όλη την επικράτεια της χώρας.

Αυτά πρέπει να διατηρούνται αποκλειστικά σε κλειστούς χώρους, τα ανοίγματα των οποίων πρέπει να καλύπτονται από κατάλληλα προστατευτικά καλύμματα που θα αποκλείουν την επαφή τους με άγρια πτηνά. Οι τυχόν εκτρεφόμενες πάπιες και χήνες των οικοσίτων εκτροφών πρέπει να διατηρούνται ξεχωριστά από άλλα είδη πουλερικών. Σε περιπτώσεις αυξημένης νοσηρότητας ή θνησιμότητας των πουλερικών, οι κάτοχοί τους υποχρεούνται να ενημερώνουν αμέσως τις κτηνιατρικές αρχές και να προσκομίζουν σε αυτές τυχόν πρόσφατα θανόντα πτηνά για τη διενέργεια των απαραίτητων εξετάσεων.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΛΥΣΣΑΣ

Από το Τμήμα Υγείας Ζώων της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ανακοινώνονται τα εξής  σχετικά με την έναρξη του προγράμματος ενεργητικής επιτήρησης της λύσσας:

Στις 19.11.2016 ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα εμβολιασμού των κόκκινων αλεπούδων κατά της λύσσας για το φθινόπωρο 2016 με ρίψεις από αέρος εμβολιακών δολωμάτων στις Περιφερειακές Ενότητες (Π.Ε.) που ορίσθηκαν προς εφαρμογή του προγράμματος (Απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων: Υ.Α. - ΑΔΑ 7Η704653ΠΓ-ΩΝΠ/13.10.2016), μεταξύ των οποίων και οι επτά (7) Π.Ε. της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (Π.Κ.Μ.).   

            Υπενθυμίζεται ότι η νόσος έχει ιδιαίτερη σημασία για τη δημόσια υγεία και ότι στη Βουλγαρία, μια χώρα στην οποία, όπως και στην Ελλάδα, εφαρμόζεται πρόγραμμα εμβολιασμού, στις 10 Σεπτεμβρίου 2016 καταγράφηκε νέο κρούσμα όταν το προηγούμενο είχε καταγραφεί τον Ιούνιο του 2014. Στην Ελλάδα, το 48^ο και τελευταίο κρούσμα λύσσας (1^ο στις 19.10.2012), καταγράφηκε στις 9 Μαΐου 2014.

             Για την αξιολόγηση του προγράμματος και τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας του εμβολιασμού και της επιτυχούς ανοσοποίησης των ζώων-στόχων, πραγματοποιείται ένα (1) μήνα μετά το πέρας των εμβολιασμών και για χρονικό διάστημα δύο (2) μηνών «ενεργητική επιτήρηση», η οποία βασίζεται στη θανάτωση και εργαστηριακή εξέταση ενός ικανού αριθμού κόκκινων αλεπούδων. Οι λεπτομέρειες εφαρμογής του συγκεκριμένου προγράμματος καθορίσθηκαν στην προαναφερόμενη Υ.Α.. Η κατανομή των δειγμάτων ανά Π.Ε. (συνήθως 2 ζώα/100 km²/εμβολιακή εκστρατεία), καθορίσθηκε με την υπ’ αριθ. 3689/129075/18.11.2016 εγκύκλιο του ΥΠ.Α.Α.Τ. Για τις Π.Ε. της Π.Κ.Μ. ισχύει: Μ.Ε. Θεσσαλονίκης: 66, Π.Ε. Ημαθίας:33, Κιλκίς:48, Πέλλας:48, Πιερίας:29, Σερρών:75, Χαλκιδικής:63.

            Η συλλογή των δειγμάτων- ζώων στο πλαίσιο της ενεργητικής επιτήρησης θα γίνεται από τα συνεργεία δίωξης που έχουν συγκροτηθεί στις δασικές υπηρεσίες των αποκεντρωμένων διοικήσεων σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο δασικό κώδικα, την ισχύουσα Κ.Υ.Α. για την εφαρμογή του προγράμματος επιτήρησης και καταπολέμησης της λύσσας στην Ελλάδα και την με αριθ. 127724/784/6.3.2013 εγκύκλιο της Ειδικής Γραμματείας Δασών, τηρώντας τα απαραίτητα μέτρα βιοασφάλειας, κατόπιν συνεννόησης με τις αρμόδιες κτηνιατρικές αρχές.

            Κατά τη διάρκεια αποκλειστικά της κυνηγετικής περιόδου, παράλληλα με τις εξόδους των συνεργείων δίωξης και προκειμένου να αυξηθεί ο αριθμός δειγμάτων μπορούν και οι κυνηγοί ή οι φύλακες θήρας, με άδεια θήρας σε ισχύ, να προσκομίζουν κάποια επιπλέον δείγματα θανατωμένων αλεπούδων (μόνον από υγιή πληθυσμό ζώων) στις αρμόδιες κτηνιατρικές αρχές, διενεργώντας εξόδους χωρίς τη συνοδεία των λοιπών μελών των συνεργείων δίωξης στις Π.Ε. Εφαρμογής του Προγράμματος, με τις ακόλουθες προϋποθέσεις: 1. Κατόπιν συνεννόησης τους με τους κυνηγητικούς συλλόγους ή τις Ομοσπονδίες, οι οποίες θα ενημερώνονται τηλεφωνικά σε εβδομαδιαία βάση από τις τοπικές κτηνιατρικές υπηρεσίες για τον συλλεγόμενο αριθμό ζώων, έτσι ώστε να μην υπάρξει υπέρβαση αυτού σε κάθε Π.Ε. Εφαρμογής του Προγράμματος, 2. Τηρώντας τα απαραίτητα μέτρα βιοασφάλειας (γάντια, φόρμες, κατάλληλη συσκευασία για τη μεταφορά των δειγμάτων, κ.τ.λ., σύμφωνα με την Κ.Υ.Α. 331/10301/25.01.2013 - ΦΕΚ Β΄198, όπως ισχύει) και 3. Κατόπιν επικοινωνίας τους με τις αρμόδιες κτηνιατρικές αρχές ώστε: α) να επιβεβαιώνεται ο αριθμός των υπολειπόμενων δειγμάτων – ζώων για την Π.Ε. και τα δείγματα να συλλέγονται από όλη την έκταση της επιφάνειας αυτής που έχει καλυφθεί εμβολιακά και όχι από το ίδιο ή από γειτονικά σημεία, β) να προμηθεύονται από εκεί τα απαραίτητα υλικά συσκευασίας για τα ζώα που θανατώνουν (γάντια, μάσκες, σακούλες, κ.τ.λ.) και να λαμβάνουν σχετική ενημέρωση για τον τρόπο συλλογής των δειγμάτων – ζώων, γ) να εξασφαλίζουν την παρουσία κτηνιάτρου εκεί για την αιμοληψία από τις θανατωμένες αλεπούδες που ακολουθείται από την αποκοπή της κεφαλής, τη συσκευασία και αποστολή στο Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς για τη Λύσσα στα ζώα.

             Τα στοιχεία Επικοινωνίας με τις αρμόδιες ΠΕ, είναι αναρτημένα στον διαδικτυακό τόπο του ΥΠΑΑΤ http://www.minagric.gr/index.php/el/for-citizen-2/nosimata-zoon/457-lissa → Εγχειρίδιο για τον Έλεγχο και Πρόληψη της Λύσσας → Παράρτημα).

            Το θανατωμένο ζώο που συλλέγεται από τους κυνηγούς θα πρέπει να συνοδεύεται, μέχρι και την παραλαβή του από την αρμόδια τοπική κτηνιατρική υπηρεσία, από το «Έντυπο Αποστολής δειγμάτων από κυνηγούς για το Πρόγραμμα Ενεργητικής Επιτήρησης της Λύσσας», πλήρως συμπληρωμένο από τον κυνηγό ή τον φύλακα θήρας (επισυνάπτεται στο παρόν). Τα άλλα προβλεπόμενα έντυπα συμπληρώνονται από την αρμόδια κτηνιατρική αρχή που κωδικωποιεί και τα δείγματα.

            Η διαδικασία σχετικά με τις αποζημιώσεις για τη συλλογή δειγμάτων στο πλαίσιο της Ενεργητικής Επιτήρησης της Λύσσας περιγράφεται στην υπ’ αριθ. 1761/67768/10.06.2016 εγκύκλιο της Διεύθυνσης Υγείας των Ζώων του ΥΠ.Α.Α.Τ. Υπενθυμίζεται ότι οι κυνηγοί και οι φύλακες θήρας δικαιούνται αποζημίωση για την προσκόμιση των αλεπούδων στις κατά τόπους κτηνιατρικές υπηρεσίες: «30 ΕΥΡΩ» για κάθε αλεπού που θανατώνουν στο πλαίσιο της ενεργητικής επιτήρησης της Λύσσας και «50 ΕΥΡΩ» για κάθε αλεπού που ανευρίσκουν νεκρή (όχι πτώμα σε προχωρημένη σήψη, όχι πυροβολημένο ή δηλητηριασμένο ζώο), στο πλαίσιο της παθητικής επιτήρησης της νόσου. Στο παρόν επισυνάπτεται το έντυπο που πρέπει να συμπληρώσει ο κυνηγός ή φύλακας θήρας για την αποζημίωσή του, προκειμένου να γνωρίζει τα στοιχεία που θα του ζητηθούν.

             Η αφίσα και το δισέλιδο φυλλάδιο - Ενημερωτικό τρίπτυχο σχετικά με τη συλλογή δειγμάτων αλεπούδων για το πρόγραμμα της Λύσσας – Αποζημιώσεις και τον τρόπο συλλογής και συσκευασίας νεκρών ζώων και θανατωμένων αλεπούδων μπορούν να αναζητηθούν στην κεντρική ιστοσελίδα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (www.pkm.gov.gr →  «Ενδιαφέρουν τον πολίτη» → Ενημέρωση για τη Λύσσα) ή στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων www.minagric.gr. → Πολίτης → Νοσήματα που μεταδίδονται από τα ζώα στον άνθρωπο → Λύσσα).

            Τονίζεται ότι για να εξαλειφθεί η λύσσα από την Ελλάδα πρέπει να εμβολιάζονται από κτηνίατρο τα σκυλιά και οι γάτες, ώστε να προστατεύονται έναντι της λύσσας και να μην υπάρχει περίπτωση να μεταδώσουν τη νόσο σε άνθρωπο και να συλλέγονται, πέραν των αλεπούδων που έχουν θανατωθεί στο πλαίσιο της ενεργητικής επιτήρησης, ζώα της άγριας πανίδας και κατοικίδια θηλαστικά που ανευρίσκονται νεκρά, για να ελέγξουμε εάν ο ιός της Λύσσας στα ζώα έχει καταπολεμηθεί (τα δείγματα αυτά μπορούν να συλλέγουν οι κυνηγοί, οι φύλακες θήρας, οι δασικοί υπάλληλοι και τα μέλη Περιβαλλοντικών Οργανώσεων).